حمله طالبان به میرزاولنگ

حمله طالبان به میرزاولنگ

عملیات کشف اجساد قربانیان کشتار از گورهای دسته‌جمعی
شرح ماجرا	حمله نیروهای طالبان به منطقه میرزاولنگ در افغانستان
زمان	۱۴ مرداد ۱۳۹۶ش
مکان	میرزاولنگ، افغانستان
علت	تصرف منطقه و قتل‌عام شیعیان هزاره افغانستان
عاملان	نیروهای طالبان با همکاری داعش
نتایج	سقوط منطقه میرزاولنگ
تلفات	۵۴ کشته از میان شیعیان نظامی و غیرنظامی

حمله طالبان به میرزاولنگ، به واقعه کشتار اهالی منطقه شیعه‌نشین میرزاولنگ در افغانستان توسط نیروهای طالبان اشاره دارد. در این کشتار که در ۱۴ مرداد ۱۳۹۶ش رخ داد، ۵۴ تن از شیعیان کشته شدند که در میان آنها کودکان و زنان نیز وجود داشت. بعدها گورهای دسته‌جمعی در منطقه یافت شد که شاهدی بر این کشتار بود.

تلاش طالبان برای تصرف میرزاولنگ

میرزاولنگ منطقه‌ای در استان سرپل افغانستان و بخشی از وُلُسوالی صیاد است. فاصله این منطقه با بخش مرکزی سرپل کمتر از ۲۰ کیلومتر است و از این بابت، ناحیه‌ای استراتژیک به حساب می‌آید. منطقه میرزاولنگ، ناحیه‌ای شیعه‌نشین در افغانستان است و‌ از ۱۰ روستا تشکیل شده است. طالبان از سال ۱۳۹۴ش به دنبال تصرف این ناحیه بود اما با مقاومت نیروهای نظامی از این کار درمانده بود. سرانجام طالبان در تابستان ۱۳۹۶ش، چندین حمله به مناطق مختلف را تدارک دید که منجر به سقوط آن نواحی شد. پس از سقوط منطقه میرزاولنگ، نیروهای نظامی افغانستان عملیات بازپس‌گیری این ناحیه را شروع کردند. نیروهای دولتی افغانستان توانستند در ۲۳ مرداد همان سال، بخشی از منطقه را به کنترل خود درآورند. اما کنترل کامل بر این ناحیه میسر نشد. یک سال بعد از این رویداد، دولت افغانستان، ۴۹ تن از بازماندگان این حادثه را به حج فرستاد.

شرح رویداد

از ۱۲ مرداد ۱۳۹۶ش، نیروهای طالبان برای کنترل ناحیه میرزاولنگ، حملات متعددی را برنامه‌ریزی کردند. نیروهای طالبان در منطقه‌های همجوار به این جنگ فراخوانده شدند. این حملات تا سقوط این ناحیه ادامه داشت و مقامات محلی افغانستان، خبر از تسلط کامل طالبان از ۱۳ مرداد ۱۳۹۶ش بر ناحیه میرزاولنگ را دادند. پس از آن، نیروهای طالبان راه را برای فرار مردم در صبح روز ۱۴ مردادماه در ناحیه دره میرزاولنگ می‌بندند. مردمی که قصد فرار از منطقه را داشتند توسط نیروهای طالبان اسیر می‌شوند. گفته شده که نیروهای طالبان پیش از ورود‌ به میرزاولنگ نیز اقدام به کشتار اهالی این منطقه کردند.‌ این افراد در مناطق مختلفی از ناحیه میرزاولنگ و به شیوه‌های متفاوت از هم کشته شدند. گلوله‌باران شدن، پرتاب از بالای کوه و گردن زدن،‌ شیوه‌هایی است که طالبان در قتل این افراد به کار برده است.

تلفات و خسارات

رسانه‌ها از کشته‌شدن ۵۲ نفر و اسارت بیش از ۱۵۰ خانواده از ساکنان محلی در حمله طالبان به میرزاولنگ خبر دادند. کمیسیون حقوق بشر در افغانستان نیز در گزارشی، تعداد کشتگان را بین ۵۰ تا ۶۰ نفر ادعا کرده‌است.‌ بر اساس این گزارش، ۵ زن و ۳ کودک از کشته‌شدگان هستند. در گزارش سازمان ملل آمده است که ۲۷ غیر نظامی در میان کشته‌ها بوده‌اند که یکی از آنها زن، چهار پسر نوجوان و ۱۳ مرد بالای ۶۰ سال بودند. بعدها این آمار به صورت رسمی ۵۴ نفر اعلام شد. در‌ این میان شش پلیس محلی و یک سرباز ارتش ملی در میان کشته‌ها گزارش شده‌اند.

