رجبعلی خیاط: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''رجبعلی خیاط''' (۱۲۶۲ـ[[سال ۱۳۴۰ هجری شمسی|۱۳۴۰ش]]) با نام اصلی رجبعلی نکوگویان، استاد [[اخلاق]] در شهر [[تهران]] که شاگردانی را تربیت کرده است. او در طول عمر خود به خیاطی مشغول بود و در جلسات خصوصی خود، اشعار عرفانی [[حافظ شیرازی]] را شرح و تفسیر می‌داد. دوران جوانی رجبعلی خیاط را سرآغاز تحول و رسیدن به کمالات معنوی دانسته‌اند. | '''رجبعلی خیاط''' (۱۲۶۲ـ[[سال ۱۳۴۰ هجری شمسی|۱۳۴۰ش]]) با نام اصلی رجبعلی نکوگویان، استاد [[اخلاق]] در شهر [[تهران]] که شاگردانی را تربیت کرده است. او در طول عمر خود به خیاطی مشغول بود و در جلسات خصوصی خود، اشعار عرفانی [[حافظ شیرازی]] را شرح و تفسیر می‌داد. دوران جوانی رجبعلی خیاط را سرآغاز تحول و رسیدن به کمالات معنوی دانسته‌اند. برخی از پژوهشگران، ادعاهایی نظیر دیدار با [[امام زمان(عج)]] و برخی [[کرامات]] نسبت داده شده به وی را مورد نقد قرار داده‌اند. او در تحولات سیاسی عصر خود، حضور سیاسی نداشته اما شاگردان و دوستان را از همکاری با حکومت پهلوی برحذر می‌داشت. | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
رجبعلی نکوگویان مشهور به «شیخ رجبعلی خیاط» و «جناب شیخ» در سال [[۱۲۶۲ش]]، مصادف با حکومت [[دوره قاجار|قاجاریه]] و [[حکومت پهلوی|پهلوی]] در شهر [[تهران]] متولد شد.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۳۱؛ کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص۱۵.</ref> پدرش، مشهدی باقر، یک کارگر ساده بود که او را در دوازده سالگی از دست داد.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۳۱.</ref> او در جوانی برای گذراندن زندگی، شغل خیاطی را پیشه خود قرار داد و تا آخر عمر به این کار اشتغال داشت.<ref>[http://ensani.ir/fa/article?ArticleSearch%5Btitle%5D=%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D8%B4%D9%82&ArticleSearch%5BsortBy%5D=relevance «کیهان فرهنگی، شمارۀ ۲۰۳، ۱۳۸۲ش»].</ref> | رجبعلی نکوگویان مشهور به «شیخ رجبعلی خیاط» و «جناب شیخ» در سال [[۱۲۶۲ش]]، مصادف با حکومت [[دوره قاجار|قاجاریه]] و [[حکومت پهلوی|پهلوی]] در شهر [[تهران]] متولد شد.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۳۱؛ کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص۱۵.</ref> پدرش، مشهدی باقر، یک کارگر ساده بود که او را در دوازده سالگی از دست داد.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۳۱.</ref> او در جوانی برای گذراندن زندگی، شغل خیاطی را پیشه خود قرار داد و تا آخر عمر به این کار اشتغال داشت.<ref>[http://ensani.ir/fa/article?ArticleSearch%5Btitle%5D=%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D8%B4%D9%82&ArticleSearch%5BsortBy%5D=relevance «کیهان فرهنگی، شمارۀ ۲۰۳، ۱۳۸۲ش»].</ref> | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
رجبعلی خیاط ارادت خاصی به [[حافظ شیرازی]] داشت و او را تنها شاعر عارف شیعه می‌دانست و در جلسات خصوصی خود، اشعار عرفانی‌اش را شرح و تفسیر می‌داد.<ref>پروین‌زاده، آزادی، مقام عشق، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۹.</ref> همچنین او علاقه زیادی به اشعار «هادی پیشرفت» متخلص به «رنجی» داشت.<ref>پروین‌زاده، آزادی، مقام عشق، ۱۳۸۶ش، ص۱۱۱.</ref> گفته می‌شود وی نسبت به اشعار مثنوی [[مولوی]] نقدهایی داشته است.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۶۷ ـ ۶۸.</ref> او در تحولات سیاسی عصر خود، حضور نداشته اما توصیه‌ها و موعظه‌هایش گویای مخالفت او از حکومت پهلوی و سیاستمداران آن بوده است.