زیارت آل‌یاسین: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۸ فوریهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۱۹

زیارت آل‌یاسین، از زیارت‌نامه‌های مشهور امام زمان(ع) است که با جملۀ «سلامٌ عَلی آلِ یاسین» آغاز می‌شود. این زیارت دو نقل دارد که راوی نقل مشهور این زیارت ابو جعفر محمد بن عبدالله حمیری قمی است که در اواخر دوران غیبت صغری می‌زیسته و مکاتبات متعددی از او با امام زمان(ع) نقل شده که از جمله آنها توقیعی است که زیارت آل یاسین را در بر دارد.

زیارت آل یاسین در کتاب‌های مهم حدیثی و دعایی نقل شده است و به تصریح برخی علما، از بهترین زیارت‌های امام زمان است و می‌توان در همه اوقات آن را قرائت کرد.

سند زیارت

زیارت آل یاسین از دو منبع به دست ما رسیده است که متن آنها تفاوت‌های قابل توجهی دارد:

گزارش محمد بن عثمان عمری

کهن‌ترین گزارش این زیارت به نقل از محمد بن عثمان عمری نائب دوم امام زمان(عج) است. ابن مشهدی این زیارت را در المزار الکبیر پس از دعای ندبه نقل کرده است.^[۱] سید بن طاووس نیز آن را در مصباح الزائر آورده و آن را دعای ندبه نام نهاده است.^[۲]

ابن مشهدی برای این زیارت چندین سند نقل کرده که در بیشتر این سندها حداقل یک نفر ضعیف یا ناشناس وجود دارد ولی خود وی تمام راویان کتاب را موثق توصیف می‌کند. در یکی از این اسناد، ابوالمفضل شیبانی وجود دارد که بر اساس برخی مبانی قابل اعتماد است و در نتیجه این سند حَسَن خواهد بود.^[۳]

گزارش ابوجعفر حمیری

راوی نقل مشهور این زیارت، ابوجعفر محمدبن عبدالله بن جعفر حِمْیری است که علمای علم رجال و حدیث، از او به وثاقت و بزرگی یاد کرده‌اند.^[۴] او کتاب‌هایی تألیف کرده که به ظاهر هیچ یک در دسترس نیست و چون در اواخر دوران غیبت صغری می‌زیسته، مکاتباتی با امام مهدی(ع) داشته است. این زیارت در کتاب احتجاج طبرسی به صورت مُرسَل نقل شده است.^[۵] علامه مجلسی نیز در سه جای کتاب بحار الانوار آن را نقل کرده است.^[۶]^[۷]^[۸] شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح الجنان نخستین زیارتی را که برای امام زمان نقل کرده همین زیارت است.

محتوای زیارت

این زیارت (نقل مشهور) با ۲۳ سلام آغاز می‌شود: سلام اوّل به آل یاسین (عترت پیامبر) و سلام‌های بعدی هر یک با عنوان خاصی به حضرت مهدی(ع) است. در این زیارت به بخش مهمی از معتقدات اسلامی و شیعی اشاره و ایمان به آنها برای زائر ضروری خوانده شده: توحید، نبوت حضرت محمد(ص)، امامت یکایک ائمه، حقانیت رجعت، مرگ، نکیر و منکر، قیامت، پل صراط، بهشت و جهنم و....

پس از این سلام‌ها، دعاهایی در زیارتنامه آمده که ترجمه بخشی از آن چنین است: «خداوندا از تو می‌خواهم که بر محمد، پیامبر رحمتت، و پرتو نورت، درود فرستی، و دلم را به نور یقین و سینه‌ام را به نور ایمان و اندیشه‌ام را به نور نیت‌های خوب و نصیبم را به نور دانش و نیرویم را با نور کار (شایسته) و زبانم را به نور راستگویی آکنده سازی». آن‌گاه با درود بر امام مهدی(ع) و دعا برای نصرت و سلامت و تعجیل در فرج و قیام، و پر شدن زمین از عدل و داد و نابودی کافران، منافقان و دشمنان دین به پایان می‌رسد.

