سال ۱۳۲۵ هجری شمسی
(تغییرمسیر از 1325 شمسی)
| ۱۵ - قرن ۱۴ هجری شمسی - ۱۳ | |
| ۱۳۶۵ و ۱۳۶۶ قمری؛ ۱۹۴۶ و ۱۹۴۷ میلادی | |
|---|---|
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| پهلوی در ایران | محمدرضا شاه (سلطنت: ۱۳۲۰ش ـ ۱۳۵۷ش) |
| بارَک‌زایی در افغانستان | محمدظاهر شاه(حکومت: ۱۳۱۲ش ـ ۱۳۵۲ش) |
| راج بریتانیا در هند (شامل پاکستان و بنگلادش و میانمار) | (۱۲۳۷ ـ ۱۳۲۶ش/۱۸۵۷ ـ ۱۹۴۷م) |
| آل‌سعود در عربستان | عبدالعزیز بن عبدالرحمن (حکومت: ۱۲۸۱ ـ ۱۳۳۲ش/۱۹۰۲ ـ ۱۹۵۳م) |
| تولدها | |
| سید عارف حسین حسینی | |
| وفات‌ها | |
| سید ابوالحسن اصفهانی | |
| سید حسین طباطبایی قمی | |
سال ۱۳۲۵ هجری شمسی شامل درگذشت سید ابوالحسن اصفهانی، سید حسین طباطبایی قمی، میرزا مهدی اصفهانی و سیدعلی قاضی طباطبایی بود. همچنین در این سال سید محمدحسین طباطبایی از تبریز به قم رفت و تا پایان عمر در آنجا ماند و دولت ایران قانون تعلیمات اجباری (آموزش و سواد اجباری و رایگان) را که به پیشنهاد سیدحسین بروجردی تعالیم دینی به آن اضافه شد، آغاز کرد.
رویدادها
- ۲۲ فروردین (۱۱ آوریل ۱۹۴۶م): سوریه استقلال خود را از فرانسه گرفت.[۱]
- ۲۳ تیر. گروه آرگون/ایرگون، گروه مسلح یهودی و مخالف با سرپرستی و حضور انگلیس در فلسطین، در هتل کینگ‌دیوید (ملک داود) در شهر قدس ـ‌که محل اقامت اعضای دولت تحت سرپرستی انگلیسـ بود، بمبی را منفجر کرد و ۹۲ نفر کشته شدند.[۲] سه ماه بعد، این گروه، سفارت بریتانیا را در رم، پایتخت ایتالیا منفجر کرد.[۳] [یادداشت ۱]
- محمدظاهر، شاه افغانستان، هاشم‌خان، نخست وزیر و عموی خود را برکنار و عموی دیگر خود، محمودخان را منصوب کرد. دوران صدارت محمودخان (۱۳۲۵ ـ ۱۳۳۲ش) با برخی آزادی‌های سیاسی و اجتماعی به‌خصوص برای شیعیان همراه بود.[۴]
- نشریه نور که توسط محمد خالصی زاده، عالم عراقی مقیم ایران، در انتقاد از محمدرضا پهلوی، شاه ایران، منتشر می‌شد، توقیف و خالصی‌زاده به یزد تبعید شد.[۵]
- در این سال دولت ایران اعلام کرد قانون تعلیمات اجباری (آموزش و سواد اجباری و رایگان) را در کشور اجرا می‌کند. سیدحسین بروجردی، فقیه مقیم قم، از محمدتقی فلسفی، روحانیِ خطیب خواست به دیدار محمدرضا پهلوی برود و از او بخواهد تعالیم دینی را هم در کنار تعلیمات ابتدایی بگنجاند. شاه ایران، درخواست او را پذیرفت.[۶]
- سید محمدحسین طباطبایی معروف به علامه طباطبایی، از تبریز به قم رفت و تا پایان عمر در آنجا ماند.[۷]
