پرش به محتوا

محمد بن علی الهادی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
جز افزایش شناسه
جز افزایش جزیی
خط ۵: خط ۵:
| عنوان تصویر =
| عنوان تصویر =
| نقش = از امامزادگان شیعی
| نقش = از امامزادگان شیعی
| کنیه = ابوجعفر• ابوجاسم
| کنیه = ابوجعفر • ابوعلی
| زادروز =۲۲۸ق
| زادروز =۲۲۸ق
| زادگاه = [[صریا]]-[[مدینه]]
| زادگاه = [[صریا]]-[[مدینه]]
خط ۱۱: خط ۱۱:
| مدفن = شهر [[بلد]] در نزدیکی [[سامرا]]
| مدفن = شهر [[بلد]] در نزدیکی [[سامرا]]
| محل زندگی =
| محل زندگی =
| القاب =سبع الدُجَیل • سبع الجزیزه
| القاب =سَبع الدُجَیل • سبع الجزیزه
| پدر = [[امام هادی(ع)]]
| پدر = [[امام هادی(ع)]]
| مادر =
| مادر =
خط ۲۶: خط ۲۶:
سید محمد نزد شیعیان به‌ویژه عراقیان جایگاه ویژه‌ای دارد: به نامش [[سوگند]] یاد نمی‌کنند، [[کرامت|کراماتش]] مشهور است و معمولا کسانی که [[حرم عسکریین]] را در سامرا [[زیارت]] می‌کنند به زیارت سید محمد هم می‌روند. درباره سید محمد آثار زیادی نوشته شده است که بیشتر آنها به زندگی و کراماتی که از او نقل شده پرداخته‌اند: از جمله آنها کتاب «حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)» اثر [[محمدعلی غروی اردوبادی|محمدعلی اُردوبادی]] (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) که به زندگی و کرامات او می‌پردازد و با عنوان «ستاره دُجَیل» به فارسی ترجمه شده است.
سید محمد نزد شیعیان به‌ویژه عراقیان جایگاه ویژه‌ای دارد: به نامش [[سوگند]] یاد نمی‌کنند، [[کرامت|کراماتش]] مشهور است و معمولا کسانی که [[حرم عسکریین]] را در سامرا [[زیارت]] می‌کنند به زیارت سید محمد هم می‌روند. درباره سید محمد آثار زیادی نوشته شده است که بیشتر آنها به زندگی و کراماتی که از او نقل شده پرداخته‌اند: از جمله آنها کتاب «حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)» اثر [[محمدعلی غروی اردوبادی|محمدعلی اُردوبادی]] (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) که به زندگی و کرامات او می‌پردازد و با عنوان «ستاره دُجَیل» به فارسی ترجمه شده است.


نسل سید محمد از طریق یکی از نوادگانش به نام  شمس‌الدین محمد، مشهور به میرسلطان بُخاری ادامه یافت سادات آل بَعاج که در مناطقی از عراق زندگی می‌کنند را از نسل او دانسته‌اند.
نسل سید محمد از طریق یکی از نوادگانش به نام  شمس‌الدین محمد، مشهور به میرسلطان بُخاری ادامه یافت سادات آل بَعاج که در مناطقی از عراق و ایران زندگی می‌کنند را از نسل او دانسته‌اند.
==زندگی‌نامه==
==زندگی‌نامه==
سید محمد فرزند [[امام هادی(ع)]] بود<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref> گفته شده مادرش [[مادر امام حسن عسکری|حدیث]] یا سلیل نام داشت.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> او در حدود سال ۲۲۸ق در [[صریا]] در نزدیکی [[مدینه]] متولد شد.<ref>بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> او در سال ۲۳۳ق که امام هادی(ع) به دستور [[متوکل عباسی]]، به [[سامرا]] احضار شد، سید محمد در صریا ماند.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> درباره اینکه سید محمد در چه سالی به سامرا نزد پدر رفته است اطلاعاتی در دست نیست با این حال گفته شده در [[سال ۲۵۲ هجری قمری|سال ۲۵۲ق]] از سامراء راهی مدینه شد<ref> بداوی، سبع الجزیره،  مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۴.</ref> و هنگامی که به [[بلد]] رسید بیمار شد و در همانجا درگذشت و دفن شد.<ref>ابن صوفی، المجدی فی انساب الطالبیین، ۱۴۲۲ق، ص۳۲۵.</ref>  
سید محمد فرزند [[امام هادی(ع)]] بود<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref> گفته شده مادرش [[مادر امام حسن عسکری|حدیث]] یا سلیل نام داشت.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> او در حدود سال ۲۲۸ق در [[صریا]] در نزدیکی [[مدینه]] متولد شد.<ref>بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> او در سال ۲۳۳ق که امام هادی(ع) به دستور [[متوکل عباسی]]، به [[سامرا]] احضار شد، سید محمد در صریا ماند.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref> درباره اینکه سید محمد در چه سالی به سامرا نزد پدر رفته است اطلاعاتی در دست نیست با این حال گفته شده در [[سال ۲۵۲ هجری قمری|سال ۲۵۲ق]] از سامراء راهی مدینه شد<ref> بداوی، سبع الجزیره،  مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۴.</ref> و هنگامی که به [[بلد]] رسید بیمار شد و در همانجا درگذشت و دفن شد.<ref>ابن صوفی، المجدی فی انساب الطالبیین، ۱۴۲۲ق، ص۳۲۵.</ref>  


