راسخون در علم

مقاله قابل قبول
شناسه ارزیابی نشده
عدم جامعیت
از ویکی شیعه

راسِخون در علم کسانی که در علم و دانش، ثابت قدم هستند.[۱] این اصطلاح قرآنی (الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ) دو بار در قرآن به کار رفته است:[۲]

در تطبیق معنای راسخون در علم دو دیدگاه وجود دارد:

  • پیامبر و ائمه: بر اساس بسیاری از روایات، مراد از «راسخون در علم»، پیامبر(ص) و ائمه(ع) هستند که از تأویل آیات متشابه قرآنی نیز آگاهی دارند.[۳]
  • همه دانشمندان و متفکران: برخی دیگر از روایات، مراد از «راسخون در علم» را مطابق با معنای لغوی، هر کسی می‌دانند که دانش و علم در وجودش استقرار یافته و صاحب‌نظر است که پیامبر(ص) و ائمه(ع) مصداق‌های حقیقی و برتر آنان هستند.[۴] بر اساس این روایات، راسخون از تأویل آیات قرآن آگاهی ندارند، بلکه در برابر اسرار غیبی تسلیم هستند.[۵]

جستارهای وابسته


پانویس

  1. قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۸۸.
  2. فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ذیل «آیه راسخون».
  3. کلینی، اصول کافی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۵۷۷.
  4. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۴۴۱.
  5. نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، ۱۳۷۹ش، خطبه۹۱، ص۱۵۷.

یادداشت

  1. «لکِنِ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ مِنْهُمْ وَ الْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْکَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِکَ؛  (لیکن راسخان آنان در دانش، و مؤمنان، به آنچه بر تو نازل شده و به آنچه پیش از تو نازل گردیده ایمان دارند»).
  2. «فَأَمَّا الَّذينَ في‏ قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغاءَ تَأْويلِهِ وَ ما يَعْلَمُ تَأْويلَهُ إِلاَّ اللهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَ مايَذَّکَّرُ إِلاَّ أُولُوا الْأَلْبابِ؛  (اما آنها که در دلشان میل به باطل است، به سبب فتنه‏‌جویى و میل به تأویل از متشابهات پیروى می‌‏کنند، در حالى که تأویل آن را جز خداى نمی‌داند و آنان که قدم در دانش استوار کرده‌‏اند می گویند ما بدان ایمان آوردیم همه از جانب پروردگار ماست. و جز خردمندان پند نمی‌گیرند».). در اين آیه ميان مفسران و دانشمندان بحث است که آیا «وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ» آغاز یک جمله مستقل است يا عطف بر «إلّا الله» اگر عطف باشد راسخان در علم مانند الله به تأویل آیات متشابه عالمند و اگر جمله مستقل باشد عالم نیستند.

منابع

  • قرآن کریم، ترجمه استاد آیتی.
  • فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، تهران، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۴ش.
  • قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش.
  • کلینی، اصول کافی، ترجمه مهدی آیت اللهی، تهران، نشر جهان آرا، ۱۳۸۷ش.
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۰ش.
  • نهج البلاغه، تصحیح و ترجمه محمد دشتی، قم، نشر مشهور، ۱۳۷۹ش.