سید مهدی موسوی خوانساری
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | مهدی بن حسن بن حسین موسوی خوانساری |
| تاریخ تولد | ۱۱۸۲ق-۱۱۴۸ش |
| تاریخ وفات | ۱۲۴۶ق-۱۲۱۲ش |
| محل دفن | کربلا در مقبره سید محمد مجاهد |
| خویشاوندان سرشناس | سید جعفر خوانساری، ابو تراب خوانساری، سید محمدباقر خوانساری |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | میرزای قمی |
| تألیفات | عدیمة النظیر، شرح بر البهجه المرضیه، شرح بر مبادی الاصول |
مهدی بن حسن بن حسین موسوی خوانساری (۱۱۸۲-۱۲۴۶ق) از عالمان شیعه در قرن ۱۲ و ۱۳ق. وی از شاگردان محقق قمی و از عالمان شناخته‌شده در خاندان خوانساری، پدر ابوالقاسم جعفر خوانساری، جد ابوتراب خوانساری و از بستگان صاحب روضات بود. خوانساری رساله مبسوطی درباره احوال ابوبصیر دارد که با عنوان عدیمة النظیر انتشار یافته است.
زندگی‌نامه
سید مهدی موسوی خوانساری از فقیهان خاندان خوانساری است. سال ولادت او را ۱۱۸۲ق مطابق با ۱۱۴۸ش در خوانسار گفته‌اند.[۱] خوانساری در فن رجال و مشترکات رجالی تخصص داشت و در فنون شعر، ادبیات، معما و ریاضیات نیز متبحر بود و از شاگردان خاص صاحب قوانین به‌شمار می‌رفت. میرزای قمی به اجتهاد او تصریح داشت و مردم را به احترامش ترغیب می‌کرد و همه‌ساله برای دیدار او به خوانسار می‌رفت.[۲] وی در سال ۱۲۴۶ق از دنیا رفت[۳] و در مقبره سید محمد مجاهد در کربلا به خاک سپرده شد.[۴]
بستگان
سید جعفر خوانساری از دیگر عالمان خاندان خوانساری فرزند سیدمهدی است. او از شاگردان صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری بود و از برخی اجازه روایت داشت. آقابزرگ از او آثاری را نام می‌برد.[۵] سید عبدالعلی مشهور به ابوتراب خوانساری نیز از فرزندان سید جعفر و نوه سیدمهدی است که از فقها و رجالیان قرن سیزدهم و چهاردهم قمری به شمار می‌رود.[۶]
تألیفات
برای سید مهدی خوانساری آثاری را شمرده‌اند که رساله‌ای در احوال ابوبصیر از جمله آن‌هاست.[۷] او در این رساله تلاش کرده تا آنچه را که باعث اشتراک و اشتباه درباره ابوبصیر در سلسله سند می‌شود، با استدلال بیان کند.[۸] گفته شده وی در سال ۱۲۳۰ق از تألیف آن فارغ شده است.[۹]
برخی دیگر از آثار او عبارتند از:
- رساله‌ای در حواشی قسم و نشوز.
- رساله‌ای در حواشی بر مبحث تحدید کر از شرح لمعه
- حواشی گوناگون بر برخی مباحث شرح لمعه
- شرح بر البهجه المرضیه
- شرح بر مبادی الاصول
- شرح بر التبصرة
- اشعار و انشاءات و معمیات
- حواشی بسیاری بر قوانین الاصول.[۱۰]
پانویس
- ↑ حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۵۲ش، ج۴، ص۱۲۹۱.
- ↑ مهریزی، میراث حدیث شیعه، ۱۳۸۰ش، ج۱۳، ص۲۸۲.
- ↑ مشار، مؤلفین کتاب‌های چاپی، ۱۳۴۴ش، ج۶، ص۳۸۹.
- ↑ تهرانی، الذریعه، ج۴، ص۱۴۸.
- ↑ تهرانی، الذریعة، ج۱۰، ص۱۰۴، ج۲۲، ص۱۵۱.
- ↑ موسوی اصفهانی، احسن الودیعه، ۱۳۴۸ش، ج۲، ص۱۰، ۴۹-۵۰.
- ↑ میراث حدیث شیعه، ۱۳۸۰ش، ج۱۳، ص۲۸۳.
- ↑ خوانساری، رساله عدیمة النظیر، ص۲۸۱-۲۸۲.
- ↑ صدرایی خویی، فهرستگان نسخه‌های حدیث، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۱۶۷.
- ↑ حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۵۲ش، ج۴، ص۱۲۹۱.
منابع
- تهرانی، آقابزرگ، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء.
- حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم الآثار در احوال دوره قاجار، اصفهان، اداره فرهنگ و هنر استان اصفهان، ۱۳۵۲ش.
- صدرایی خویی، فهرستگان نسخه‌های خطی حدیث و علوم حدیث شیعه، قم، دار الحدیث، ۱۳۸۲ش.
- مشار، خان‌بابا، فهرست کتاب‌های چاپی عربی، تهران، ۱۳۴۴ش.
- موسوی خوانساری، محمد مهدی بن حسن، رسالة عدیمة النظر فی احوال ابی بصیر، تحقیق مهدی هوشمند، میراث حدیث شیعه، ۱۳۸۴ش.
- موسوی اصفهانی، محمد مهدی، احسن الودیعة فی تراجم اشهر مشاهیر مجتهدی الشیعة، او تتمیم روضات الجنات، بغداد، ۱۳۴۸ش.