پرش به محتوا

سید مرتضی پسندیده: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
Sarsm (بحث | مشارکت‌ها)
ویکی سازی
Shia (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
| عنوان            =سید مرتضی پسندیده
| عنوان            =سید مرتضی پسندیده
| تصویر            =Ayatollah Pasandideh.jpg
| تصویر            =آیت‌الله پسندیده.jpg
| توضیح تصویر      =
| توضیح تصویر      =
| اندازه تصویر      =100px
| اندازه تصویر      =100px
خط ۳۸: خط ۳۸:


==استادان==
==استادان==
[[پرونده:Ayatollah Pasandideh & Seyed Ahmad Khomeini.jpg|بندانگشتی|[[آیت الله]] پسندیده و [[سید احمد خمینی]]، پسر برادرش]]
[[پرونده:آیت‌الله پسندیده و سیداحمد خمینی.jpg|بندانگشتی|[[آیت الله]] پسندیده و [[سید احمد خمینی]]، پسر برادرش]]
سید مرتضی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در خمین، حدود هشت سال در [[اصفهان]] نزد عالمانی چون [[شیخ محمدرضا نجفی]]، [[میرزاعلی یزدی]]، [[حاج آقا رحیم ارباب]] و [[صادق خاتون‌آبادی]] به تحصیل علوم دینی پرداخت<ref>پسندیده، ۱۳۷۴ ش، ص۴۴، ۴۷-۴۸</ref> سپس، با مراجعت به زادگاه خود، جلسات تدریسِ [[فقه]]، [[اصول]]، منطق، [[کلام]] و نحو تشکیل داد که برادرش، [[امام خمینی]]، نیز در پاره‌ای از آنها شرکت می‌کرد.<ref>همان، ص۵۰؛ خمینی، ص۳۴۰</ref>  
سید مرتضی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در خمین، حدود هشت سال در [[اصفهان]] نزد عالمانی چون [[شیخ محمدرضا نجفی]]، [[میرزاعلی یزدی]]، [[حاج آقا رحیم ارباب]] و [[صادق خاتون‌آبادی]] به تحصیل علوم دینی پرداخت<ref>پسندیده، ۱۳۷۴ ش، ص۴۴، ۴۷-۴۸</ref> سپس، با مراجعت به زادگاه خود، جلسات تدریسِ [[فقه]]، [[اصول]]، منطق، [[کلام]] و نحو تشکیل داد که برادرش، [[امام خمینی]]، نیز در پاره‌ای از آنها شرکت می‌کرد.<ref>همان، ص۵۰؛ خمینی، ص۳۴۰</ref>  


خط ۴۴: خط ۴۴:


==فعالیت‌های انقلابی==
==فعالیت‌های انقلابی==
[[پرونده:Ayatollah Pasandideh & Ayatollah Fazel.jpg|بندانگشتی|[[آیت الله]] پسندیده و [[آیت الله فاضل لنکرانی]]]]
[[پرونده:آیت‌الله پسندیده و آیت‌الله فاضل لنکرانی.jpg|بندانگشتی|[[آیت الله]] پسندیده و [[آیت الله فاضل لنکرانی]]]]
وی پیش از ۱۳۴۲ش، در جریان‌های سیاسی و اجتماعی [[خمین]] و گاه [[تهران]]، حضور داشت و پس از آن نیز به دلیل نسبت نزدیک با [[امام خمینی]]، در معرض تهدید و تنگناهای سیاسی بود، از این‌رو چند بار بازداشت و به شهرهای خمین، انارک و دارانِ [[اصفهان]] تبعید شد.<ref>خمینی، ص۳۴۰۳۴۲؛ رک. سعادتی، ص۳۵۰-۳۵۳</ref>
وی پیش از ۱۳۴۲ش، در جریان‌های سیاسی و اجتماعی [[خمین]] و گاه [[تهران]]، حضور داشت و پس از آن نیز به دلیل نسبت نزدیک با [[امام خمینی]]، در معرض تهدید و تنگناهای سیاسی بود، از این‌رو چند بار بازداشت و به شهرهای خمین، انارک و دارانِ [[اصفهان]] تبعید شد.<ref>خمینی، ص۳۴۰۳۴۲؛ رک. سعادتی، ص۳۵۰-۳۵۳</ref>


