تأملی در نهضت عاشورا (کتاب)

مقاله قابل قبول
پیوند کم
عدم رعایت شیوه‌نامه ارجاع
شناسه ناقص
عدم جامعیت
از ویکی شیعه
تأملی در نهضت عاشورا
اطلاعات کتاب
نویسندهرسول جعفریان
موضوعامام حسین(ع)
سبکتحلیلی و تاریخی
زبانفارسی
مجموعهیک جلد
اطلاعات نشر
ناشرمورخ
تاریخ نشر۱۳۸۶ش


تأملی در نهضت عاشورا، کتابی است به زبان فارسی نوشته رسول جعفریان. نویسنده، در ابتدا منابع تاریخی مربوط به قیام عاشورا را معرفی کرده و سپس با نگاهی تاریخی، زمینه‌های قیام و گزارش قیام از آغاز تا شهادت امام(ع) و پیامدهای اجتماعی سیاسی آن را بازنموده است. در بخش‌های بعدی کتاب، ضمن پرداختن به موضوع اربعین، به تحلیل اهداف قیام پرداخته و آثار قیام حسینی را بررسی می‌کند. رسول جعفریان علاوه بر رویکرد توصیفی نسبت به قیام حسین(ع)، در بخش‌های پایانی این کتاب رویکرد تحلیلی دارد و به چرایی قیام امام(ع) پرداخته است. در پایان کتاب، نویسنده به بحث تحریفات عاشورا و علل آن پرداخته و کتاب «روضة الشهداء» ملاحسین کاشفی را مورد نقد و بررسی قرار داده است.

درباره مؤلف

رسول جعفریان، روحانی، پژوهشگر تاریخ و استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران، در سال ۱۳۴۳ش، در خوراسگان اصفهان متولد شد. وی در سال ۱۳۵۵ش. تحصیلات حوزوی خود را آغاز نمود و چندسال بعد به قم هجرت کرد. زمینه اصلی فعالیت مطالعاتی وی تاریخ اسلام است. جعفریان تاکنون دوبار جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را برای کتاب‌های تاریخ سیاسی اسلام (سیره نبوی) و اطلس شیعه دریافت کرده است.

انگیزه نگارش

جعفریان می‌نویسد: نویسنده با ااین استدلال که نوشتن درباره امام حسین(ع) هیچ‌گاه تکراری نیست و هر چه نوشته یا گفته شود زیاد نخواهد بود به ویژه با توجه به منابع کهنی که تاکنون در اختیار نبوده و با اذعان به ناتوانی خود در پدید آوردن اثری تازه، قلم به دست گرفته است تا با همین استدلال و از بابت دینی که امام حسین(ع) بر عامه مسلمانان به‌ویژه شیعیان دارد و سهم عظیمی که در نشر ارزش‌های انسانی و الهی موجود در میان جامعه انسانی دارد مطالبی بنگارد.[۱]

ساختار، نگاهی به محتوا

تأملی در نهضت عاشورا، در ۱۲ فصل تنظیم شده و با احتساب بخش منابع و اعلام، ۴۸۶ صفحه است.

  • نخستین مطلب کتاب درباره منابع تاریخ عاشوراست و این که پس از حادثه ظهور اسلام مهم ترین حادثه شناخته شده است. جعفریان براین باور است که می توان امیدوار بود که نه تنها کلیات حادثه بلکه بسیاری از جزییات و سیر تاریخی این حادثه در منابع ضبط شده باشد.[۳] وی هم‌چنان معتقد است که مقاتل کهنی وجود داشته که امروزه خبری از آنها نیست مانند مقتل محمد بن عمر واقدی و مقتل ابوعبیده معمر بن مثنی و مقتل نصر بن مزاحم منقری. [۴]
  • آخرین فصل کتاب با عنوان خاتمه درباره تحریفات واقعه عاشوراست و نویسنده قسمت عمده این بخش را به بررسی احوال و آثار کاشفی به خصوص کتاب روضة الشهدا اختصاص داده است. [۵]کاشفی و رواج برداشت معنوی از کربلا مطلب پایان بخش کتاب جعفریان است. وی براین باور است که چون ملاحسین کاشفی واعظ، صوفی، شیعه، داستان نویس، ادیب و شاعر است همه این عناصر سهمی در روضت الشهدا داشته است. وی معتقد است که عنصر تصوف و تشیع ملاحسین بُعد فکری کتاب روضة الشهدا را سامان داده است.[۶]

وضعیت نشر

چاپ اول این اثر در سال ۱۳۸۱ش توسط نشر انصاریان در قم صورت گرفت. [۷]

پانویس

  1. جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۱ش، ص۱۲.
  2. تأملی در نهضت عاشورا، ص۵-۹.
  3. جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۱ش، ص۱۶.
  4. جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۱ش، ص۱۶.
  5. جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۱ش، ص۳۱۹.
  6. جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۱ش، ص۳۵۸.
  7. https://noorlib.ir/book/view/15763/%D8%AA%D8%A3%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7?pageNumber=11&viewType=pdf؛ کتابخانه دیجیتال نور.

یادداشت

منابع

  • جعفریان، رسول، تأملی در نهضت عاشورا، قم، مورخ، ۱۳۸۶ش.
  • جعفریان، رسول، تأملی در نهضت عاشورا، تهران، نشر علم، ۱۳۹۱ش.
  • جعفریان، رسول، تأملی در نهضت عاشورا، قم، انصاریان، ۱۳۸۱ش.