عقیله بنی‌هاشم (لقب): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
S.h.fatemi (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''عقیله بنی‌هاشم''' لقب [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] فرزند [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] است به معنای بزرگ [[بنی‌هاشم]]{{یاد|در لسان العرب، ذیل «عقل» آمده است: «عَقِیلةُ القومِ: سَیِّدُهم».}} و نیز گفته شده: «عقیله» صیغه مبالغه به معنای بسیار عاقل است.<ref>قزوینی، زینب الکبری من المهد الی اللحد، ۱۴۲۴ق، ص۴۰، پاورقی محقق.</ref> آیت‌الله جوادی آملی نیز این واژه را صیغه مبالغه دانسته است.<ref>«[https://news.esra.ir/fa/w/% | '''عقیله بنی‌هاشم''' لقب [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] فرزند [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] است به معنای بزرگ [[بنی‌هاشم]]{{یاد|در لسان العرب، ذیل «عقل» آمده است: «عَقِیلةُ القومِ: سَیِّدُهم».}} و نیز گفته شده: «عقیله» صیغه مبالغه به معنای بسیار عاقل است.<ref>قزوینی، زینب الکبری من المهد الی اللحد، ۱۴۲۴ق، ص۴۰، پاورقی محقق.</ref> آیت‌الله جوادی آملی نیز این واژه را صیغه مبالغه دانسته است.<ref>«[https://news.esra.ir/fa/w/1049929?p_l_back_url=%2Ffa%2Fsearch%3Fq%3D%25D8%25B9%25D9%2582%25DB%258C%25D9%2584%25D9%2587%2B%25D8%25A8%25D9%2586%25DB%258C%2B%25D9%2587%25D8%25A7%25D8%25B4%25D9%2585 ضرورت بازشناسی شخصیت حضرت زینب کبری(س)]»، بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء</ref> | ||
این لقب در [[کتب اربعه]] و [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]] نیامده است اما در کتاب‌های قرن چهاردهم مانند [[مقتل الحسین (مقرم)|مقتل مقرم]]<ref>مقرم، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۶ق، ص۲۷۲ و ۲۹۰.</ref> و [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة]]<ref>خویی، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، چاپ چهارم، ج۱۵، ص۳۹.</ref> و [[تنقیح المقال فی علم الرجال (کتاب)|تنقیح المقال]]<ref>مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ اول، ج۳، ص۷۹.</ref> و نیز زمان‌های بعد<ref>برای نمونه نگاه کنید به نقدی، زینب الکبری، ۱۳۶۲ش، ص۱۷؛ قرشی، السیدة زینب، ۱۴۲۲ق، ص ۴۰.</ref> دیده می‌شود. این لقب در عنوان برخی کتاب‌ها راه یافت؛ از جمله: عقیله بنی‌هاشم حضرت زینب(ع)، السیدة زینب عقیلة بنی‌هاشم، حضرت زینب عقیله بنی‌هاشم، زینب کبری عقیله بنی‌هاشم<ref>انصاری قمی، «کتاب‌شناسی حضرت زینب(ع)»، ص۱۶۹.</ref> و گاه در سخنرانی‌ها «عقیله بنی‌هاشم» را به جای نام حضرت به کار می‌برند.<ref>برای نمونه نگاه کنید: «[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/11/25/1000275 مناقب عقیله بنی‌هاشم در کلام اهل بیت(ع)]»، خبرگزاری تسنیم؛ «[https://www.iust.ac.ir/content/26983/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%B9%D9%82%DB%8C%D9%84%D9%87-%D8%A8%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%AF. ولادت عقیله بنی هاشم مبارکباد]»، دانشگاه علم و صنعت ایران.</ref> | این لقب در [[کتب اربعه]] و [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]] نیامده است اما در کتاب‌های قرن چهاردهم مانند [[مقتل الحسین (مقرم)|مقتل مقرم]]<ref>مقرم، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۶ق، ص۲۷۲ و ۲۹۰.