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۷۱ـ ۷۴.</ref> | رجبعلی خیاط ارادت خاصی به [[حافظ شیرازی]] داشت و او را تنها شاعر عارف شیعه می‌دانست و در جلسات خصوصی خود، اشعار عرفانی‌اش را شرح و تفسیر می‌داد.<ref>پروین‌زاده، آزادی، مقام عشق، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۹.</ref> همچنین او علاقه زیادی به اشعار «هادی پیشرفت» متخلص به «رنجی» داشت.<ref>پروین‌زاده، آزادی، مقام عشق، ۱۳۸۶ش، ص۱۱۱.</ref> گفته می‌شود وی نسبت به اشعار مثنوی [[مولوی]] نقدهایی داشته است.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۶۷ ـ ۶۸.</ref> او در تحولات سیاسی عصر خود، حضور نداشته اما توصیه‌ها و موعظه‌هایش گویای مخالفت او از حکومت پهلوی و سیاستمداران آن بوده است.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۷۱ـ ۷۴.</ref> | ||
== | ==دیدگاه‌ها درمورد او == | ||
[[پرونده:Kimiae mohabbat.jpg|.png|بندانگشتی|200px||کتاب کیمیای محبت]] | [[پرونده:Kimiae mohabbat.jpg|.png|بندانگشتی|200px||کتاب کیمیای محبت]] | ||
برخی رجبعلی را دارای [[کرامت|کرامات]] و ویژگیهایی چون دیدار مکرر با [[امام زمان(عج)]] و [[معصومان(ع)]]،<ref>کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۹ـ ۱۴۸.</ref> تشبیه او به [[یوسف (پیامبر)|حضرت یوسف(ع)]]، قرار دادن در ردیف [[پیامبران]]،<ref>کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص۴۰ـ ۵۰.</ref> [[معجزه]] باهره<ref>کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص ۵۹ ـ ۶۰.</ref> و نداشتن استاد در برنامه‌های عرفانی<ref>کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص ۱۰۵ـ ۱۰۸.</ref> دانسته اند که این نگاه انتقاداتی را در پی داشته است. | برخی رجبعلی را دارای [[کرامت|کرامات]] و ویژگیهایی چون دیدار مکرر با [[امام زمان(عج)]] و [[معصومان(ع)]]،<ref>کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۹ـ ۱۴۸.</ref> تشبیه او به [[یوسف (پیامبر)|حضرت یوسف(ع)]]، قرار دادن در ردیف [[پیامبران]]،<ref>کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص۴۰ـ ۵۰.</ref> [[معجزه]] باهره<ref>کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص ۵۹ ـ ۶۰.</ref> و نداشتن استاد در برنامه‌های عرفانی<ref>کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص ۱۰۵ـ ۱۰۸.</ref> دانسته اند که این نگاه انتقاداتی را در پی داشته است. | ||
نسخهٔ ۲ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۴۹
 تصویری از شیخ رجبعلی خیاط | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | رجبعلی نکوگویان معروف به شیخ رجبعلی خیاط |
| تاریخ تولد | ۱۲۶۲ش |
| زادگاه | تهران |
| تاریخ وفات | ۱۳۴۰ش |
| محل دفن | قبرستان ابن‌بابویه |
| شهر وفات | تهران |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محمدعلی شاه‌آبادی، محمدتقی بافقی |
| شاگردان | سید ابوالقاسم شجاعی • عبدالکریم حامد . ابوالحسن شيخ،عبدالکریم روشن |
رجبعلی خیاط (۱۲۶۲ـ۱۳۴۰ش) با نام اصلی رجبعلی نکوگویان، استاد اخلاق در شهر تهران که شاگردانی را تربیت کرده است. او در طول عمر خود به خیاطی مشغول بود و در جلسات خصوصی خود، اشعار عرفانی حافظ شیرازی را شرح و تفسیر می‌داد. دوران جوانی رجبعلی خیاط را سرآغاز تحول و رسیدن به کمالات معنوی دانسته‌اند. برخی از پژوهشگران، ادعاهایی نظیر دیدار با امام زمان(عج) و برخی کرامات نسبت داده شده به وی را مورد نقد قرار داده‌اند. او در تحولات سیاسی عصر خود، حضور سیاسی نداشته اما شاگردان و دوستان را از همکاری با حکومت پهلوی برحذر می‌داشت.
زندگی‌نامه
رجبعلی نکوگویان مشهور به «شیخ رجبعلی خیاط» و «جناب شیخ» در سال ۱۲۶۲ش، مصادف با حکومت قاجاریه و پهلوی در شهر تهران متولد شد.[۱] پدرش، مشهدی باقر، یک کارگر ساده بود که او را در دوازده سالگی از دست داد.[۲] او در جوانی برای گذراندن زندگی، شغل خیاطی را پیشه خود قرار داد و تا آخر عمر به این کار اشتغال داشت.[۳]
در مورد تحصیلات شیخ گفته شده که او تحصیلات رسمی حوزوی و کلاسیک نداشته[۴] و بیشتر مسیر سیر و سلوکی را که به او نسبت می‌دهند، بدون استاد گذرانده است[۵] اما از جلسات و منابر افرادی چون برهان‌الدین خوراسگانی، محمدعلی شاه‌آبادی، محمدتقی بافقی و میرزا جمال اصفهانی بهره برده است.[۶] محمداسماعیل دولابی، سید ابوالقاسم شجاعی، عبدالکریم حامد، علی مدرسی، عبدالعلی گویا، ابوالحسن شیخ، از شاگردان رجبعلی خیاط بوده‌اند.[۷]
رجبعلی خیاط در دیداری که با سید محمدهادی میلانی داشته، مبدأ تحول و نقطه عطف زندگی معنوی خود را در امتناع و رد دعوت به گناه از سوی دختری زیبا از بستگانش، ذکر کرده است.[۸] شیخ رجبعلی در ۲۲ شهریور سال ۱۳۴۰ش در ۷۸ سالگی درگذشت[۹] و در قبرستان ابن‌بابویه شهر ری دفن شد.[۱۰]
ویژگی‌ها
بنابر نقل محمد محمدی ری‌شهری رجبعلی خیاط، فردی ساده‌زیست انسان‌شناس و عارفی بی‌نظیر بوده است که در جلسه‌های عمومی و در برخوردهای خصوصی به تربیت افراد می‌پرداخت.[۱۱]
در کتاب «عرشیِ خاک‌نشین» برای او ویژگیهایی ذکر شده است:
- ساده‌گویی و بی‌تکلفی
- ولایت‌پذیری و توسل به معصومان(ع)
- اخلاص
- شبزندهداری
- محبت داشتن به خداوند
- غنیمت شمردن فرصت جوانی
- مراقبت و مداومت در تهذیب نفس
- پرهیز از دنیاطلبی
- پرهیز از حب نفس
- اجتناب از تضییع حقوق دیگران[۱۲]
رجبعلی خیاط ارادت خاصی به حافظ شیرازی داشت و او را تنها شاعر عارف شیعه می‌دانست و در جلسات خصوصی خود، اشعار عرفانی‌اش را شرح و تفسیر می‌داد.[۱۳] همچنین او علاقه زیادی به اشعار «هادی پیشرفت» متخلص به «رنجی» داشت.[۱۴] گفته می‌شود وی نسبت به اشعار مثنوی مولوی نقدهایی داشته است.[۱۵] او در تحولات سیاسی عصر خود، حضور نداشته اما توصیه‌ها و موعظه‌هایش گویای مخالفت او از حکومت پهلوی و سیاستمداران آن بوده است.[۱۶]
دیدگاه‌ها درمورد او
برخی رجبعلی را دارای کرامات و ویژگیهایی چون دیدار مکرر با امام زمان(عج) و معصومان(ع)،[۱۷] تشبیه او به حضرت یوسف(ع)، قرار دادن در ردیف پیامبران،[۱۸] معجزه باهره[۱۹] و نداشتن استاد در برنامه‌های عرفانی[۲۰] دانسته اند که این نگاه انتقاداتی را در پی داشته است.
منصور کیانی در کتاب «عارف‌سازی و معرفت‌سوزی» منتشر شده در سال ۱۳۸۶ش این ویژگی ها را به چالش کشیده است. همچنین علی‌اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، آموزه‌های عرفانی را مخصوص خواص دانسته است. وی معتقد است علم و معرفت رکن مهم عرفان است و باید در ترویج عارفانی مانند محی الدین که مؤسس عرفان نظری است، کوشید و از الگو قرار دادن افراد فاقد این ویژگی‌ها پرهیز کرد.[۲۱] رسول جعفریان با کذب دانستن داستان‌ها در مورد شخصیت رجبعلی، وی را شخصی پاک و بی ربط به این داستان‌سرایی‌ها می‌داند.[۲۲]
تک‌نگاری
در مورد زندگی‌نامه، گفته‌ها و خاطرات شیخ کتاب‌هایی نوشته شده است. دو کتاب «تندیس اخلاص» و «کیمیای محبت» توسط محمد محمدی ری‌شهری؛ خاطرات جناب شیخ رجبعلی نکوگویان و دیگر دوستان، نوشته رضا حسین‌پور؛ بررسی سیرۀ اخلاقی ـ عرفانی مرحوم شیخ رجبعلی نکوگویان (خیاط) نوشته مرتضی اسماعیل‌زاده و کتاب‌های دیگر پیرامون رجبعلی خیاط نوشته شده است.[۲۳]
پانویس
منابع
- پیوندی، محمدرضا، همچو یوسف! گلشنی در زندگی و عارفانه‌های شیخ رجبعلی خیاط (نکوگویان)، مجله مربیان، زمستان ۱۳۸۶، شماره ۲۶.