[[کنیه]] سید محمد ابوجعفر و ابوعلی بود<ref> حرزالدین، مراقد المعارف، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۲۶۲.</ref> او به سید محمد بعاج،<ref> نگاه کنید به: حرزالدین، مراقد المعارف، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۲۶۲.</ref> سَبع الدُجَیل و سَبع الجزیره ملقب بود.<ref>بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.</ref>
=== نوادگان===
=== نوادگان===
بنا بر آنچه که [[شیخ عباس قمی]] تاریخ‌نگار قرن چهاردهم قمری، از سید حسن براقی(درگذشته ۱۳۳۲ق) نقل کرده، نسل سید محمد از طریق یکی از نوادگانش به نام شمس‌الدین محمد(درگذشته ۸۳۲ یا ۸۳۳ق) ادامه یافته است.<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۸۹۳.</ref> نسب شمس‌الدین با چهار واسطه به علی فرزند سید محمد می‌رسد. شمس‌الدین محمد چون در [[بخارا]] متولد و بزرگ شده بود به میرسلطان بُخاری مشهور بود و فرزندانش را بخاریون می‌گفتند. او سپس به بلاد روم رفت، در شهر بروسا ساکن شد و در همانجا مدفون شد.<ref>حسینی مدنی، تحفة الازهار، التراث المکتوب، ج۳، ص۴۶۱-۴۶۲.</ref> شیخ عباس قمی، همچنین به نقل از سید حسن براقی، سید محمد بعّاج را از نوادگان سید محمد دانسته است<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۸۹۳.</ref> گفته شده سادات آل بعاج که در مناطق میسان، ذی‌قار، واسط، [[قادسیه]]، [[بغداد]] و [[نجف]] عراق زندگی می‌کنند، از نسل میرسلطان بخاری هستند.<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۱۰.</ref>
بنا بر آنچه که [[شیخ عباس قمی]] تاریخ‌نگار قرن چهاردهم قمری، از سید حسن براقی(درگذشته ۱۳۳۲ق) نقل کرده، نسل سید محمد از طریق یکی از نوادگانش به نام شمس‌الدین محمد(درگذشته ۸۳۲ یا ۸۳۳ق) ادامه یافته است.<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۸۹۳.</ref> نسب شمس‌الدین با چهار واسطه به علی فرزند سید محمد می‌رسد. شمس‌الدین محمد چون در [[بخارا]] متولد و بزرگ شده بود به میرسلطان بُخاری مشهور بود و فرزندانش را بخاریون می‌گفتند. او سپس به بلاد روم رفت، در شهر بروسا ساکن شد و در همانجا مدفون شد.<ref>حسینی مدنی، تحفة الازهار، التراث المکتوب، ج۳، ص۴۶۱-۴۶۲.</ref> شیخ عباس قمی، همچنین به نقل از سید حسن براقی، سید محمد بَعاج را از نوادگان سید محمد دانسته است<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۸۹۳.</ref> گفته شده سادات آل بعاج که در مناطق میسان، ذی‌قار، واسط، [[قادسیه]]، [[بغداد]] و [[نجف]] عراق<ref> بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۱۰.</ref> و خوزستان ایران زندگی می‌کنند، از نسل علی و احمد از فرزندان سید محمد هستند.<ref>حرزالدین، مراقد المعارف،  ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۲۶۲(پانویس۲).</ref>


==جایگاه==
==جایگاه==
خط ۷۱: خط ۷۲:
*آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، قم و تهران، اسماعیلیان و کتابخانه اسلامیه، ۱۴۰۸ق.
*آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، قم و تهران، اسماعیلیان و کتابخانه اسلامیه، ۱۴۰۸ق.
*بداوی، عبدالله علی حسن، [http://www.al-baldawi.org/saied_mohamed_life.pdf سبع الجزیره]، عراق، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، بی‌تا.
*بداوی، عبدالله علی حسن، [http://www.al-baldawi.org/saied_mohamed_life.pdf سبع الجزیره]، عراق، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، بی‌تا.
* حرزالدین، محمد، مراقد المعارف، حاشیه محمدحسین حرزالدین، منشورات سعید بن جبیر، ۱۳۷۱ش/۱۹۹۲م.
*حسینی مدنی، ضامن بن شدقم، تحفة الازهار و زلال الانهار فی نسب الائمة الاطهار، التراث المکتوب، بی‌تا.
*حسینی مدنی، ضامن بن شدقم، تحفة الازهار و زلال الانهار فی نسب الائمة الاطهار، التراث المکتوب، بی‌تا.
*[https://www.imamreza.net/old/arb/imamreza.php?print=1912 «السيّد محمّد بن الإمام الهادي عليه‌السّلام»]، شبکه امام رضا، مشاهده: ۸ فروردین ۱۳۹۹ش.
*[https://www.imamreza.net/old/arb/imamreza.php?print=1912 «السيّد محمّد بن الإمام الهادي عليه‌السّلام»]، شبکه امام رضا، مشاهده: ۸ فروردین ۱۳۹۹ش.

نسخهٔ ‏۳۰ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۲۴

محمد بن علی الهادی(ع)
نامسید محمد
نقشاز امامزادگان شیعی
کنیهابوجعفر • ابوعلی
زادروز۲۲۸ق
زادگاهصریا-مدینه
درگذشت۲۵۲ق
مدفنشهر بلد در نزدیکی سامرا
لقب(ها)سَبع الدُجَیل • سبع الجزیزه
پدرامام هادی(ع)
طول عمر۲۴ سال
مختصات مدفن۳۳°۵۹′۴۷″شمالی ۴۴°۱۱′۳۴″شرقی / ۳۳٫۹۹۶۳۳۳°شمالی ۴۴٫۱۹۲۷۰۹°شرقی / 33.996333; 44.192709
امامزادگان مشهور
عباس بن علیزینب کبریفاطمه معصومهسید محمدشاهچراغسیده نفیسه
سایر امامزادگان


محمد بن علی الهادی(ع) (درگذشته ۲۵۲ق) مشهور به سید محمد و سَبْعُ الدُجَیل (شیرمرد دُجیل)، فرزند بزرگ امام هادی(ع) است که برخی گمان می‌کردند امامت بعد از امام هادی(ع) به او می‌رسد و با مرگ او در زمان حیات پدرش، این گمان برطرف شد.

سید محمد در سال ۲۵۲ق در بلد(شهری در جنوب سامرا) و در همانجا دفن شد. تاریخچه بنای نخستین مرقد او به قرن چهارم قمری برمی‌گردد که پس از آن در دوره‌های مختلف توسط عالمان دینی، مراجع تقلید و سلاطین و بازسازی شده است.

سید محمد نزد شیعیان به‌ویژه عراقیان جایگاه ویژه‌ای دارد: به نامش سوگند یاد نمی‌کنند، کراماتش مشهور است و معمولا کسانی که حرم عسکریین را در سامرا زیارت می‌کنند به زیارت سید محمد هم می‌روند. درباره سید محمد آثار زیادی نوشته شده است که بیشتر آنها به زندگی و کراماتی که از او نقل شده پرداخته‌اند: از جمله آنها کتاب «حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)» اثر محمدعلی اُردوبادی (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) که به زندگی و کرامات او می‌پردازد و با عنوان «ستاره دُجَیل» به فارسی ترجمه شده است.

نسل سید محمد از طریق یکی از نوادگانش به نام شمس‌الدین محمد، مشهور به میرسلطان بُخاری ادامه یافت سادات آل بَعاج که در مناطقی از عراق و ایران زندگی می‌کنند را از نسل او دانسته‌اند.

زندگی‌نامه

سید محمد فرزند امام هادی(ع) بود[۱] گفته شده مادرش حدیث یا سلیل نام داشت.[۲] او در حدود سال ۲۲۸ق در صریا در نزدیکی مدینه متولد شد.[۳] او در سال ۲۳۳ق که امام هادی(ع) به دستور متوکل عباسی، به سامرا احضار شد، سید محمد در صریا ماند.[۴] درباره اینکه سید محمد در چه سالی به سامرا نزد پدر رفته است اطلاعاتی در دست نیست با این حال گفته شده در سال ۲۵۲ق از سامراء راهی مدینه شد[۵] و هنگامی که به بلد رسید بیمار شد و در همانجا درگذشت و دفن شد.[۶]

کنیه سید محمد ابوجعفر و ابوعلی بود[۷] او به سید محمد بعاج،[۸] سَبع الدُجَیل و سَبع الجزیره ملقب بود.[۹]

نوادگان

بنا بر آنچه که شیخ عباس قمی تاریخ‌نگار قرن چهاردهم قمری، از سید حسن براقی(درگذشته ۱۳۳۲ق) نقل کرده، نسل سید محمد از طریق یکی از نوادگانش به نام شمس‌الدین محمد(درگذشته ۸۳۲ یا ۸۳۳ق) ادامه یافته است.[۱۰] نسب شمس‌الدین با چهار واسطه به علی فرزند سید محمد می‌رسد. شمس‌الدین محمد چون در بخارا متولد و بزرگ شده بود به میرسلطان بُخاری مشهور بود و فرزندانش را بخاریون می‌گفتند. او سپس به بلاد روم رفت، در شهر بروسا ساکن شد و در همانجا مدفون شد.[۱۱] شیخ عباس قمی، همچنین به نقل از سید حسن براقی، سید محمد بَعاج را از نوادگان سید محمد دانسته است[۱۲] گفته شده سادات آل بعاج که در مناطق میسان، ذی‌قار، واسط، قادسیه، بغداد و نجف عراق[۱۳] و خوزستان ایران زندگی می‌کنند، از نسل علی و احمد از فرزندان سید محمد هستند.[۱۴]

جایگاه

به گفته باقر شریف قرشی محقق شیعی (درگذشته۱۴۳۳ق) اخلاق و ادب سید محمّد او را از دیگران متمایز می‌‏کرد.[۱۵] از این‌رو برخی شیعیان تصور می‌کردند که امامت پس از امام هادی(ع) به او می‌رسد.[۱۶] سید محمد همواره ملازم برادرش امام حسن عسکری(ع) بود[۱۷] و به گفته باقرشریف قرشی امام عسکری(ع) تربیت و آموزش او را برعهده داشت.[۱۸] بر پایه آنچه که شیخ عباس قمی نقل کرده امام حسن عسکری(ع) در مصیبت سید محمد گریبان خود را چاک زد و در پاسخ کسانی که به او اعتراض کردند به گریبان چاک دادن موسی در مرگ برادرش هارون استناد کرد.[۱۹]

بنا به گزارش سعد بن عبدالله اشعری و حسن بن موسی نوبختی از فرقه‌نگاران شیعی قرن سوم و چهارم پس از شهادت امام هادی(ع)، گروهی از شیعیان وفات سید محمد را انکار کرده و به امامت او معتقد شدند. آنان می‌گفتند سید محمد، جانشین پدرش و همان مهدی موعود است. چراکه امام هادی(ع) او را برای امامت معرفی کرده و از آنجا که نسبت دروغ بر امام جایز نیست و بداء هم رخ نداده، پس او در حقیقت نمرده و پدرش از گزند مردم او را پنهان کرده است.[۲۰] با آنکه سید محمد در زمان حیات امام هادی(ع) از دنیا رفته بود[۲۱] و امام هادی(ع) در مجلس ختمی که برایش برگزار کرد، به امامت امام حسن عسکری(ع) اشاره کرد.[۲۲] بر پایه روایتی در این مراسم حدود ۱۵۰ نفر از آل ابی‌طالب، بنی‌هاشم و قریش حضور داشتند.[۲۳]

به گفته میرزا حسین نوری محدث شیعی (درگذشته ۱۳۲۰ق) کرامات سید محمد، متواتر و نزد اهل سنت هم معروف است. مردم عراق می‌ترسند به نام او سوگند یاد کنند؛ اگر کسی از آنان را به برداشتن مالی متهم کنند، آن را برمی‌گردانند، ولی به سید محمد قسم نمی‌خورند.[۲۴] در برخی منابع، کراماتی از سید محمد نقل شده است. از جمله محمدعلی اردوبادی (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) در کتاب «حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)» حدود ۶۰ کرامت از وی ذکر کرده است.[۲۵]

حرم

آسیب‌دیدن ساختمان مرقد سید محمد در حمله داعش (سال ۱۳۹۵ش)

مرقد سید محمد در شهر بلد، در ۸۵ کیلومتری کاظمین شمال کاظمین و ۵۰ کیلومتری جنوب سامرا قرار دارد و از زیارتگاه‌های شیعیان در عراق به شمار می‌رود. معمولا کسانی که برای زیارت حرم عسکریین به سامرا می‌روند مرقد سید محمد را نیز زیارت می‌کنند.

از تاریخ بنای اولیه حرم سید محمد، اطلاع دقیقی در دست نیست. با این حال گفته شده از تعمیراتی که در سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴ق در بنای مرقد او انجام گرفته برمی‌آید که بنای نخستین آن متعلّق به قرن چهارم است که به‌دستور عضدالدوله دیلمی از حاکمان آل بویه انجام گرفته است.[۲۶] بنای دوم آن مربوط به قرن دهم قمری است که به‌دستور شاه اسماعیل صفوی، پس از فتح بغداد ایجاد شده است.[۲۷]

همچنین از تجدید بنای مرقد سید محمد در سال ۱۱۸۹ق نیز سخن گفته شده است.[۲۸] زین‌العابدین بن محمد سلماسی درگذشته ۱۲۶۶ق از شاگردان سید محمدمهدی بحرالعلوم در سال ۱۲۰۸ق به دستور امیرحسین خان سردار، بنایی از آجر و گچ برآن بنا کرد و مکانی برای اسکان زایران ساخت.[۲۹] در سال ۱۲۴۴ق ملامحمد صالح قزوینی حائری بناهای سابق را خراب کرد و بنای جدیدی همراه با گنبدِ کاشی‌کاری‌شده ایجاد کرد. این بازسازی در سال ۱۲۵۰ق پایان یافت.[۳۰] به گفته آقا بزرگ تهرانی، میرزا حسین نوری در سال ۱۳۱۷ق آن را تعمیر کرده است.[۳۱] همچنین میرزای شیرازی (۱۲۳۰-۱۳۱۲ق) از مراجع تقلید پس از سکونت در سامرا و نیز میرزامحمد تهرانی عسکری تعمیراتی در حرم سید محمد انجام دادند و حجره‌هایی به آن افزودند.[۳۲]

سید محمد طباطبایی با اموالی که در دوره مرجعیت پدرش آقا حسین قمی برای تعمیر مرقد سید محمد جمع شده بود، در سال‌های ۱۳۷۹-۱۳۸۴ق بنای جدیدی ساخت. در این بازسازی حدود ۱۵۰ مترمربع به فضای صحن اختصاص یافت. همچنین گنبد کاشی‌کاری شده با ارتفاع ۴۵ متر، مناره‌‌ ۴۰ متری و ضریح در آن نصب شد.[۳۳]

ستاد بازسازی عتبات عالیات در سال ۱۳۹۲ش بازسازی مرقد سید محمد را آغاز کرد[۳۴] هرچند در ۱۷ تیر ۱۳۹۵ش مرقد سید محمد مورد حمله گروه داعش قرار گرفت و بخش‌هایی از آن آسیب دید[۳۵] اما بازسای آن همچنان ادامه دارد.[۳۶]

تک‌نگاری

درباره سید محمد آثار نوشته شده است.[۳۷] برخی از آنها عبارتند از:

  • حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع) اثر محمدعلی اردوبادی (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) در احوال سید محمد: این کتاب به زبان عربی تألیف شده و با عنوان «ستاره دُجَیل» به فارسی ترجمه شده است. کتاب دو بخش دارد: بخش اول به معرفی سید محمد و مرقد او[۳۸] و بخش دوم به کراماتی از او اختصاص دارد.[۳۹] اردوبادی در بخش نخست کتاب به تاریخچه بنای مرقد سید محمد پرداخته است و ضمن اشاره به گفته حسن بن موسی نوبختی در ذیل بحث از فرقه منسوب به سید محمد که از مرگ او در سامرا یاد کرده[۴۰] شهرت مزار در بلد به سید محمد را به خورشید آشکار تشبیه کرده است.[۴۱]
  • رساله‌ای در کرامات سید محمد بن علی الهادی، تألیف جابر آل عبدالغفار کشمیری (درگذشته ۱۳۲۰ق): به گفته آقابزرگ تهرانی کتابشناس شیعی (درگذشته ۱۳۸۹ق)، جابر آل غفار این رساله را به درخواست میرزا حسین نوری نوشته است.[۴۲]
  • رسالة فی کرامات السید محمد ابن الامام علی الهادی تألیف هاشم محمدعلی بلداوی (درگذشته ۱۳۰۵ق): او کرامات را از کتاب الفضائل الفاخره سید قاسم بن علی بلداوی نقل کرده است.[۴۳]

ذکری ابی‌جعفر محمد بن الامام الهادی اثر علی بن حسن خاقانی، زیارة السید محمد بن الامام الهادی اثر احمد عبدالله عدی قطیفی، سیع الدجیل لسید محمد بن الامام الهادی عم الامام المهدی نوشته سید حسین عوامی، سبع الدجیل السید محمد نجل الامام الهادی(ع) اثر صدیق ابوبکر دعیبل، سبع الدجیل تألیف سید موسی موشوی هندی، السید محمد بن الامام الهادی وقفة علی اعتاب سبع الدجیل نوشته سید مرتضی حسنی سندی، السید محمد سلیل الهادی تألیف ایاد عیدوان بلداوی، کرامات السید محمد بن الامام الهادی المعرف بسبع الدجیل تألیف مثیر سعید ملامحسن الیگم و سبع الجزیره اثر عبدالله بداوی از دیگر آثاری است که درباره وی نوشته شده است.[۴۴]

پانویس

  1. مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۱-۳۱۲.
  2. بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.
  3. بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.
  4. بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.
  5. بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۴.
  6. ابن صوفی، المجدی فی انساب الطالبیین، ۱۴۲۲ق، ص۳۲۵.
  7. حرزالدین، مراقد المعارف، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۲۶۲.
  8. نگاه کنید به: حرزالدین، مراقد المعارف، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۲۶۲.
  9. بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۲.
  10. قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۸۹۳.
  11. حسینی مدنی، تحفة الازهار، التراث المکتوب، ج۳، ص۴۶۱-۴۶۲.
  12. قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۸۹۳.
  13. بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۱۰.
  14. حرزالدین، مراقد المعارف، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۲۶۲(پانویس۲).
  15. قرشی، موسوعة سیرة اهل البیت الامام الحسن العسکری، ۱۴۳۳ق، ج۳۴، ص۲۶.
  16. قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۸۹۱؛ قرشی، موسوعة سیرة اهل البیت الامام الحسن العسکری، ۱۴۳۳ق، ج۳۴، ص۲۶.
  17. اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ص۲۱.
  18. قرشی، موسوعة سیرة اهل البیت الامام الحسن العسکری، ۱۴۳۳ق، ج۳۴، ص۲۶.
  19. قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۴۱۰؛ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۵.
  20. اشعری قمی، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۰۱؛ نوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۹۴.
  21. اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۱۰۱.
  22. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج‏۵۰، ص۲۴۶.
  23. مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج‏۵۰، ص۲۴۶.
  24. نوری، نجم الثاقب، ۱۳۸۴ق، ج۱، ص۲۷۲.
  25. اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۵۰ به بعد.
  26. فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۰.
  27. فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱-۵۲۰.
  28. فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱-۵۲۰.
  29. بداوی، سبع الجزیره، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، ص۸.
  30. فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱.
  31. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۷، ص۲۸۹.
  32. فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۱.
  33. فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۵۲۲.
  34. «چند طرح بازسازی حرم امامزاده سیدمحمد آماده بهره‌برداری»
  35. «الصور: إحباط محاولة تفجير مرقد (سيد محمد) في بلد.. و مقتل ثلاثة انتحاريين أمام بوابة دخول الزائرين»
  36. «چند طرح بازسازی حرم امامزاده سیدمحمد آماده بهره‌برداری»
  37. «السيّد محمّد بن الإمام الهادي عليه‌السّلام»
  38. اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۵۰.
  39. اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۵۰ به بعد.
  40. نوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۹۴.
  41. اردوبادی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۳۵.
  42. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۷، ص۲۸۹.
  43. آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۷، ص۲۸۹-۲۹۰.
  44. اصفهانی، «ستاره درخشان منطقه دجیل عراق -درباره زندگی، فضایل و مکارم امامزاده سید محمد، فرزند امام هادی (ع)».

منابع

  • ابن صوفی نسابه، المجدی فی انساب الطالبیین، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، ۱۴۲۲ق.
  • اردوبادی، محمدعلی، حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)، دارالمحجة البیضاء، ۱۴۲۷ق/۲۰۰۶م.
  • اشعری قمی، سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تصحیح محمدجواد مشکور، تهران، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۰ش.
  • اصفهانی، عبدالله، «ستاره درخشان منطقه دجیل عراق -درباره زندگی، فضایل و مکارم امامزاده سید محمد، فرزند امام هادی(ع)»، در مجله فرهنگ زیارت، شماره ۲۴-۲۵، دی ماه ۱۳۹۳ش.
  • امین، سید محسن، اعیان الشیعه، تحقیق حسین امین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
  • آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، قم و تهران، اسماعیلیان و کتابخانه اسلامیه، ۱۴۰۸ق.
  • بداوی، عبدالله علی حسن، سبع الجزیره، عراق، مرکز سبع الدجیل للتبلیغ و الارشاد، بی‌تا.
  • حرزالدین، محمد، مراقد المعارف، حاشیه محمدحسین حرزالدین، منشورات سعید بن جبیر، ۱۳۷۱ش/۱۹۹۲م.
  • حسینی مدنی، ضامن بن شدقم، تحفة الازهار و زلال الانهار فی نسب الائمة الاطهار، التراث المکتوب، بی‌تا.
  • «السيّد محمّد بن الإمام الهادي عليه‌السّلام»، شبکه امام رضا، مشاهده: ۸ فروردین ۱۳۹۹ش.
  • «الصور: إحباط محاولة تفجير مرقد (سيد محمد) في بلد.. و مقتل ثلاثة انتحاريين أمام بوابة دخول الزائرين»، العالم الجدید، انتشار ۱۸ تیر ۱۳۹۵ش، مشاهده ۱۷ اسفند ۱۳۹۸ش.
  • فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، محمدمهدی و احمد، زیارتگاه‌های عراق( معرفی زیارتگاه‌های مشهور در کشور عراق)، تهران، سازمان حج و زیارت، بی‌تا.
  • قرشی، باقرشریف، موسوعة سیرة اهل البیت الامام الحسن العسکری، تحقیق مهدی باقر قرشی‏، نجف، مؤسسة الامام الحسن، ۱۴۳۳ق/۲۰۱۲م.
  • قمی، عباس، سفینة البحار و مدینة الحکم و الاآثار مع تطیق النصوص الوارده علی بحار الانوار، قم، دارالاسوه، ۱۴۱۴ق.
  • قمی، عباس، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، دلیل ما، ۱۳۷۹ش.
  • کلینی، محمد بن یعقوب ،الکافی ، تحقیق علی‌اکبر غفاری ،تهران، دارالکنب الاسلامیه، ۱۳۸۸ق.
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، تهران‏، اسلامیة، ۱۳۶۳ش.
  • مفید، الإرشاد فی معرفة حجج‌الله علی العباد، قم ،کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
  • نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۴ق.
  • نوری، میرزاحسین، نجم الثاقب فی احوال الامام الغائب، قم، مسجد جمکران، ۱۳۸۴ق.