خط ۵۰: خط ۵۰:


==  کتاب خاطرات==
==  کتاب خاطرات==
[[پرونده:Ayatollah Pasandideh & Ayatollah Makarem Shiraazi.jpg|بندانگشتی|[[آیت الله]] پسندیده و [[آیت الله مکارم شیرازی]]]]
[[پرونده:آیت‌الله پسندیده و آیت‌الله مکارم شیرازی.jpg|بندانگشتی|[[آیت الله]] پسندیده و [[آیت الله مکارم شیرازی]]]]
کتاب خاطرات آیت‌الله پسندیده (گفته‌ها و نوشته‌ها) به وسیله [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی]] در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۹۳ش منتشر شد. مجموعه خاطراتی از دوران حکومت [[رضا شاه]] و فرزندش [[محمدرضا پهلوی]] همراه با تاریخچه خاندان امام خمینی، در مصاحبه با مجله پاسدار اسلام<ref>شماره‌های ۸۴-۸۶ و ۸۸-۸۹، آذر ۱۳۶۷ش اردیبهشت ۱۳۶۸ش</ref> در این کتاب آمده است.
کتاب خاطرات آیت‌الله پسندیده (گفته‌ها و نوشته‌ها) به وسیله [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی]] در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۹۳ش منتشر شد. مجموعه خاطراتی از دوران حکومت [[رضا شاه]] و فرزندش [[محمدرضا پهلوی]] همراه با تاریخچه خاندان امام خمینی، در مصاحبه با مجله پاسدار اسلام<ref>شماره‌های ۸۴-۸۶ و ۸۸-۸۹، آذر ۱۳۶۷ش اردیبهشت ۱۳۶۸ش</ref> در این کتاب آمده است.



نسخهٔ ‏۱۰ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۱۹

سید مرتضی پسندیده
مجتهد شیعی و فعال سیاسی حوزه علمیه قم
اطلاعات فردی
تاریخ تولد۱۲۷۴ش
تاریخ وفات۲۲ آبان سال ۱۳۷۵ش (۳۰ جمادی‌الثانی ۱۴۱۷ق)
محل دفنحرم حضرت معصومه(س)
شهر وفاتتهران
خویشاوندان
سرشناس
امام خمینی (برادر)
اطلاعات علمی
استادانرحیم اربابسید حسن مدرس • شیخ محمدرضا نجفی • میرزاعلی یزدی • صادق خاتون‌آبادی
محل تحصیلاصفهان • تهران
سایروکیل امام خمینی در امور شرعی
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیاز روحانیون مبارز علیه رژیم پهلوی


سید مرتضی پسندیده (۱۲۷۴-۱۳۷۵ش)، برادر بزرگتر امام خمینی و از فعالان سیاسی حوزه علمیه قم بود. او نزد بزرگان اصفهان شاگردی کرد و در زادگاهش، خمین، به تدریس دروس اسلامی پرداخت. او در فعالیت‌های سیاسی قبل و بعد از انقلاب ایران شرکت داشته است.

خانواده پدری

سید مرتضی در سال ۱۲۷۴ش به دنیا آمد، پدرش سید مصطفی و جدش سید احمد از علمای منطقه بودند. سید احمد، فرزند سید دینعلی شاه کشمیری، در عراق تحصیل و به دعوت برخی از اهالی خمین به این منطقه مهاجرت کرده بود. سید مصطفی در خمین به دنیا آمد و بعد از تحصیل مقدمات، در حوزه‌های اصفهان و نجف درس خواند و به زادگاهش بازگشت. مقابله او با اشرار منطقه سبب شد که در ۱۳۲۰ق. به دست آنها کشته شود. در این زمان سید مرتضی شش ساله و فرزند دیگرش امام خمینی چهار ماهه بودند.