</ref> و [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة]]<ref>خویی، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، چاپ چهارم، ج۱۵، ص۳۹.</ref> و [[تنقیح المقال فی علم الرجال (کتاب)|تنقیح المقال]]<ref>مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ اول، ج۳، ص۷۹.</ref> و نیز زمان‌های بعد<ref>برای نمونه نگاه کنید به نقدی، زینب الکبری، ۱۳۶۲ش، ص۱۷؛ قرشی، السیدة زینب، ۱۴۲۲ق، ص ۴۰.</ref> دیده می‌شود. این لقب در عنوان برخی کتاب‌ها راه یافت؛ از جمله: عقیله بنی‌هاشم حضرت زینب(ع)، السیدة زینب عقیلة بنی‌هاشم، حضرت زینب عقیله بنی‌هاشم، زینب کبری عقیله بنی‌هاشم<ref>انصاری قمی، «کتاب‌شناسی حضرت زینب(ع)»، ص۱۶۹.</ref> و گاه در سخنرانی‌ها «عقیله بنی‌هاشم» را به جای نام حضرت به کار می‌برند.<ref>برای نمونه نگاه کنید: «[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/11/25/1000275 مناقب عقیله بنی‌هاشم در کلام اهل بیت(ع)]»، خبرگزاری تسنیم؛ «[https://www.iust.ac.ir/content/26983/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%B9%D9%82%DB%8C%D9%84%D9%87-%D8%A8%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%AF. ولادت عقیله بنی هاشم مبارکباد]»، دانشگاه علم و صنعت ایران.</ref> | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
* اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، تحقیق: مظفر، کاظم، نجف، المکتبة الحیدریة، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق. | * اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، تحقیق: مظفر، کاظم، نجف، المکتبة الحیدریة، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق. | ||
* انصاری قمی، ناصرالدین، «کتاب‌شناسی حضرت زینب(ع)»، در میراث شهاب، شماره ۷۲ و ۷۳، ۱۳۹۲ش. | * انصاری قمی، ناصرالدین، «کتاب‌شناسی حضرت زینب(ع)»، در میراث شهاب، شماره ۷۲ و ۷۳، ۱۳۹۲ش. | ||
* «[https://news.esra.ir/fa/w/% | * «[https://news.esra.ir/fa/w/1049929?p_l_back_url=%2Ffa%2Fsearch%3Fq%3D%25D8%25B9%25D9%2582%25DB%258C%25D9%2584%25D9%2587%2B%25D8%25A8%25D9%2586%25DB%258C%2B%25D9%2587%25D8%25A7%25D8%25B4%25D9%2585 ضرورت بازشناسی شخصیت حضرت زینب کبری(س)]»، بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء، تاریخ درج مطلب: ۷بهمن ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۷ مرداد ۱۴۰۳ش. | ||
* خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، تحقیق: میانجی، سید ابراهیم، بنیاد فرهنگی امام مهدی(ع)، چاپ چهارم. | * خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، تحقیق: میانجی، سید ابراهیم، بنیاد فرهنگی امام مهدی(ع)، چاپ چهارم. | ||
* قرشی، باقر شریف، السیدة زینب، بیروت، دار محجة البیضاء و دار الرسول الاکرم(ص)، چاپ اول، ۱۴۲۲ق. | * قرشی، باقر شریف، السیدة زینب، بیروت، دار محجة البیضاء و دار الرسول الاکرم(ص)، چاپ اول، ۱۴۲۲ق. | ||
نسخهٔ ۷ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۰۸
عقیله بنی‌هاشم لقب حضرت زینب(س) فرزند امام علی(ع) است به معنای بزرگ بنی‌هاشم[یادداشت ۱] و نیز گفته شده: «عقیله» صیغه مبالغه به معنای بسیار عاقل است.[۱] آیت‌الله جوادی آملی نیز این واژه را صیغه مبالغه دانسته است.[۲]
این لقب در کتب اربعه و بحارالانوار نیامده است اما در کتاب‌های قرن چهاردهم مانند مقتل مقرم[۳] و منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة[۴] و تنقیح المقال[۵] و نیز زمان‌های بعد[۶] دیده می‌شود. این لقب در عنوان برخی کتاب‌ها راه یافت؛ از جمله: عقیله بنی‌هاشم حضرت زینب(ع)، السیدة زینب عقیلة بنی‌هاشم، حضرت زینب عقیله بنی‌هاشم، زینب کبری عقیله بنی‌هاشم[۷] و گاه در سخنرانی‌ها «عقیله بنی‌هاشم» را به جای نام حضرت به کار می‌برند.[۸]
