ثَقَلَیْن یا ثِقْلَیْن، به قرآن و اهل بیت اشاره دارد. پیامبر(ص) در حدیث ثَقَلَین، امتش را به پیروی از آنها سفارش کرده است. این واژه برگرفته از حدیث گفته‌شده است.
ثِقْل در لغت به معنای بار،[۱] ثِقَل به معنای سنگینی،[۲] و ثَقَل به معنای شیء ارزشمند است.[۳] از این‌رو ثَقَلین را دو شیء گران‌بها و باارزش معنا می‌کنند. واژه «ثَقَلان» در آیه ۳۱ سوره الرحمن آمده است و مفسران مراد از آن را دو گروه جن و انس دانسته‌اند،[۴] در عین حال شماری، مراد از ثقلان را قرآن و عترت (اهل بیت پیامبر) دانسته‌اند.[۵]
پیامبراسلام(ص) در حدیث ثَقَلَین، امت خود را به دستاویز قراردادنِ این دو شیء گران‌بها (قرآن و اهل‌بیت) که در میان آنان باقی می‌گذارد، سفارش کرده است تا هرگز گمراه نشوند.[۶] در برخی از نقل‌های این حدیث، پیامبر(ص) قرآن را ثقل اکبر، و اهل بیتش را ثقل اصغر معرفی کرده است.[۷]
پانویس
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۸۵.
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۸۵.
- ↑ قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۰۷-۳۱۰.
- ↑ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۴۷؛ ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان، ۱۳۸۷ش، ج۱۰، ص۳۹۶.
- ↑ قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۳۴۵؛ بحرانی، البرهان، ۱۳۳۴ق، ج۴، ص۲۶۷.
- ↑ نسائی، السنن الکبری، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۴۵؛ کلینی، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، ج۱، ص۲۹۴.
- ↑ عیاشی، تفسیرالعیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۵.
منابع
- قرآن کریم
- ابن کثیر، تفسیرالقرآن العظیم، چاپ علی شیری، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۵ق.
- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، تصحیح: احمد فارس، بیروت، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، ۱۴۱۴ق.
- ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان و روح الجنان، تصحیح و تعلیق ابوالحسن شعرانی و علی اکبر غفاری، تهران، بی نا، ۱۳۸۷ش.
- بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیرالقرآن، تصحیح محمود بن جعفر موسوی زرندی، تهران، چاپخانه آفتاب، ۱۳۳۴ش.
- عیاشی،محمّد بن مسعود، تفسیرالعیاشی، تحقیق: سید هاشم رسولی محلاتی، چاپخانه علمیه، تهران، ۱۳۸۰ق.
- قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۱۲ق.
- قمی، علی بن ابراهیم، تفسیرالقمی، تصحیح طیب موسوی جزائری، قم، دارالکتاب، ۱۴۰۴ق.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، بی‌تا.
- نسائی، احمد بن‌شعیب، السنن الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۱ق.