سید مرتضی پسندیده، در ۲۲ آبان سال ۱۳۷۵ش (۳۰ جمادی‌الثانی ۱۴۱۷ق) در تهران درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) در قم دفن شد.

استادان

آیت الله پسندیده و سید احمد خمینی، پسر برادرش

سید مرتضی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در خمین، حدود هشت سال در اصفهان نزد عالمانی چون شیخ محمدرضا نجفی، میرزاعلی یزدی، حاج آقا رحیم ارباب و صادق خاتون‌آبادی به تحصیل علوم دینی پرداخت[۱] سپس، با مراجعت به زادگاه خود، جلسات تدریسِ فقه، اصول، منطق، کلام و نحو تشکیل داد که برادرش، امام خمینی، نیز در پاره‌ای از آنها شرکت می‌کرد.[۲]

پسندیده، به گفته خودش، در سال ۱۳۰۲ و ۱۳۰۳ش. چند ماهی در درس سید حسن مدرس در مدرسه سپهسالار تهران نیز شرکت کرده است.[۳]

فعالیت‌های انقلابی

آیت الله پسندیده و آیت الله فاضل لنکرانی

وی پیش از ۱۳۴۲ش، در جریان‌های سیاسی و اجتماعی خمین و گاه تهران، حضور داشت و پس از آن نیز به دلیل نسبت نزدیک با امام خمینی، در معرض تهدید و تنگناهای سیاسی بود، از این‌رو چند بار بازداشت و به شهرهای خمین، انارک و دارانِ اصفهان تبعید شد.[۴]

مهم‌ترین اقدام وی در سال‌های ۱۳۴۲-۱۳۵۷ شمسی، پرداخت شهریه به طلاّب حوزه‌های علمیه از طرف امام خمینی و کمک مالی به خانواده‌های زندانیان و تبعیدشدگان در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی بود. پس از انقلاب اسلامی، پسندیده، وکالتِ امام خمینی را در امور شرعی قم برعهده داشت[۵]

کتاب خاطرات

آیت الله پسندیده و آیت الله مکارم شیرازی

کتاب خاطرات آیت‌الله پسندیده (گفته‌ها و نوشته‌ها) به وسیله مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۹۳ش منتشر شد. مجموعه خاطراتی از دوران حکومت رضا شاه و فرزندش محمدرضا پهلوی همراه با تاریخچه خاندان امام خمینی، در مصاحبه با مجله پاسدار اسلام[۶] در این کتاب آمده است.

پانویس

  1. پسندیده، ۱۳۷۴ ش، ص۴۴، ۴۷-۴۸
  2. همان، ص۵۰؛ خمینی، ص۳۴۰
  3. ۱۳۶۶ ش، ص۴
  4. خمینی، ص۳۴۰۳۴۲؛ رک. سعادتی، ص۳۵۰-۳۵۳
  5. خمینی، ص۳۴۲
  6. شماره‌های ۸۴-۸۶ و ۸۸-۸۹، آذر ۱۳۶۷ش اردیبهشت ۱۳۶۸ش

منابع

  • پسندیده، سید مرتضی، خاطرات آیت‌الله پسندیده، چاپ محمدجواد مرادی‌نیا، تهران ۱۳۷۴ش.
  • پسندیده، سید مرتضی، «شهید مدرس از زبان آیت‌الله پسندیده»، کیهان فرهنگی، سال ۴،ش ۸، (آبان ۱۳۶۶).
  • خمینی، سید حسن، «نگاهی به زندگی‌نامه آیه‌الله پسندیده»، حضور،ش ۱۷، (پاییز ۱۳۷۵).
  • سعادتی، علی‌اصغر، «مبارزات سیاسی آیه‌الله پسندیده به روایت اسناد ساواک»، حضور، ش۱۷، (پاییز ۱۳۷۵).

پیوند به بیرون