ابوالفرج اصفهانی مادر عون بن عبدالله بن جعفر را «زینب عقیله دختر علی بن ابی‌طالب» معرفی کرده و این سخن را از ابن عباس نقل کرده است: «حدثتنی عقیلتنا زینب بنت علی بن ابی‌طالب علیه السلام».[۹]
گفته شده حضرت زینب(س) به سبب برخورداری از عقل سرشار توانست قافله خاندان رسول خدا(ص) را پس از اسارت از کربلا تا کوفه و از کوفه تا شام و از شام تا مدینه اداره کند و در مدینه در کنار امام سجاد(ع) نقشی مهم در روشن نگه داشتن مشعل مجالس بزرگداشت امام حسین(ع) و افشاگری بنی‌امیه ایفا کند.[۱۰]
پانویس
- ↑ قزوینی، زینب الکبری من المهد الی اللحد، ۱۴۲۴ق، ص۴۰، پاورقی محقق.
- ↑ «ضرورت بازشناسی شخصیت حضرت زینب کبری(س)»، بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء
- ↑ مقرم، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۶ق، ص۲۷۲ و ۲۹۰.
- ↑ خویی، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، چاپ چهارم، ج۱۵، ص۳۹.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ اول، ج۳، ص۷۹.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به نقدی، زینب الکبری، ۱۳۶۲ش، ص۱۷؛ قرشی، السیدة زینب، ۱۴۲۲ق، ص ۴۰.
- ↑ انصاری قمی، «کتاب‌شناسی حضرت زینب(ع)»، ص۱۶۹.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید: «مناقب عقیله بنی‌هاشم در کلام اهل بیت(ع)»، خبرگزاری تسنیم؛ «ولادت عقیله بنی هاشم مبارکباد»، دانشگاه علم و صنعت ایران.
- ↑ اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۳۸۵ق، ص۶۰.
- ↑ قزوینی، زینب الکبری من المهد الی اللحد، ۱۴۲۴ق، ص۴۰، پاورقی محقق.
یادداشت
- ↑ در لسان العرب، ذیل «عقل» آمده است: «عَقِیلةُ القومِ: سَیِّدُهم».
منابع
- اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، تحقیق: مظفر، کاظم، نجف، المکتبة الحیدریة، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق.
- انصاری قمی، ناصرالدین، «کتاب‌شناسی حضرت زینب(ع)»، در میراث شهاب، شماره ۷۲ و ۷۳، ۱۳۹۲ش.
- «ضرورت بازشناسی شخصیت حضرت زینب کبری(س)»، بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء، تاریخ درج مطلب: ۷بهمن ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۷ مرداد ۱۴۰۳ش.
- خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، تحقیق: میانجی، سید ابراهیم، بنیاد فرهنگی امام مهدی(ع)، چاپ چهارم.
- قرشی، باقر شریف، السیدة زینب، بیروت، دار محجة البیضاء و دار الرسول الاکرم(ص)، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- قزوینی، سید محمدکاظم، زینب الکبری من المهد الی اللحد، تحقیق: قزوینی، سید مصطفی، قم، دار الغدیر، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق،
- مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ اول.
- محمدی، سالار و دیگران، عقیله بنی‌هاشم: حضرت زینب(ع)، قانون‌یار، ۱۳۹۴ش.
- مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین(ع)، بیروت، موسسة الخرسان، ۱۴۲۶ق.
- مناقب عقیله بنی‌هاشم در کلام اهل بیت(ع)»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۵ بهمن ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۱۷ مرداد ۱۴۰۳ش.
- نقدی، جعفر، زینب الکبری بنت الامام امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب(ع)، قم، شریف رضی، ۱۳۶۲ش.