در پی این حملات،‌ تعداد زیادی از ساکنین نیز آواره شدند. گزارش کمیسیون حقوق بشر تعداد این افراد را ۴۷۱ نفر آواره شمارش کرده است.‌ فرار از منطقه به طوری بود که تمام ساکنین میرزاولنگ از این منطقه خارج شدند. گفته شده که آسیب‌های زیادی نیز به اموال مردم توسط نیروهای طالبان وارد و تعدادی از خانه‌ها به آتش کشیده شدند. به گواه بازماندگان این کشتار، اجساد برخی از اهالی در گورهای دسته‌جمعی دفن شدند.‌ این اجساد بدون تشریفات مذهبی و با درخواست اسیران نزد طالبان و توسط خود آن اسیران دفن شدند.‌ در‌ ۲۴ مرداد همان سال، تعدادی از اجساد کشته‌شدگان این کشتار از گورهای جمعی کشف شد که در میان آنها ۳ جسد کودک بدون سر بود. برخی از اسیران که عموما زنان بودند،‌ با پادرمیانی‌های اقوام در نزد طالبان، آزاد شدند.

هرچند منابع محلی از قتل افراد غیرنظامی توسط طالبان خبر داده‌اند، اما سخنگوی طالبان، تنها به قتل افراد نظامی و مسلح اعتراف و کشتن غیرنظامیان را رد کرد. به گفته مقامات طالبان، تمام کشته‌ها از افرادی بودند که با نیروهای طالب، جنگ کردند و در درگیری کشته شدند. در این حملات، ده تن از نیروهای طالبان از جمله دو فرمانده آنان کشته و دوازده نفر دیگر مجروح شدند.

واکنش‌ها

داخلی

برخی منابع از حضور کمکی نیروهای داعش به طالبان خبر دادند. اما طالبان این موضوع را رد کرد و داعش را دشمن خود خواند.

محمداشرف غنی، رئیس‌جمهور وقت جمهوری افغانستان، وعده داد انتقام این واقعه را خواهد گرفت. معاون دوم ریاست اجراییه افغانستان نیز این سقوط را سوال‌برانگیز خواند و سرپرست وزارت دفاع افغانستان را به کم‌کاری متهم کرد. دادستان کل افغانستان نیز این رویداد را جنایت بشری دانست. گروه هماهنگی عدالت انتقالی این کشتار را به عنوان «جنایت جنگی و نسل‌کشی یک اقلیت قومی» محکوم کرد.

این کشتار در شبکه‌های اجتماعی نیز مورد توجه کاربران قرار گرفت و بسیاری آن را «پاکسازی قومی» و «نسل‌کشی» علیه هزاره‌ها دانستند. برخی رسانه‌ها خبر از اسارت زنان و به بردگی گرفتن آنان توسط طالبان منتشر کردند و از سَلّاخی اجساد سخن گفتند که با واکنش طالبان مواجه شد. طالبان تمام این موضوعات را تکذیب کرد و مدعی شد که از کمیته‌های حقیقت‌یاب در این خصوص پذیرایی خواهد کرد. گروه ۱۵ نفره از علمای شیعه شمال افغانستان برای بررسی این موضوع راهی ولایت سرپل شدند، «شیخ سلمان» مدیر جامعة الزهرا و رئیس حزب اقتدار شمال افغانستان نیز که در این هیئت حضور داشته ضمن تأیید کشته شدن نزدیک به ۴۰ مرد که وظیفه دفاع از این منطقه را به عهده داشتند تمامی اخبار مربوط به کشتار زنان و کودکان و موضوع سلاخی و از کوه پرتاب کردن مردم و همچنین ربودن ۴۰ دختر شیعه را به دور از حقیقت می‌داند و آن را کذب محض خواند.

بین‌المللی

نیروهای ناتو در پیامی، از وضعیت موجود در منطقه میرزاولنگ، ابراز نگرانی کرد و از گزارش‌هایی مبنی بر قتل کودکان، زنان، غیرنظامیان و اسیران خبر داد. کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز در پیامی، این رویداد را به عنوان «کشتار بی‌رحمانه غیرنظامیان» محکوم کرد و آن را مصداقی از جنایت علیه بشریت دانست. سازمان ملل متحد در پیامی تائید کرد گروه تروریستی طالبان و داعش افغانستان مشترکاً به منطقه شیعه‌نشین میرزاولنگ حمله کرده و دست به کشتار زده‌اند. مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در پی حادثه تروریستی در منطقه میرزاولنگ، پیام محکومیت و تسلیت صادر کرد.