- محمدی ری‌شهری، محمد و علی‌عسکری، سعیدرضا، کیمیای محبت، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحديث، ۱۳۷۹ش.
- محمدی ری‌شهری، محمد، تندیس اخلاص، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحديث، ۱۳۷۶ش.
- مصباح یزدى، محمدتقى، رستگاران، چاپ سوم، قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره)، ۱۳۸۸ش.
- چه کسانی در ابن بابویه مدفونند؟، سایت تبیان، تاریخ درج مطلب: ۱۳۸۷/۰۲/۱۴ش، تاریخ بازدید: ۱ خرداد ۱۴۰۲ش.
- اسماعیل زاده، مرتضی، عرشی خاک‌نشین: بررسی سیرۀ اخلاقی / عرفانی مرحوم شیخ رجبعلی نکوگویان(خیاط)، قم: نشر معارف، ۱۳۸۵ش.
- کیانی، منصور، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی:نقدی بر نقل کرامات رجبعلی خیاط، قم: انتشارات حسنین(ع)، ۱۳۸۶ش.
- پروین‌زاده، مهدی، آزادی، مریم، مقام عشق:کتاب فرهنگ۲، یادنامه جناب شیخ رجبعلی خیاط، چاپ سوم، تهران: موسسۀ کیهان، ۱۳۸۶ش.
- مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیه، زندگينامۀ مشاهير ايران و جهان، اصفهان: مركز تحقيقات رايانه‌ای قائميه اصفهان، ۱۳۹۰ش.
- انتقاد رشاد از عرفان سید حسین نصر و رجبعلی خیاط، پایگاه خبری ـ تحلیلی پارسینه، تاریخ درج مطلب: ۱۹ اسفند ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
- تصوف در لباس جدید، خبرگزاری تحلیلی ایران خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۴ اسفند ۱۳۹۱ش،تاریخ بازدید: ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ش. .
- «مقام عشق»، کیهان فرهنگی، شمارۀ ۲۰۳، ۱۳۸۲ش.
- ↑ محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۳۱؛ کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص۱۵.
- ↑ محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۳۱.
- ↑ «کیهان فرهنگی، شمارۀ ۲۰۳، ۱۳۸۲ش».
- ↑ مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیه، زندگينامه مشاهير ايران و جهان، ج۳، ص۳۸۶.
- ↑ اسماعیل‌زاده، عرشی خاک‌نشین، ۱۳۸۵ش، ص۲۰، ۱۳۸۵ش.
- ↑ محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۷۷ ـ ۷۸.
- ↑ اسماعیل‌زاده، عرشی خاک‌نشین، ۱۳۸۵ش، ص۲۳ـ ۲۷؛ پروین‌زاده، مقام عشق، ۱۳۸۶ش، ص۹۳.
- ↑ محمدی ری‌شهری، تندیس اخلاص، ۱۳۷۶ش، ص۸؛ محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۸۲؛ پیوندی، «همچو یوسف! گلشنی در زندگی و عارفانه‌های شیخ رجبعلی خیاط(نکوگویان)»، ص۵۴.
- ↑ محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۲۶۲.
- ↑ چه كسانی در ابن بابویه مدفونند؟ سایت تبیان.
- ↑ محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص ۲۱ و ۳۲ و ۶۳ و ۸۲.
- ↑ اسماعیل‌زاده، عرشی خاک‌نشین، ۱۳۸۵ش، ص ۳۷ـ ۱۴۰.
- ↑ پروین‌زاده، آزادی، مقام عشق، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۹.
- ↑ پروین‌زاده، آزادی، مقام عشق، ۱۳۸۶ش، ص۱۱۱.
- ↑ محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۶۷ ـ ۶۸.
- ↑ محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۷۱ـ ۷۴.
- ↑ کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۹ـ ۱۴۸.
- ↑ کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص۴۰ـ ۵۰.
- ↑ کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص ۵۹ ـ ۶۰.
- ↑ کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص ۱۰۵ـ ۱۰۸.
- ↑ «انتقاد رشاد از عرفان سید حسین نصر و رجبعلی خیاط»، پایگاه خبری پارسینه.
- ↑ «تصوف در لباس جدید»، خبرآنلاین.
- ↑ اسماعیل زاده، عرشی خاک‌نشین، ۱۳۸۵ش، ص۲۷.