در این زیارتنامه ۱۲ بار واژه «حق» و ۱۲ مرتبه واژه «حجت» به کار رفته است. این زیارت به تصریح برخی از علما، جامع و کامل و بهترینِ زیارت‌های امام مهدی(ع) است و آن را در همه اوقات می‌توان قرائت کرد.

منظور از آل یاسین

ابن عامر و نافع و یعقوب از قُرّاء سبعه، «آل یاسین» در آیۀ ۱۳۰ سورۀ صافّات: «سلامٌ علی ال یاسین»، را به مدّ خوانده و باقی قرّاء «إلیاسین» خوانده‌اند.

آنان که «آل یاسین» خواندند آیه را این‌گونه معنا کرده‌اند «سلام بر آل محمد» و یاسین را نامی از نام‌های حضرت محمد(ص) و آل یاسین را اهل بیت پیامبر دانسته‌اند، و آنان که «إلیاسین» خواندند، گفتند این لغتی است برای الیاس نبی، چنان که «اسماعیل و اسمعین» و «میکایل و میکایین و میکال» نگارش‌های مختلف یک مفهوم‌اند.^[۹] شیخ طوسی در تفسیر تبیان و طبرسی نیز در مجمع البیان نزدیک به همین معانی را ذیل آیه ذکر کرده‌اند.

علامه طباطبایی در بحث روایی ذیل آیه^[۱۰] از معانی الأخبار به اِسنادش از امام صادق(ع) و نیز از عیون اخبارالرضا نقل می‌کند که فرمودند: «یس» محمد(ص) و ما «آل یس»، هستیم. که البته مبتنی بر قرائت «آل یس» است.

آیت الله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه^[۱۱] پس از نقل اقوال مختلف در قرائت «إل یاسین» و معانی که بنابر هر قرائت پیدا می‌کند «آل یاسین» را به معنی خاندان پیامبر اسلام(ص) یا خاندان «یاسین» پدر الیاس می‌داند.

بازگشت ضمیر مفرد در آیه بعد («انّه من عبادنا المؤمنین؛ «او از بندگان مؤمن ما بود») احتمال قرائت «إل یاسین» که منظور از آن الیاس نبی باشد را تقویت می‌کند. هرچند،‌گاه ممکن است کلمه‌ای به دو صورت خوانده شده و در هر دو صورت معنی مناسبی داشته باشد. عترت پیامبر اکرم(ص) که عالم به ظاهر و باطن آیات هستند،^[۱۲]‌گاه در تأویل آیات همین گونه عمل کرده‌اند.

جستارهای وابسته

آل یاسین

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

قرآن کریم
علامه مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، دارالکتب اسلامیة، تهران، ۱۳۶۲ ش.
نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، مؤسسه آل البیت: لاحیاء التراث، طبعة الاولی، قم، ۱۴۰۷ ق.
طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن
طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، نجف، دارالنعمان، ۱۳۸۶ ق
ابوالفتح رازی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، تصحیح دکتر محمد جعفر یاحقی ـ دکتر محمد مهدی ناصح
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، قم
دانشنامه امام مهدی(عج)، انتشارات دارالحدیث، ج۶

پیوند به بیرون

متن و ترجمه زیارت آل یاسین

الگو:دعاها و زیارت ها

↑ المزار الکبیر، تحقیق قیومی اصفهانی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۹ق، ص۵۶۷
↑ مصباح الزائر، ص۴۳۰
↑ دانشنامه امام مهدی(عج)، انتشارات دارالحدیث، ج۶، صص۳۸۸-۳۹۵
↑ الاحتجاج، ج۲، ص۴۹۲
↑ الإحتجاج علی أهل اللجاج(للطبرسی) / ترجمه و شرح غفاری، چاپ مرتضوی، تهران، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۴۲
↑ بحار الانوار، ج۵۳، صص ۱۷۱ – ۱۷۳؛
↑ بحار الانوار، ج۹۴، ص۲ – ۵
↑ بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۸۱- ۸۳
↑ راضی، روض الجنان، ج۱۶، ص۲۳۴
↑ طباطبایی، المیزان، ج۱۷، ص۱۵۹
↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۹ ص۱۴۵
↑ وَ ما یعْلَمُ تَأْویلَهُ إِلاَّ اللَّــهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْم: تأویلش را جز خدا و ریشه‌داران در دانش کسی نمی‌داند. آل عمران/۷

