امامزاده حسین قزوین: تفاوت میان نسخه‌ها
Khoshnoudi (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| طول جغرافیایی= | | طول جغرافیایی= | ||
}} | }} | ||
'''امامزاده حسین''' یا '''شاهزاده حسین''' یکی از قدیمی‌ترین [[زیارت|زیارتگاههای]] شهر [[قزوین]] است | '''امامزاده حسین''' یا '''شاهزاده حسین''' یکی از قدیمی‌ترین [[زیارت|زیارتگاههای]] شهر [[قزوین]] است. این امامزاده در بین مردم قزوین با نام شازده حسین نیز شناخته می‌شود. امامزاده حسین به حسب اختلاف نقل‌ها فرزند [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]]، [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام موسی کاظم(ع)]] و از نوادگان [[جعفر بن ابی‌طالب|جعفر طیار]] دانسته شده است؛ اما مردم قزوین او را فرزند بلافصل امام رضا(ع) می‌دانند. اهالی این شهر از دیرباز علاقه و ارادت فراوانی به این امامزاده داشته‌اند و اجساد بستگان خود را در این امامزاده به خاک می‌سپردند. | ||
در صحن امامزاده جمعی از شاهان و شاهزادگان و هنرمندان دوره صفوی دفن شده‌اند. اجساد افرادی مثل [[شاه طهماسب اول]] و [[شاه اسماعیل دوم]] برای مدتی در این امامزاده قرار گرفته و سپس به جای دیگری منتقل شده است. | در صحن امامزاده جمعی از شاهان و شاهزادگان و هنرمندان دوره صفوی دفن شده‌اند. اجساد افرادی مثل [[شاه طهماسب اول]] و [[شاه اسماعیل دوم]] برای مدتی در این امامزاده قرار گرفته و سپس به جای دیگری منتقل شده است. | ||
نسخهٔ ۳۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۴۹
 بقعه امامزاده حسین قزوین | |
| نام | حسین بن علی بن موسی الرضا(ع) |
|---|---|
| درگذشت | ۲۰۱ق |
| مدفن | قزوین |
| پدر | امام رضا(ع) |
| طول عمر | ۲سال |
| امامزادگان مشهور | |
| عباس بن علی • زینب کبری • فاطمه معصومه • سید محمد • شاهچراغ • سیده نفیسه سایر امامزادگان | |
امامزاده حسین یا شاهزاده حسین یکی از قدیمی‌ترین زیارتگاههای شهر قزوین است. این امامزاده در بین مردم قزوین با نام شازده حسین نیز شناخته می‌شود. امامزاده حسین به حسب اختلاف نقل‌ها فرزند امام رضا(ع)، امام موسی کاظم(ع) و از نوادگان جعفر طیار دانسته شده است؛ اما مردم قزوین او را فرزند بلافصل امام رضا(ع) می‌دانند. اهالی این شهر از دیرباز علاقه و ارادت فراوانی به این امامزاده داشته‌اند و اجساد بستگان خود را در این امامزاده به خاک می‌سپردند.
در صحن امامزاده جمعی از شاهان و شاهزادگان و هنرمندان دوره صفوی دفن شده‌اند. اجساد افرادی مثل شاه طهماسب اول و شاه اسماعیل دوم برای مدتی در این امامزاده قرار گرفته و سپس به جای دیگری منتقل شده است.
بقعه در وسط حیاطی بزرگ است که از شمال و جنوب با دو درگاه با بیرون ارتباط می‌یابد و روبروی در ورودی شمالی در داخل حیاط سقاخانه قرار دارد. دور تا دور صحن ایوان‌هایی است که با کاشی‌کاری تزیین شده است.
