حاجی ناجی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | غلامعلی حاجی اسماعیل |
| تاریخ تولد | ۱۸۶۴ م |
| تاریخ وفات | ۱۹۴۳م |
| اطلاعات علمی | |
| تألیفات | ترجمۀ و تفسیر قرآن به گجراتی • ترجمه دعاهای بسیاری از عربی به گجراتی • انوارالبیان فی تفسیر القرآن • ترجمه معراج السعاده • نور هدایت • مفاتیح الجنان، درباره احکام • چشمۀ غم، در مدح و مرثیه اهل بیت(ع) |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | راه‌اندازی مجلات راه نجات • نور ایمان • باغ نجات • حمایت از خوجه های اثناعشری |
غلامعلی حاجی اسماعیل معروف به حاجی ناجی (۱۸۶۴- ۱۹۴۳م)، از شخصیت‌های تأثیرگذار خوجه‌های اثناعشری در بمبئی بود. او آثاری از عربی به گجراتی ترجمه کرده که ترجمه قرآن، معراج السعاده و برخی دعاها از آن جمله است، اما عمده فعالیت حاجی ناجی، انتشار مجلاتی برای شیعیان خوجه اثناعشری بوده است.
زندگی‌نامه
غلامعلی حاجی اسماعیل، در ۱۸۶۴ میلادی در بمبئی زاده شد. پدرش در این شهر به تجارت مشغول بود که با تبلیغات جعفر هیرجی مسکاوالا، به‌همراه حاجی ناجی به مذهب تشیع گرویدند.[۱]
حاجی ناجی در ۱۲۸۲ قمری در ۱۲ سالگی در کلاس‌های ملا قادر حسین شرکت می‌کرد. او در مدت سه سال ضمن افزایش معلومات قرآنی، زبان‌های فارسی و اردو را نیز فرا گرفت.[۲]
غلامعلی در آغاز تأسیس جماعت خوجه اثناعشری بمبئی در ۱۹۰۱م در منزل خود مجالس وعظ و خطابه برپا می‌کرد. او طی سفر زیارتی به کربلا، دویست مسئله فقهی را که از شیخ زین‌العابدین مازندرانی جویا شده بود، با خط خود نوشت و به بمبئی برد. با انتشار مجله راه نجات در ۱۸۹۱م غلامعلی، نام «ناجی» را برگزید و از آن پس با نام حاجی ناجی در میان شیعیان معروف شد.[۳]
او سرانجام در ۱۳۶۲ق درگذشت. پس از او فرزندش خدیم علی کوثری مجله راه نجات را منتشر می‌کرد. پس از تجزیه هندوستان، خانواده حاجی ناجی به پاکستان مهاجرت کردند و در کراچی مستقر شدند.[۴]
آثار
- ترجمۀ و تفسیر قرآن به گجراتی در ۱۳۲۱ق
- ترجمه دعاهای بسیاری از عربی به گجراتی
- انوارالبیان فی تفسیر القرآن
- ترجمه معراج السعاده
- نور هدایت، در زمینه نماز
- مفاتیح الجنان، درباره احکام اسلامی
- چشمۀ غم، در مدح و مرثیه اهل بیت(ع)[۵]
به‌گفته عرب احمدی نویسنده «کتاب شیعیان خوجه اثناعشری در گسترۀ جهان»، مدیران انتشارات پاکستان معتقدند تألیفات حاجی ناجی بیش از این بوده است و برخی از کتب وی که هنوز چاپ نشده بود، طی آتش‌سوزی منزل او در ۱۹۳۲م از بین رفته است.[۶] کتابخانه حاجی ناجی در کراچی با حمایت جماعت کراچی، مجموعۀ راه نجات حاجی ناجی را به مناسبت یکصدمین سال چاپ این مجله در ۱۹۸۹م گردآوری و چاپ کرده است.[۷]
فعالیت‌ها
- خرید چاپخانه‌ای در احمدآباد که آن را مؤسسه چاپ اثناعشری نامید.
- راه‌اندازی ماهنامه راه نجات
- سخنرانی و برگزاری مجالس در شهرهای مختلف
- انتشار ماهنامه نور ایمان در ۱۳۱۲ق
- انتشار مجله باغ نجات در ۱۳۲۶ق
- امامت جماعت مسجد شیعیان خوجه اثناعشری مالگائون
- تأسیس مدرسه‌ای در ماهورا به کمک یکی از خوجه‌های اثناعشری.[۸]
سفر به کراچی
حاجی ناجی در ۱۳۳۴ق به دعوت مردم کراچی به آن شهر سفر کرد. او در این سفر مقدمات احداث مسجدی را فراهم کرد و در ۱۳۳۶ق مسجد و حسینیه‌ای در این شهر افتتاح نمود. او همچنین در ۱۳۴۰ق حرم امام رضا(ع) را در مشهد زیارت کرد.[۹]
پانویس
- ↑ روغنی، شیعیان خوجه در آینه تاریخ، ص۱۳۵.
- ↑ عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ص۳۹۱-۳۹۲.
- ↑ روغنی، شیعیان خوجه در آینه تاریخ، ص۱۳۶-۱۳۵.
- ↑ روغنی، شیعیان خوجه در آینه تاریخ، ص۱۳۷.
- ↑ روغنی، شیعیان خوجه در آینه تاریخ، ص۱۳۶-۱۳۸.
- ↑ عرب احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ص۳۹۶؛ بنگرید: روغنی، شیعیان خوجه در آینه تاریخ، ص۱۳۸.
- ↑ عرب احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ص۳۹۶.
- ↑ عرب احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ص۳۹۱-۳۹۵؛روغنی، شیعیان خوجه در آینه تاریخ، ص۱۳۷.
- ↑ روغنی، شیعیان خوجه در آینه تاریخ، ص۱۳۷.
منابع
- روغنی، زهرا، شیعیان خوجه در آینه تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۸۷ش.
- عرب احمدی، امیربهرام، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، مؤسسه شیعه شناسی، قم، ۱۳۸۹ش.