حسن بن فضل طبرسی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | حسن بن فضل بن حسن طبرسی |
| خویشاوندان سرشناس | امین الاسلام طبرسی، علی بن حسن طبرسی |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | شیخ طبرسی |
| تألیفات | مکارم الاخلاق |
حسن بن فضل طَبْرسی، از محدثان امامیه در قرن ششم قمری و فرزند فضل بن حسن طبرسی. او از عالمان خاندان طبرسی است و کتاب مکارم الاخلاق، از مشهورترین آثار اخلاقی شیعه، نوشته اوست.
زندگی‌نامه
حسن بن فضل، با کنیه ابونصر، از خاندان طبرسی[۱] و فرزند فضل بن حسن طبرسی (درگذشته ۵۴۸ق)، نویسنده تفسیر مجمع البیان است. علی بن حسن طبرسی، نویسنده کتاب مشکاة الانوار، فرزند حسن بن فضل است.[۲]
از جزئیات زندگی، و همچنین تاریخ تولد و درگذشت حسن بن فضل طبرسی، اطلاعاتی در دست نیست.[۳] او از شاگردان پدرش دانسته شده[۴] و گفته شده که پدرش تفسیر جوامع الجامع را به درخواست وی نوشته است.[۵] درباره دلیل نسبت‌دادن واژه طبرسی به این خاندان، اختلاف است؛ برخی طبرسی را به طَبْرِس (تغییر یافته عربی تَفْرِش)[۶] و برخی دیگر به طبرستان[۷] منسوب کرده‌اند.
آثار
مشهورترین اثر حسن بن فضل، کتاب مکارم الاخلاق است که یکی از مهمترین آثار اخلاقی در میان شیعیان محسوب می‌شود.[۸] همچنین کتاب جامع الاخبار، به وی نسبت داده شده است.[۹] با این حال، سید محسن امین و جعفر سبحانی، انتساب جامع الاخبار به وی را رد کرده‌اند.[۱۰] ابوالقاسم گرجی در مقدمه جوامع الجامع، از انتساب کتاب اسرار الامامة به او سخن گفته است.[۱۱] حسن بن فضل طبرسی، چنانکه از فرزندش علی نقل شده، نوشتن کتاب «جامع لسائر الاقوال و حاو لمحاسن الافعال» را پس از استقبال مردم از مکارم الاخلاق آغاز کرد، ولی هنوز آن را تمام نکرده بود که از دنیا رفت.[۱۲]
طبرسی از پدرش روایاتی نقل کرده و مهذب‌الدین حسین بن ابوالفرج، از او روایت کرده است.[۱۳]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمه گرجی، ص۲.
- ↑ سبحانی، موسوعة طبقات الفقها، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۷۷؛ حسینی جلالی، فهرس التراث، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۵۶۶.
- ↑ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمه گرجی، ص۹.
- ↑ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمه گرجی، ص۲.
- ↑ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲.
- ↑ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمه گرجی، ص۲؛ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۲۹.
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۴، ص۳۳-۳۲.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۵۸.
- ↑ حر عاملی، امل الامال، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۷۵.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۵-۲۲۶؛ سبحانی، موسوعة الطبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۷۷.
- ↑ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمه گرجی، ص۹.
- ↑ طبرسی، مشکاة الانوار، ۱۳۸۵ق، ص۱.
- ↑ حر عاملی، امل الآمل، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۹۳؛ سبحانی، موسوعة طبقات الفقها، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۷۶.
منابع
- امین، سید محسن، اعیان الشیعه، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق.
- حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، بغداد، مکتبة الاندلس، ۱۳۸۵ق.
- حسینی جلالی، سید محمدحسین، فهرس التراث، قم، انتشارات دلیل ما، ۱۴۲۲ق.
- سبحانی، جعفر، موسوعة الطبقات الفقهاء، قم، مؤسسه امام صادق، ۱۴۱۸ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، تصحیح ابوالقاسم گرجی، قم و تهران، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم و انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
- مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، تهران، کتابفروشی خیام، ۱۳۶۹ش.