[1] المزار الکبیر، تحقیق قیومی اصفهانی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۹ق، ص۵۶۷

[2] مصباح الزائر، ص۴۳۰

[3] دانشنامه امام مهدی(عج)، انتشارات دارالحدیث، ج۶، صص۳۸۸-۳۹۵

[4] الاحتجاج، ج۲، ص۴۹۲

[5] الإحتجاج علی أهل اللجاج(للطبرسی) / ترجمه و شرح غفاری، چاپ مرتضوی، تهران، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۴۲

[6] بحار الانوار، ج۵۳، صص ۱۷۱ – ۱۷۳؛

[7] بحار الانوار، ج۹۴، ص۲ – ۵

[8] بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۸۱- ۸۳

[9] راضی، روض الجنان، ج۱۶، ص۲۳۴

[10] طباطبایی، المیزان، ج۱۷، ص۱۵۹

[11] مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۹ ص۱۴۵

[12] وَ ما یعْلَمُ تَأْویلَهُ إِلاَّ اللَّــهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْم: تأویلش را جز خدا و ریشه‌داران در دانش کسی نمی‌داند. آل عمران/۷

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

@@ خط ۱۲: / خط ۱۲: @@
 ابن مشهدی برای این زیارت چندین سند نقل کرده که در بیشتر این سندها حداقل یک نفر ضعیف یا ناشناس وجود دارد ولی خود وی تمام راویان کتاب را موثق توصیف می‌کند. در یکی از این اسناد، [[ابوالمفضل شیبانی]] وجود دارد که بر اساس برخی مبانی قابل اعتماد است و در نتیجه این سند [[حدیث حسن|حَسَن]] خواهد بود.<ref>دانشنامه امام مهدی(عج)، انتشارات دارالحدیث، ج۶، صص۳۸۸-۳۹۵</ref>
-===گزارش سید حمیری===
+===گزارش ابوجعفر حمیری===
 [[راوی]] نقل مشهور این زیارت، ابوجعفر [[محمد بن عبدالله حمیری|محمدبن عبدالله بن جعفر حِمْیری]] است که علمای [[علم رجال]] و [[علم حدیث|حدیث]]، از او به [[ثقه|وثاقت]] و بزرگی یاد کرده‌اند.<ref> الاحتجاج، ج۲، ص۴۹۲ </ref> او کتاب‌هایی تألیف کرده که به ظاهر هیچ یک در دسترس نیست و چون در اواخر دوران [[غیبت صغری]] می‌زیسته، مکاتباتی با [[امام مهدی]](ع) داشته است. این زیارت در کتاب [[احتجاج طبرسی]] به صورت [[حدیث مرسل|مُرسَل]] نقل شده است.<ref>الإحتجاج علی أهل اللجاج(للطبرسی) / ترجمه و شرح غفاری، چاپ مرتضوی، تهران، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۴۲</ref> [[علامه مجلسی]] نیز در سه جای کتاب [[بحار الانوار]] آن را نقل کرده است.<ref>بحار الانوار، ج۵۳، صص ۱۷۱ – ۱۷۳؛ </ref><ref>بحار الانوار، ج۹۴، ص۲ – ۵</ref><ref>بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۸۱- ۸۳</ref> [[شیخ عباس قمی]] در کتاب [[مفاتیح الجنان]] نخستین زیارتی را که برای امام زمان نقل کرده همین زیارت است.