الحیاة السیاسیة للامام الحسن (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید جعفر مرتضی عاملی |
| موضوع | امام حسن مجتبی(ع) |
| زبان | عربی |
| مجموعه | یک جلد |
| ترجمه فارسی | |
| مترجم | محمد سپهری |
الحیاة السیاسیة للامام الحسن علیه‌السلام کتابی به زبان عربی اثر سید جعفر مرتضی عاملی، سیره‌نگار شیعی که در سه فصل، زندگانی سیاسی امام حسن(ع) را در دوره رسول خدا و خلفای سه‌گانه بررسی کرده است. از ویژگی‌های این اثر، جنبه انتقادی و تحلیلی آن است. این کتاب را محمد سپهری با عنوان «تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی(ع)» به زبان فارسی ترجمه کرده است.
درباره مؤلف
سید جعفر مرتضی عاملی (۱۳۶۴-۱۴۴۱ق) عالم دینی، متخصص تاریخ اسلام و تشیع، سیره‌نگار شیعه و از عالمان حوزه علمیه قم و لبنان. وی کتاب‌هایی در زمینه سیره اهل بیت تالیف کرده است مانند الصحیح من سیرة النبی الاعظم ، الصحیح من سیرة الامام علی و مأساة الزهراء. او در حوزه نجف و حوزه قم تحصیل کرد.
موضوع و محتوا
جعفر مرتضی عاملی در این کتاب به زندگی سیاسی امام حسن مجتبی (ع) پرداخته و آن را در سه فصل عرضه کرده است:
- زندگی سیاسی امام مجتبی در عهد رسول خدا(ص)
- زندگی سیاسی امام مجتبی در عهد عمر و ابوبکر
- زندگی سیاسی امام مجتبی در عهد عثمان[۱]
بنابراین و بر اساس عنوان کتاب که «حیات سیاسی» نام دارد، مؤلف جز در صفحاتی گذرا به احوال شخصی و مناقب امام حسن نپرداخته و تنها درباره موضوع مباهله تفصیل داده است. مؤلف در فصل دوم به مباحثی چون اذان بلال به درخواست حسنین بعد از مادرشان و حضور امام حسن (ع) در شورای عمر پرداخته که در آثار مشابه کمتر به آن توجه شده است. در فصل سوم به مباحثی چون عدم حضور امام در فتوحات مسلمانان و تردید در مجروح شدن آن حضرت هنگام محاصره عثمان و رد اتهام عثمانی بودن آن حضرت می‌پردازد.[۲] نخستین مطلب کتاب روایتی از امام حسن(ع) در پاسخ به سؤالی درباره سیاست است که فرازی از آن این است: «سياست، رعايت حقوق خدا، و حقوق زندگان از مردم و حقوق اموات آنان است. اما حق خداوند: انجام دادن فرايض (واجبات) و دورى كردن از آنچه ما را نهى كرده است (محرّمات). اما حقوق زندگان: اين كه وظيفه خود را نسبت به مردم انجام دهى و هرگز از خدمت آنها سرباز نزنی...» [۳]پایان بخش کتاب روایتی از کافی درباره ادب امام حسین(ع) نسبت به برادرش امام حسن(ع) است و این که از باب ادب هرگز در مجلسی که امام حسن(ع) بود سخن نمی‌گفت و هنگام انفاق بر نیازمندان کم تر از برادرش به آنان می‌داد. [۴]
اهمیت
این کتاب از دو جهت اهمیتِ ویژه دارد:
- در این تألیف، نویسنده با دیدی محققانه به تجزیه و تحلیل وقایعی همت گمارده است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم با زندگانی امام حسن (ع) ارتباط دارد و در مواردی آن حضرت نقش فعالی در تکوین آن بر عهده داشته است، مثل داستان مباهله و بیعت رضوان.
- بر خلاف تاریخ نگاران و سیره نویسان، به نقل حوادث و تاریخچه زندگانی امام حسن مجتبی (ع) نپرداخته، بلکه زندگانی سیاسی آن جناب را به طور دقیق تجزیه و تحلیل کرده است.[۵]
ترجمه و چاپ
این کتاب را محمد سپهری که مترجم آثار جعفر مرتضی شناخته می‌شود، با عنوان «تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی(ع)» به فارسی برگردانده است.
ترجمه کتاب در سال ۱۳۷۴ش از سوی جهاد دانشگاهی کشور در دومین دوره انتخاب کتاب سال دانشجویی در بخش ترجمه به عنوان کتاب برگزیده دانشجویی معرفی شد.
چاپ اول این اثر توسط انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در سال ۱۳۶۹ش صورت گرفته که تا کنون چندین بار تجدید چاپ شده است.[۶]
پانویس
- ↑ مرتضی عاملی، تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی، ۱۳۷۶ش، فهرست کتاب.
- ↑ کتابشناخت نرم‌افزار سیره معصومان.
- ↑ العاملی، الحياة السياسية للامام الحسن عليه السلام، بیروت دارالسیره، ص۷.
- ↑ العاملی، الحياة السياسية للامام الحسن عليه السلام، بیروت دارالسیره، ص۱۹۰.
- ↑ مرتضی عاملی، تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳.
- ↑ مرتضی عاملی، تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی، ۱۳۷۶ش، ص۹.
منابع
- مرتضی عاملی، سیدجعفر، تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی (ع)، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۶ش.
- کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور.