کناسه کوفه
کُناسه کوفه، محلی در کوفه[۱] که مسلم بن عقیل،[۲] هانی بن عُروه[۳] و زید بن علی[۴] در آنجا به دار آویخته شدند. همچنین در برخی روایات مربوط به آخرالزمان، کناسه کوفه محل نزول عذاب[۵] و طبق روایتی که در بِحارالانوار آمده، محل به‌صلیب کشیده‌شدن دَجَّال توسط امام مهدی(عج) معرفی شده است.[۶] طبق روایتی، کناسه کوفه محل دفن ابن‌مُلجَم مرادی است.[۷]
کناسه کوفه را محلی وسیع برای تجارت با شهرهای دیگر دانسته‌اند. در بخشی از کناسه، بازارهای بَراذين قرار داشت که برده‌ها و حیوانات در آن خریدوفروش می‌شد. همچنین در کناسه کوفه محلی برای دارزدن (به صلیب‌کشیدن) افراد اختصاص داده شده بود.[۸]
به‌گفته سید عبدالرَزّاق مُقَرَّم (درگذشت: ۱۳۹۱ق) با اینکه کناسه، مکان مشهوری بوده است؛ اما مشخص کردن موقیت مکانی آن به‌دلیل از بین رفتن آثار مرتبط، چندان ساده نیست.[۹] با این حال، برخی کناسه را در ناحیه غربی شهر کوفه و به‌عنوان یکی از ورودی‌های این شهر می‌دانند[۱۰] که از یک طرف متصل به بازار کوفه بوده[۱۱] و از طرف دیگر به بیابان و مناطق خارج شهر منتهی می‌شده است.[۱۲] برخی دیگر معتقدند این مکان بین مسجد کوفه و مسجد سَهْله قرار داشته است.[۱۳] مقرم نظر سید مهدی قزوینی (درگذشت: ۱۳۰۰ق) را ترجیح داده است که می‌گوید کناسه در شرق روستای ذِی‌الکِفْل قرار دارد. استناد وی به وجود زیارتگاهی در این مکان است که آن را محل به صلیب‌کشیدن و آتش‌زدن جنازه زید بن علی (شهادت: ۱۲۲ق) به شمار آورده است.[۱۴]
کُناسه در زبان عربی به محل جمع‌آوری زباله گفته می‌شود.[۱۵] به دلیل اینکه قبیله بنی‌اسد و بنی‌تمیم زباله‌هایی خود را آنجا قرار می‌دادند،[۱۶] به آن کناسه اسد گفته می‌شد که بعدها به کناسه کوفه مشهور گردید.[۱۷]
پانویس
- ↑ حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵ق، ج۴، ص۴۸۱.
- ↑ مقرم، الشهید مسلم بن عقیل، ۱۴۰۷ق، ص۱۵۰؛ابن‌کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۲۹.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۳۵۰.
- ↑ هاشمی بغدادی، المحبر، ۱۳۶۱ق، ۴۸۳.
- ↑ نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۲۷۹.
- ↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۹۲.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۰۰.
- ↑ براقی نجفی، تاریخ الکوفه، ۱۳۸۸ش، ص۱۶۸.
- ↑ مقرم، زید الشهید، ۱۴۳۶ق، ص۲۰۶.
- ↑ ماسینیون، خطط الکوفه و شرح خریطتها، ۲۰۰۹م، ص۵۹.
- ↑ کمره‌ای، عنصر شجاعت، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۵۷.
- ↑ لفته سعید، «کناسة الکوفه و اهمیتها فی العصر الاموی»، ص۳۱۸-۳۱۹؛ کاظم عبدالساده، خطط الکوفه فی کلمات اهل البیت، ۱۴۳۹ق، ص۴۵.
- ↑ براقی نجفی، تاریخ الکوفه، ۱۳۸۸ش، ص۱۶۸.
- ↑ مقرم، زید الشهید، ۱۴۳۶ق، ص۲۰۶-۲۰۷.
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۹۷؛ الزبیدی، تاج العروس، ۱۳۸۵-۱۴۲۲ق، ج۱۶، ص۴۵۳.
- ↑ ابوعبید بکری، معجم ما استعجم من اسماء البلاد والمواضع، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۱۱۳۶.
- ↑ المطرزی، المغرب فی ترتیب المعرب، دار الکتاب العربی، ص۴۱۷؛ براقی نجفی، تاریخ الکوفه، ۱۳۸۸ش، ص۱۶۸.
منابع
- ابن‌کلبی، هشام بن محمد، نسب معد و الیمن الکبیر، تحقیق ناجی حسن، بی‌جا، عالم الکتب، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.
- ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.
- ابوعبید بکری، معجم ما استعجم من اسماء البلاد والمواضع، بیروت، عالم الکتب، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق.
- الزبیدی، محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، کویت، وزارت ارشاد و انباء، ۱۳۸۵-۱۴۲۲ق.
- المطرزی، ناصر بن عبدالسید، المغرب فی ترتیب المعرب، قاهره، دار الکتاب العربی، بی‌تا.
- براقی نجفی، حسین، تاریخ الکوفه، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۸۸ش.
- حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵م.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الرسل والملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، مصر، دار المعارف، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
- کاظم عبدالساده، رسول، خطط الکوفه فی کلمات اهل البیت، بی‌جا، مؤسسه قصبة الیاقوت، چاپ اول، ۱۴۳۹ق.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
- کمره‌ای، خلیل، عنصر شجاعت یا هفتاد و دوتن و یک تن، تحقیق دار العرفان شیعی، قم، دار العرفان، ۱۳۸۹ش.
- لفته سعید، حیدر، «کناسة الکوفه و اهمیتها فی العصر الاموی»، در مجلة الکلیة الاسلامیة الجامعه، شماره۶۱، ۲۰۲۱م.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- ماسینیون، لویی، خطط الکوفه و شرح خریطتها، ترجمه تقی بن محمد المصعبی، بغداد، الوراق للنشر، ۲۰۰۹م.
- مقرم، سید عبدالرزاق، الشهید مسلم بن عقیل، تهران، مؤسسه بعثت، چاپ اول، ۱۴۰۷ق.
- مقرم، سید عبدالرزاق، زید الشهید، کربلا، العتبه الحسینیه المقدسه، چاپ اول، ۱۴۳۶ق.
- نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، تهران، صدوق، چاپ اول، ۱۳۹۷ق.
- هاشمی بغدادی، محمد بن حبیب، المحبر، تصحیح إيلزه ليختن شتيتر، حیدرآباد دکن، دائرة المعارف العثمانیه، ۱۳۶۱ق.