- آذر: پس از خروج نیروهای شوروی از آذربایجان ایران، نیروهای دولتی در ماه آذر به تبریز آمدند و حکومت حزب دموکرات، به‌ریاست سیدجعفر پیشه‌وری را پایان دادند. سران این حکومت به آذربایجان شوروی گریختند.[۸]
- سیدحسین و سیدعلی امامی، دو برادر عضو گروه فداییان اسلام که سیداحمد کسروی، نویسنده ایرانی را در ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ش کشته بودند، با تقاضای تعدادی از عالمان، از زندان آزاد شدند.[۹]
- مُسلم لیگ، حزب اصلی مسلمانان هند، به رهبری محمدعلی جناح، مذاکرات استقلال و جدایی مناطق مسلمان‌نشین هند و تشکیل پاکستان (شامل پاکستان فعلی و بنگلادش) را با مهاتما گاندی، رهبر استقلال هند به پیش می‌بُرد. در ۲۲ مرداد(۱۴اوت) سال بعد (۱۳۲۶ش/۱۹۴۷م) پاکستان به‌وجود آمد.[۱۰]
تولدها
- ۹ تیر. محمدتقی انصاریان، مؤسس انتشارات انصاریان (۳۰ رجب ۱۳۶۵ق)[۱۱]
درگذشت‌ها
- ۱۳ آبان. سید ابوالحسن اصفهانی، مرجع تقلید ایرانی مقیم نجف.[۱۲] (۹ ذی‌الحجه ۱۳۶۵ق)
- ۱۶ بهمن. سید حسین طباطبایی قمی، فقیه ایرانی مقیم نجف که پس از ابوالحسن اصفهانی، مرجع تقلید شد.[۱۳] (۱۴ ربیع‌الاول ۱۳۶۶ق)
- رضا بن هاشم موسوی، عالم شیعه و نویسنده کتاب الخبر و العيان فی احوال الافاضل و الاعيان.[۱۴]
- عبدالرحمن بن زیدان علوی، نقیب علویان در مِکناس مراکش و تاریخ‌نویس دولت علویان این کشور.[۱۵]
- میرزا مهدی اصفهانی از فقهای شیعه و بنیان‌گذار مکتب تفکیک.[۱۶]
- سیدعلی قاضی طباطبایی، عارف، و استاد اخلاق در حوزه علمیه نجف.[۱۷]
فقیهان نامدار
فقیهان نامدار این سال عبارت بودند از:
- سید حسین طباطبایی بروجردی (درگذشت:۱۳۴۰ش)[۱۸]
- سیدمحسن حکیم (درگذشت:۱۳۴۹ش) (نجف)[۱۹]
- محمدحسین کاشف الغطاء (درگذشت:۱۳۳۳ش) (نجف)[۲۰]
- سیدعبدالهادی شیرازی (درگذشت:۱۳۴۱ش) (نجف)[۲۱]
- سیدمحمود حسینی‌شاهرودی (درگذشت:۱۳۵۳ش) (نجف)[۲۲]
- سید محمدتقی خوانساری (درگذشت:۱۳۳۱ش) (قم)[۲۳]
- سید صدرالدین صدر (درگذشت:۱۳۳۲ش) (قم)[۲۴]
- سید محمد حجت کوه کمره‌ای (درگذشت:۱۳۳۱ش) (قم)[۲۵]
- محمد خالصی‌زاده (درگذشت:۱۳۸۳ق/۱۳۴۲ش)[۲۶]
پانویس
- ↑ «استقلال سوریه از فرانسه»، سایت روزنامه دنیای اقتصاد.
- ↑ «در خون و آتش، سگ را در لانه بزن»، سایت روزنامه اعتماد.
- ↑ «در خون و آتش سگ را در لانه بزن»، سایت روزنامه اعتماد.
- ↑ «صدارت شاه محمود خان ( ١٩۴٦- ١٩۵٣ ) و دومين تجربۀ مطبوعات آزاد»، سایت پرتو نادری.