اهمیت و جایگاه
چنانچه در کتاب برگی از تاریخ قزوین آمده، آرامگاه شاهزاده حسین، بزرگترین و باشکوه‌ترین مکان زیارتی قزوین و مورد توجه و ارادت کامل مردمان آن‌جا و از قدیمی‌ترین زیارتگاههای ایران است[۱] که در محله دَبّاغان، انتهای خیابان سلامگاه قزوین واقع شده‌است.[۲]
این امامزاده در بین مردم قزوین با نام شاهزاده حسین یا شازده حسین نیز شناخته شده[۳] به نقل عبد الجلیل قزوینی رازی، از علمای قرن پنجم قمری، اهالی قزوین چه شیعه و چه سنی با قصد قربت به زیارت این امامزاده می‌روند.[۴]
به نقل فووریه، خاطره نگار و پزشک فرانسوی ناصر الدین شاه، مومنینی که توان مالی خاکسپاری اجساد اقوام خود در مشهد و کربلا را نداشتند، با دفن خویشان خود در آرامگاه حسین بن علی امید ثواب اخروی داشتند.[۵]
در صحن امامزاده، برخی از شاهان و شاهزادگان و خوش‌نویسان صفوی مدفون هستند.[۶] همچنین برخی از جنازه‌های بزرگان، مدتی در حجره‌های امامزاده قرار داده می‌شد تا در زمان مناسب به جای دیگری فرستاده شود؛ مانند جنازه شاه طهماسب اول، شاه اسماعیل دوم، شاه محمد و همسرش مهدعلیا.
قبر برخی از مشاهیر، مانند ابن ماجه از محدثین اهل سنت، شیخ احمد عزالی از بزرگان صوفیه و امام‌الدین رافعی از علمای شافعی نیز در این امامزاده واقع شده است.[۷]
بنابر آنچه مدرسی طباطبایی از کتاب خُلد برین نقل کرده است مقبره مُعین الدین فَغفور نقیب قزوین که فرزند شمس الدین محمد جد اعلای خاندان سادات مرعشی قزوین است از اواسط قرن هشتم بخشی از ضمایم مزار شاهزاده حسین بوده است.[۸]
نام و نسب
در برخی منابع، نام صاحب این آرامگاه حسین بن علی ذکر شده که در سال ۲۰۱ قمری در همین شهر از دنیا رفته‌است.[۹]
مستوفی، مورخ قرن هشتم قمری، در نُزهَه القلوب او را فرزند امام علی بن موسی الرضا(ع) دانسته است؛[۱۰] اما کِیاء گیلانی نسب‌شناس در سِراج الاَنساب، نسب او را به جعفر طَیار می‌رساند.[۱۱] چنانچه مُدَرّسی طَباطَبایی، پژوهشگر معاصر در برگی از تاریخ قزوین نقل کرده است، در برخی از مآخذ دوره قاجاریه او را برادر امام رضا(ع) و فرزند امام موسی کاظم(ع) خوانده‌اند؛[۱۲] اما اهالی قزوین بنابر متون تاریخی قدیمی او را فرزند بلافصل امام رضا(ع) می‌دانند.[۱۳] به نقل کتاب تاریخ گزیده وفات او در دو سالگی بوده است.[۱۴]
تاریخچه
بنای بقعه امامزاده حسین از آثار قرن دهم قمری است. این بقعه در گذشته در قبرستان بزرگ شهر قرار داشته‌است که اکنون در شمال آن میدانی سرسبز و در جنوبش درختستانی واقع شده است.[۱۵] به گفته مدرسی طباطبایی، درباره بنای قبلی آرامگاه و سرگذشت آن تا ابتدای دوره صفوی اطلاعات دقیقی موجود نیست.[۱۶]
در قرن‌های هشتم و نهم بنای این مزار منحصر به گنبد روی قبر امامزاده نبوده و دارای آبریزگاه‌ها و ملحقاتی بوده است.[۱۷]
بنا
مجموعه بنای امامزاده از ضریح، بقعه، رواق‌ها، صحن و سقاخانه و دو در ورودی به صحن تشکیل شده است.[۱۸]
ضریح نقره‌ای مرقد در میان بقعه قرار گرفته و صندوق منبت مرقد، در مرکز آن است.[۱۹] بدنه خارجی بقعه در شرق و غرب با کاشی‌کاری و نام‌های الله و محمد و علی به خط بنایی، و مشبک‌های کاشی‌کاری آراسته بوده که در تعمیرات اخیر به همان سبک قبل تجدید شده است.[۲۰] در ورودی بقعه از ایوان شمالی یکی از منبت‌کاری‌های نفیس دوره صفوی است.[۲۱]
بقعه در وسط حیاطی بزرگ است که از شمال و جنوب با دو درگاه با بیرون ارتباط می‌یابد. روبروی در ورودی شمالی در داخل حیاط سقاخانه قرار دارد. دور تا دور صحن، ایوان‌هایی است که با کاشی کاری تزیین شده است.[۲۲]
روبروی بقعه دو ایوان در شمال و جنوب وجود دارد که ایوان شمالی متعلق به بنای اصلی بقعه است که سقفش با مقرنس‌کاری ولچکی‌های پیشانی با کاشی‌های دوره صفوی تزیین شده و در عهد ناصر الدین شاه تالاری جلوی آن ساخته شده است.[۲۳]
در طرف شرق و غرب بقعه، رواق بالاسر و پایین پا واقع شده است که آستان شرقی و غربی حرم به آن دو رواق باز می‌شود که هردو متعلق به بنای اصلی بقعه است.[۲۴] رواق پایین پا ساده و بدون تزیین بوده اما سقف رواق بالاسر با نقش‌ونگار گچ‌بری، رنگ‌آمیزی شده و کمربند بنای آن با کتیبه‌ای نو مزین است. این کتیبه با ابیاتی چند در دهه‌های اخیر نوشته شده است.[۲۵]
نگارخانه
-
معماری داخلی -
گنبد و گلدسته -
بقعه -
صحن -
ضریح
پانویس
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۹.
- ↑ بهرامی، «شاهزاده حسین، زیارتگاه»، سایت مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی
- ↑ «معروف‌ترین و کهن‌ترین امامزاده قزوین؛ امامزاده حسین(ع)»، سایت امامزادگان و بقاع متبرکه.
- ↑ قزوینی رازی، نقض، چاپ انجمن آثار ملی، ص۵۸۹.
- ↑ فووریه، سه سال در دربار ایران، ۱۳۸۵ش، ص۹۲.
- ↑ بهرامی، «شاهزاده حسین، زیارتگاه»، سایت دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ بهرامی، «شاهزاده حسین، زیارتگاه»، سایت دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۱۷.
- ↑ «معروف‌ترین و کهن‌ترین امامزاده قزوین؛ امامزاده حسین(ع)»، سایت امامزادگان و بقاع متبرکه.
- ↑ مستوفی، نزهه القلوب، ۱۳۸۱ش، ص۱۰۰.
- ↑ کیا گیلانی، سراج الانساب، ۱۴۰۹ق، ص۱۷۹.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین،۱۳۶۱ش، ص۱۲.
- ↑ بهرامی، «شاهزاده حسین، زیارتگاه»، سایت دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ مستوفی، تاریخ گزیده، چاپ سنگی، ص۴۵۰.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۳۷.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۱۷.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین،۱۳۶۱ش، ص۱۷.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۳۷و۳۸.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۳۸.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۳۷.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۳۸.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۳۷.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۳۷.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۳۷.
- ↑ مدرسی طباطبایی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۳۸.
منابع
- بهرامی، فرشته، «شاهزاده حسین، زیارتگاه»، سایت دائره المعارف بزرگ اسلامی، آخرین ویرایش: ۱۴ فروردین ۱۳۹۹، تاریخ بازدید: ۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
- فووریه، ژوآنس، سه سال در دربار ایران، به ترجمه و تحقیق عباس اقبال آشتیانی، تهران، نشر علم، ۱۳۸۵ش.
- قزوینی رازی، عبدالجلیل بن ابو الحسن، نقض، گردآورنده: جلال‌الدین محدث، تهران، انجمن آثار ملی، بی‌تا.
- کیاگیلانی، احمد بن محمد، سراج الانساب، به تصحیح مهدی رجایی، قم، کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
- مدرسی طباطبایی، حسین، برگی از تاریخ قزوین، قم، کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی، ۱۳۶۱ش.
- مستوفی، حمد الله بن ابی بکر، تاریخ گزیده (چاپ سنگی)، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
- مستوفی، حمد الله بن ابی بکر، نزهه القلوب، به تحقیق محمد دبیرسیاقی، قزوین، حدیث امروز، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.
- «معروف‌ترین و کهن‌ترین امامزاده قزوین؛ امامزاده حسین(ع)»، سایت امامزادگان و بقاع متبرکه، تاریخ درج: ۵ فروردین ۱۴۰۱، تاریخ بازدید: ۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.