النظافة من الایمان

النَّظَافَةُ مِنَ الْإِيمَانِ

النَّظَافَةُ مِنَ الْإِيمَانِ
اطلاعات روایت
موضوع	بهداشت
صادره از	پیامبر اکرم(ص)
راوی اصلی	بدون راوی
راویان	بدون راویان
اعتبار سند	مُرسَل
منابع شیعه	طب‌النبی(ص)
مؤید قرآنی	سورهٔ بقره،‌ آیه ۱۲۵
مؤید روایی	الطُّهْرُ نِصْفُ الْإِيمَان
احادیث مشهور
حدیث سلسلةالذهب • حدیث ثقلین • حدیث کساء • مقبوله عمر بن حنظلة • حدیث قرب نوافل • حدیث معراج • حدیث ولایت • حدیث وصایت • حدیث جنود عقل و جهل • حدیث شجره

النَّظَافَةُ مِنَ الْإِيمَانِ حدیثی است منسوب به پیامبر اسلام(ص)، بدین معنا که نظافت از نشانه‌های ایمان است. این حدیث در کتاب طب‌النّبی(ص)، منسوب به ابوالعباس مستغفری (درگذشت: ۴۲۲ق) آمده است. کتاب طب‌النبی، از مآخذ بِحارالانوار نوشته علامه مجلسی بوده و به صورت کامل در آنجا نقل شده است.

حدیث «النَّظَافَةُ مِنَ الْإِيمَانِ» منسوب به پیامبر اکرم(ص) و بخشی از حدیثی طولانی‌تر بدین مضمون است: «تَخَلَّلُوا فَإِنَّهُ مِنَ النَّظَافَةِ وَ النَّظَافَةُ مِنَ الْإِيمَانِ وَ الْإِيمَانُ مَعَ صَاحِبِهِ فِي الْجَنَّة؛ خلال کنید که از نظافت است و نظافت از نشانه‌های ایمان است و ایمان همراه صاحبش در بهشت است».

تمامی احادیث کتاب طب‌النبی(ص) که در حوزه بهداشت و درمان و منقول از پیامبر اکرم(ص) هستند‌،‌ بدون سند ذکر شده‌اند و همین بحث‌هایی را میان متخصصان برانگیخته است.

با وجود این، مضمون این حدیث قابل‌پذیرش دانسته‌ شده است؛ نخست به دلیل تأکیدهای قرآن بر مسئلهٔ پاکی از آلودگی‌ها، از جمله آیه ۳۳ سوره احزاب و آیه ۱۲۵ سوره بقره؛ دوم به دلیل تأکیدهای فراوان احادیث بر نظافت و بهداشت، از جمله اینکه طاهرت نیمی از ایمان است، توصیه به نظافت پیراهن، سفارش به نظافت منزل و پرهیز از امور غیربهداشتی مثل نشستن ظروف و جارونکردن خانه؛ سوم به‌جهت وجود حدیثی بسیار مشابه به این حدیث از پیامبر(ص) در منابع کهن اهل‌سنت با این مضمون: «تَخَلَّلُوا، فَإِنَّهُ نظافةٌ، وَالنَّظَافَةُ تَدْعُو إِلَى الْإِيمَانِ، وَالْإِيمَانُ مَعَ صَاحِبِهِ فِي الْجَنَّةِ؛ خلال کنید که از نظافت است و نظافت به ایمان دعوت می‌کند و ایمان همراه صاحبش در بهشت است.»

استفاده از دیوارنوشتهٔ حدیث «النظافه من الایمان» جهت تبلیغ و ترویج بهداشت در کشورهای مسلمان

علامه مجلسی کتاب طب‌النبی(ص) را منسوب به مستغفری دانسته است. ولی به این حدیث و کتاب آن اعتماد کرده و همه کتاب را در بحارالانوار نقل کرده است. این حدیث پس از مجلسی و بحار الانوار، مورداعتماد محدث نوری نیز قرار گرفته و به مستدرک الوسایل نیز راه پیدا کرده است.

از دیرباز در برخی کتاب‌ها و مقالاتی که از منظر فقهی یا عمومی به مسئلهٔ بهداشت پرداخته‌اند،‌ حدیث النظافه من الایمان، اولین حدیثی است که از آن سخن آمده است. همچنین در کشورهای اسلامی، برای تبلیغ و ترویج نظافت، از این حدیث به‌صورت دیوارنوشته یا تابلو استفاده می‌شود.