- ↑ جعفریان، جریانها و سازمانهای مذهبی ـ سیاسی ایران، ۱۳۸۳ش، ص۱۲۵و۱۲۶.
- ↑ حمید روحانی و دیگران، خاطرات و مبارزات حجت الاسلام فلسفی، ۱۳۷۶ش، ص۱۸۱تا۱۸۳.
- ↑ تاجدینی، یادها و یادگارها، ۱۳۷۴ش، ص۱۱.
- ↑ «حل مساله آذربایجان در آذر سال ۱۳۲۵»، سایت روزنامه دنیای اقتصاد.
- ↑ امینی، اندیشه و عملکرد «فدائیان اسلام»، ۱۳۸۵ش، ص۲۸۱.
- ↑ گریوال، محمدعلی جناح، قائد اعظم، ص۱۸ـ۱۹.
- ↑ جعفریان، «نمونه‌ای از آثار تألیفی دوست عزیز ما جناب آقای محمدتقی انصاریان»، کانال کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران در تلگرام؛ «تبدیل تاریخ از شمسی به قمری»، سایت باحساب.
- ↑ حائری، علی، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۵۴۶.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۷۸۵.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج۳، ص۲۷.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج۳، ص۳۳۵.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۴۷.
- ↑ حائری، علی، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۷۶۷.
- ↑ علوی، خاطرات زندگانی آیت الله بروجردی، ۱۳۴۱ش، ص۱۱۹ و ۱۲۰.
- ↑ بامداد، شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ هجری، ۱۳۵۷ش، ج۵، ص۱۹۰.
- ↑ «مروری بر زندگانی علامه شیخ محمدحسین کاشف الغطا»، سایت پگاه حوزه.
- ↑ گلشن ابرار، ج۴،ص۴۳۷.
- ↑ «نجوم امت ۲۰ «زندگانی مرحوم آیت‌الله شاهرودی» معرفی و نقد»، ص۷۰
- ↑ شریف رازی، آثار الحجه، ۱۳۳۳ش، ج۱، ص۳۲۲.
- ↑ امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ۱۴۰۸ق، ص۴۹-۵۰.
- ↑ شریف‌رازی، آثار الحجه، ۱۳۳۲-۱۳۳۳ش، ج ۱، ص۱۱۳
- ↑ دباغ، صفحات مشرقه من الجهاد الدینی و السیاسی العلماء العراق، ۱۳۷۷ش، ص۱۴۷-۱۵۸.
یادداشت
منابع
- امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۸ق.
- امینی، داوود، اندیشه و عملکرد فدائیان اسلام، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۵ش.
- بامداد، مهدی، شرح‌حال رجال ایران در قرن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ هجری، تهران، نشر زوار، ۱۳۵۷ش.
- برگمن، رونن، «در خون و آتش، سگ را در لانه بزن»، ترجمه:منصور بیطرف، سایت روزنامه اعتماد، نشر:۱۷مرداد ۱۳۹۷ش، بازدید؛۱شهریور ۱۴۰۰ش.
- تاجدینی، علی، یادها و یاگارها، انتشارات پیام نور، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش.
- جعفریان، رسول، جریانها و سازمانهای مذهبی ـ سیاسی ایران: از روی کار آمدن محمدرضاشاه تا پیروزی انقلاب اسلامی (سالهای ۱۳۲۰ـ ۱۳۵۷)، تهران، نشر علم، ۱۳۸۳ش.
- جعفریان، رسول، «نمونه‌ای از آثار تألیفی دوست عزیز ما جناب آقای محمدتقی انصاریان»، کانال کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران در تلگرام، تاریخ درج مطلب: ۲۶ مرداد ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۲۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
- حائری، علی، روزشمار شمسی، قم، نشر دفتر عقل، ۱۳۸۶ش.
- خاطرات و مبارزات حجتالاسلام فلسفی، به کوشش سیدحمید روحانی، علی دوانی و دیگران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۶ش.
- زرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، دارالعلم الملایین، ۱۹۸۰م.
- رضاخان، تسلیم، سفیر نور، لاهور، پاکستان، ۱۹۹۸م.
- دباغ، هاشم، صفحات مشرقة من الجهاد الدینی و السیاسی العلماء العراق: الامام المجاهد الشیخ محمد الخالصی (جلد ۱)، تهران، ناشر:هاشم دباغ،۱۴۱۹ق.
- شریف‌رازی، محمد، آثار الحجه (تاریخ و دائره المعارف حوزه علمیه قم)، قم، ۱۳۳۲-۱۳۳۳ش.
- عاقلی، باقر، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، تهران: نشر گفتار، ۱۳۷۳ش.
- علوی، سید محمدحسین، خاطرات زندگانی آیت الله بروجردی، انتشارات اطلاعات تهران، ۱۳۴۱ش.
- غلامی، علی، گلشن ابرار، جلد۴، چاپ اول، قم، پژوهشکده باقرالعلوم، ۱۳۸۴ش.
- گریوال، شیرمحمد، مدخل «محمدعلی جناح، قائد اعظم»، اردو دائرةالمعارف اسلامیه (دائرةالمعارف اسلامی به زبان اردو)، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰ق/۱۹۶۴ـ۱۹۸۹م.
- معصومی، جواد، گوهر ادب، پرتوی از حیات علمی، عملی و معنوی استاد مدرس افغانی، قم، تهذیب، خرداد ۱۳۸۳ش.
- «مروری بر زندگانی علامه شیخ محمدحسین کاشف الغطا»، پگاه حوزه (ویژه حوزه‌های دینی)، ۳۰ فروردین ۱۳۸۶، شماره ۴۶.
- ««نجوم امت ۲۰ (زندگانی مرحوم آیت‌الله شاهرودی) معرفی و نقد»، نور علم، شماره ۲۳، آبان ۱۳۶۶ش.
- «محمدظاهر شاه که بود؟»، خبرگزاری میزان، نشر:۱۳۹۴/۷/۸ش، بازدید:۱/۶/۱۴۰۰ش.
- «مرگ محمدرضا پهلوی در قاهره»، سایت روزنامه تعادل، نشر:۵مرداد ۱۳۹۹ش، بازدید:۱شهریور ۱۴۰۰ش.
- «داستان یک جمهوری»، سایت روزنامه دنیای اقتصاد، نشر:۱۰مهر ۱۳۸۶ش، بازدید:۱شهریور ۱۴۰۰ش.
- «پادشاهی کوتاه‌مدت در عراق»، روزنامه ابتکار، بازدید:۱شهریور ۱۴۰۰ش.
- «پسرهای عبدالعزیز از ۲۲همسرش»، سایت مشرق، نشر:۱۸تیر ۱۳۹۱ش، بازدید:۱شهریور ۱۴۰۰ش.
- «استقلال سوریه از فرانسه»، سایت روزنامه دنیای اقتصاد، نشر:۲۲فروردین ۱۳۹۷ش، بازدید:۱شهریور ۱۴۰۰ش.
- «خلع ملک فاروق از سلطنت مصر»، سایت روزنام جام‌جم، نشر:۳۱تیر ۱۳۹۲ش، بازدید:۱شهریور ۱۴۰۰ش.
- «حل مساله آذربایجان در آذر سال ۱۳۲۵»، سایت روزنامه دنیای اقتصاد، نشر:۲۱/۹/۱۳۹۱، بازدید:۲/۶/۱۴۰۰.
- «صدارت شاه محمود خان ( ١٩۴٦- ١٩۵٣ ) و دومين تجربۀ مطبوعات آزاد»، سایت پرتو نادری، بازدید: ۲شهریور ۱۴۰۰ش.