مقام حضرت زینب (مصر)

برای دیگر کاربردها مقام حضرت زینب را ببینید.

مقام و مسجد حضرت زینب (س) در مصر

مقام حضرت زینب(س) یا «مسجد السیدة زینب» در در قاهره مصر، یکی از مکان‌هایی است که به‌عنوان مدفن حضرت حضرت زینب(س) دختر امام علی(ع) مطرح شده است. این مکان زیارتگاه شیعیان و سنیان دوستدار اهل بیت(ع) است.

تاریخچه مقام

درباره شخص مدفون در این مکان و نیز تاریخ بنای مکان میان مورخان اختلاف است. در گزارش‎های متعدد تاریخی به وجود مزاری منسوب به حضرت زینب(س) در این مکان اشاره شده است. بنابر یک نظر، حضرت زینب دختر امام علی(س) پس از واقعه کربلا و اسارت رفتن به شام، به مدینه بازگشت. با اجبار حاکم مدینه به خروج زینب(س) از مدینه، وی در سال ۶۱ق راهی مصر که به دوستی اهل بیت(ع) شهرت داشتند، شد و در همانجا زیست و در نهایت در رجب سال ۶۲ق درگذشت. بر اساس این دیدگاه زینب(س) در مکانی که امروز مسجد السیده زینب نام دارد، دفن شد.

تصویری قدیمی از مقام و مسجد حضرت زینب(س) در مصر مربوط به سال ۱۸۸۴م

برخی از سال ۸۵ق به عنوان سال ساخت نخستین بنا برای قبر حضرت زینب(س) یاد کرده‌اند بدون اینکه به منبعی استناد کنند. اما ابوعبدالله محمد کوهینی فاسی یکی از جهانگردانان اندلسی، در محرم ۳۶۹ق مصادف با عهد فاطمیان و دوره معد بن نزار بن المعز لدین الله زار بن المُعز لدین الله، در سفر به مصر مزار حضرت زینب(س) را زیارت کرده است. آنچه از سفرنامه کوهینی نقل شده، حاکی از وجود گنبد و بنایی بر قبر منسوب به حضرت زینب(س) است.

در گزارشی آمده است در قرن ششم هجری همزمان با حکومت سیف‎الدین ابوبکر بن ایوب، شخصی به نام فخرالدین ثعلب جعفری، والی قاهره و از نقبا و اشراف زینبیون، بنایی را در این مکان ساخته است.

بنای مقام حضرت زینب در مصر در قرن دهم هجری مصادف با دوره سلطان سلیم قانونی، دهمین پادشاه عثمانی، توسط والی مصر مرمت شد. سپس در سال ۱۱۷۴ق عبدالرحمن کتخدا(کدخدا) یکی از امرای مصر که در بازسازی و توسعه اماکن زیارتی و فرهنگی و غیره اهتمام زیادی داشته است، مقام حضرت زینب را بازسازی نمود. در ۱۲۱۰ق ضریح داخل مقام با ضریحی از جنس مس تعویض شد. سپس محمدعلی پاشا والی مصر در ۱۲۷۰ق اقدام به بازسازی و توسعه این مکان نمود.

در ۱۲۹۴ق درب مقابل گنبد مقام حضرت زینب(س) توسط محمد توفیق پاشا با مرمر مصری و استانبولی پوشانده شد. بازسازی گنبد، مسجد و مناره مقام حضرت زینب در نهایت در سال ۱۲۹۷ق در دستور کار والی آن دوره قرار گرفت و در سال ۱۳۲۰ق اجرای طرح بازسازی آن به پایان رسید.

مقام حضرت زینب در سفرنامه‌های حجاج ایرانی

برخی حجاج ایرانی در عهد قاجار در سفر حج، از مصر و این زیارتگاه نیز بازدید کرده‌اند که گزارشی از این زیارتگاه در سفرنامه‎های آنان موجود است.

موقعیت مقام

مقام حضرت زینب(س) در محله السیده زینب یکی از محله‎های منطقه جنوبی استان قاهره قرار دارد. محله السیده زینب به عنوان یکی از مناطق قدیمی و پرتردد قاهره به شمار می‎رود. در نزدیکی مقام حضرت زینب(س) خیابانی با نام زین العابدین قرار دارد. میدانی نیز در نزدیکی این مقام به نام حضرت زینب(س) قرار گرفته است.

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع