پیام امام امیرالمؤمنین (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | آیت‌الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از نویسندگان. |
| موضوع | شرح نهج‌البلاغه |
| زبان | فارسی |
| مجموعه | ۱۵ جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | دارالکتب الاسلامیه - مدرسه الامام علی بن ابی‌طالب |
پیام امام امیرالمؤمنین کتابی است در شرح و تفسیر نهج البلاغه اثر آیت‌الله مکارم شیرازی و گروهی از نویسندگان حوزه علمیه قم. این کتاب در پانزده جلد و در طول بیست سال نوشته شده است. اثر، شامل شرح تمام خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های نهج‌البلاغه بوده و با عناوینی مانند «خطبه در یک نگاه»، «نامه در یک نگاه» و «نکته‌ها» به ذکر نکات قابل‌توجه پرداخته است.
اهداف و زمان نگارش
نگارش کتاب پانزده جلدی پیام امام امیرالمؤمنین(ع) بیست سال، از ۱۳ رجب سال ۱۴۱۳ق (۱۳۷۱ ش) تا ۱۳ رجب سال ۱۴۳۳ق (۱۳۹۱ش) زمان برده است.[۱]
سعید داودی از نویسندگان اثر، انگیزه تدوین را دو نکته ذکر کرده است: جامعیت نهج البلاغه برای هدایت جامعه و دیگری مظلومیت این کتاب و عدم توجه مسلمانان و شیعیان به آن.[۲]
محتوا
کتاب را شرحی ساده، عمومی و کم‌وبیش همه‌فهم دانسته‌اند که به ترتیب خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های نهج‌البلاغه را توضیح داده است.[۳]
مقدمه
نویسنده در مقدمه جلد اول از نهج‌البلاغه به‌عنوان گنجینۀ معارف اسلام، عالی‌ترین درس برای تعلیم و تربیت انسان‌ها، بهترین سرمایه خودسازی، تهذیب نفس و معرفت‌اندوزی و برنامه‌ای برای ساختن جامعه‌ای سالم و پاک و سربلند یاد کرده است.[۴]
مؤلف در این بخش، موضوعاتی چون فصاحت و بلاغت نهج‌البلاغه، اسناد و شرح‌های نوشته شده بر این کتاب و... را مورد بحث قرار داده است.[۵]
خطبه‌ها و نامه‌ها
در ابتدای برخی از خطبه‌ها و نامه‌ها، تحت عنوان «خطبه در یک نگاه» و یا «نامه در یک نگاه»، تصویری کلی از خطبه و یا نامه ارائه می‌دهد و به مسائل مختلف مرتبط با آن همچون سند، شرایط، زمان صدور و... اشاره کرده، سپس به شرح و تفسیر آن‌ها می‌پردازد.[۶] مؤلف، خطبه‌ها و نامه‌های بلند را در قسمت‌های مختلف ذکر کرده و پس از ترجمه به شرح آن می‌پردازد.
در انتهای برخی بخش‌ها، مطالب مجزا و گاه مفصلی وجود دارد. در این بخش تفصیل بیشتری از برخی موضوعات ارائه می‌شود.[۷]
حکمت‌ها
نویسنده در ابتدا، ترجمه حکمت را ارائه می‌کند. سپس در پاورقی به سند آن‌ها پرداخته و نام برخی کتاب‌ها که حدیث را ذکر کرده‌اند، می‌آورد. در نهایت به شرح و تفسیر آن‌ها می‌پردازد.[۸]
مقاله پایانی
در انتهای جلد پایانی کتاب، فصلی با عنوان «پیام امام امیرالمومنین(ع) (شرح تازه و جامعی بر نهج البلاغه)» به عنوان توضیحی پیرامون کتاب توسط سعید داودی نگاشته شده است.[۹]
ویژگی‌ها
ویژگی‌هایی برای کتاب ذکر شده است:
- روانی قلم و قابلیت فهم برای عموم مخاطبان.
- شرح همه فصلها و فرازهای نهج البلاغه و شرح جمله به جمله مطالب.
- ارائه مدلی برای شرح واژگان مشابه. در کلام امام علی(ع) واژه‌های مشابه بسیاری وجود دارد. برخی شارحان این قضیه را در راستای تأکید و تنوع در بیان مطالب می‌دانند. در حالی که در این اثر، اصل در تفسیر جمله‌ها بر تأسیسی بودن گذاشته شده، به این معنی که هر واژه و هر جمله‌ای معنای خاصّ خود را دارد.
- استخراج نکته‌های قابل توجه در هر بخش و اشاره مستقل به آن‌ها.[۱۰]
نویسندگان
پیام امام امیرالمؤمنین توسط آیت‌الله مکارم شیرازی و گروهی از نویسندگان تألیف شده است. نویسندگان همکار عبارتند از:
- محمد رضا آشتیانی
- محمد جعفر امامی
- محمد احسانی‌فر
- محمدجواد ارسطا
- ابراهیم بهادری
- عبدالمهدی توکل
- مهدی حسینیان قمی
- سعید داودی
- احمد قدسی.[۱۱]
شیوه کار گروهی
درباره روش نگارش کتاب در قالب کار گروهی مراحلی وجود داشته است:
- تقسیم قسمت‌هایی از نهج‌البلاغه میان اعضای گروه.
- تدوین هر قسمت با توجه به شرح‌های مهم نهج‌البلاغه توسط هر یک از اعضا.
- ارائه مطلب تدوین‌شده در جلسه‌ای مشترک با حضور آیت‌الله مکارم شیرازی.
- توضیح، اصلاح مطالب مبهم و تکمیل و اضافه به شرح توسط مکارم شیرازی به صورت شفاهی و تدوین این مطالب توسط یکی از اعضا.
- ویرایش مطالب پس از اتمام هر جلد.
- بازبینی مجدد ترجمه‌های متن نهج البلاغه و انتخاب تیترهای مناسب را برای هر سر فصل توسط مکارم شیرازی.[۱۲]
پانویس
- ↑ مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین، ۱۳۹۰ش، ج۱۵، ص۷۳۸.
- ↑ مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین، ۱۳۹۰ش، ج۱۵، ص۷۴۱.
- ↑ قنبری، بررسی کتاب: پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ص۵۳.
- ↑ قنبری، بررسی کتاب: پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ص۵۳.
- ↑ مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۲۷-۶۸.
- ↑ مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۲۶۸، ۳۱۹.
- ↑ مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۱۹.
- ↑ ر.ک به متن کتاب
- ↑ مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین، ۱۳۷۹ش، ج۱۵، ص۷۴۱-۷۵۱.
- ↑ مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین، ۱۳۷۹ش، ج۱۵، ص۷۴۴-۷۴۹.
- ↑ مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین، ۱۳۷۹ش، ج۱۵، ص۷۵۱.
- ↑ مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین، ۱۳۷۹ش، ج۱۵، ص۷۴۹.
منابع
- قنبری، بخشعلی، بررسی کتاب: پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، مجله کتاب ماه دین، شماره ۱۳۸، فروردین ۱۳۸۸ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۹۰ش.
| استادان |  | |
|---|---|---|
| کتاب‌ها | ||
| مؤسسات | ||
| مرتبط | ||