محمد بن ریان بن صلت
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمد بن ریان بن صلت اشعری قمی |
| خویشاوندان | ریان بن صلت و علی بن ریان بن صلت |
| ولادت | اوائل سده سوم |
| وفات | پس از ۲۵۴ق |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام جواد(ع) و امام هادی(ع) |
| شاگردان | سهل بن زیاد آدمی، محمّد بن عیسی بن عبید یقطینی، ابراهیم بن هاشم قمی، علی بن ابراهیم بن هاشم قمی و عبداللّه بن جعفر حمیری قمی |
| آثار | کتاب «المسائل» |
محمد بن ریان بن صلت اشعری قمی،(زنده در ۲۵۴ق.) از عالمان و محدثان برجسته شیعه در قرن سوم قمری و از اصحاب امام جواد(ع) و امام هادی(ع) .
ولادت و وفات
تاریخ تولد محمد بن ریان معلوم نیست و تراجم نویسان کمتر به آن پرداخته‌اند؛ اما بنابر پاره‌ای از شواهد می‌توان حدس زد که او در اوائل سده سوم قمری به دنیا آمده است.[۱] محمد بن ریان به ظاهر، تا سال ۲۵۴ق. که سال شهادت امام هادی(ع) است، زنده بوده است؛ امّا تاریخ دقیق وفات او دانسته نیست.
خاندان
پدرِ محمد بن ریان، ریان بن صلت، از محدثان برجسته شیعه است. شیخ طوسی درباره ریان بن صلت می‌گوید: «او از اصحاب امام رضا(ع) و چهره‌ای موثق و نامدار است.»[۲] وی تصریح می‌کند که او از اصحاب امام هادی(ع) بوده و گویا اصالةً اهل بغداد است ».[۳] محمد بن ریان، برادری به نام علی بن ریان داشت که او هم از محدثین شیعه است. نجاشی می‌گوید: «علی بن ریان بن صلت اشعری قمی، یکی از محدثان مورد اعتماد و موثق است ».[۴]
اعتبار و وثاقت روایی و علمی
رجال‌شناسان محمد بن ریان را ستوده و او را موثق دانسته‌اند از جمله نجاشی او را صاحب کتاب معرفی کرده [۵] و علامه حلی در خلاصه الاقوال وی را دانشوری بزرگوار و موثّق خوانده است.[۶] محمّد بن ریان، از یاران امام جواد(ع) و امام هادی(ع) بوده و ارتباط ویژه‌ای با آنان داشته است. وی از آن حضرات، روایات فراوانی حکایت کرده و با ایشان مکاتبه داشته است. او مجموعه‌ای از مسائل فقهی و جز آن را از حضرت هادی(ع) روایت کرده [۷]و شیخ طوسی او را از اصحاب حضرت امام هادی(ع) به شمار آورده است.[۸]علامه حلی نیز او را از یاران امام هادی(ع)دانسته است.[۹] گفته‌اند که وی احادیثی را بی واسطه از خود امامان نقل کرده است.
شاگردان
جمعی از راویان نامدار شیعه، از محمد بن ریان روایت کرده‌اند:
- سهل بن زیاد آدمی
- محمّد بن عیسی بن عبید یقطینی
- ابراهیم بن هاشم قمی
- علی بن ابراهیم بن هاشم قمی
- عبداللّه بن جعفر حمیری قمی.[۱۰]
آثار
کتاب‌شناسان و شرح حال‌نگاران تنها یک کتاب به محمد بن ریان نسبت داده‌اند. نجاشی[۱۱] و شیخ آقا بزرگ[۱۲] یک کتاب با نام المسائل برای او برشمرده‌اند. شیخ طوسی در «فهرست» بیان می‌دارد که «محمد بن ریان، با همکاری برادرش، علی بن ریان کتابی تألیف کرده است.»[۱۳]
پانویس
یادداشت
منابع
- آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، قم، اسماعیلیان.
- حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم، موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
- حلی، علامه حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، قم، مؤسسة نشر الفقاهة.
- طوسی، محمد بن حسن، الرجال، قم، موسسة النشر الاسلامیه التابعة لجامعة المدرسین، ۱۳۷۳ش.
- طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، قم، ستاره.
- کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، مشهد، دانشگاه مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، مرکز تحقیقات و مطالعات، ۱۳۴۸ش.
- مامقانی، عبد الله، تنقیح المقال فی علم الرجال، قم، موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
- نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، قم، موسسة النشر الاسلامیه التابعة لجامعة المدرسین، ۱۳۶۵ش.
| پدر و مادر |  | |
|---|---|---|
| القاب | ||
| همسران | ||
| فرزندان | ||
| خویشان سرشناس | ||
| اصحاب و راویان | ||
| کتابشناسی | ||
| مرتبط | ||