ملا علی تهرانی: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Najafi59 |
imported>Najafi59 |
||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
وی در [[صفر]] ۱۲۹۷ق در [[نجف]] وفات یافت. در سوک او مجالس متعددی برگزار و در رثایش اشعار بسیاری سروده شد.<ref>آل محبوبه، ج ۲، ص۲۴۲ـ۲۴۳؛حرزالدین، ج ۲، ص۱۰۶</ref> | وی در [[صفر]] ۱۲۹۷ق در [[نجف]] وفات یافت. در سوک او مجالس متعددی برگزار و در رثایش اشعار بسیاری سروده شد.<ref>آل محبوبه، ج ۲، ص۲۴۲ـ۲۴۳؛حرزالدین، ج ۲، ص۱۰۶</ref> | ||
==بازماندگان== | |||
از نسل ملا علی خلیلی عالمان، طبیبان، شاعران و سیاستمداران بسیاری برخاسته اند که در نجف، حله، کوفه، تهران، پاریس، بغداد و... ساکن بوده اند. مانند شیخ اسدالله خلیلی، عباس الخلیلی، سیمین بهبهانی و... | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۲:۴۸
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام | ملاعلی تهرانی |
| مذهب | شیعه |
| زادروز | ۱۲۲۶ق |
| محل زندگی | نجف، کوفه |
| اطلاعات علمی | |
| تحصیلات | اجتهاد |
| آثار | خزائن الاحکام، تلخیص هدایة الناسکین من الحجاجِ و المعتمرین و آثار دیگر |
ملاعلی تهرانی (۱۲۲۶ـ۱۲۹۷ق) فقیه، محدّث و رجالی امامی قرن سیزدهم و از خاندان خلیلی است. او از محضر علمایی همچون صاحب فصول، کاشف الغطاء و صاحب جواهر بهره برد و در علوم دینی صاحب‌نظر شد. برخی وی را پس از وفات شیخ انصاری، اعلم می‌دانستند. ملا محمد باقر تستری و شیخ علی بن حسین خاقانی از جمله شاگردان او به شمار می‌روند.
ولادت
تهرانی در سال ۱۲۲۶ق در نجف به دنیا آمد.
تبار و خویشاوندان
این تبار اصالتا قمی هستند و جد اعلای خاندان خلیلی تهرانی شیخ صدوق می باشد. پدر ملا علی، حاج میرزا خلیل تهرانی (۱۱۸۰- ۱۲۸۰)، بزرگ خاندان خلیلی بود.[۱] او پزشکی مشهور بود اما در علوم دینی نیز تحصیل کرده بود و نزد علمایی چون شیخ جعفر کاشف الغطا و سید محمد مجاهد، احترام داشت.[۲] از برادران ملاعلی، میرزا حسین[۳] فقیه مشهور دوره مشروطه است و میرزا حسن، میرزا محمد و میرزا باقر از پزشکان مشهور نجف دیگر برادران وی بودند.[۴] از نسل ملا علی و برادرانش علما، اطبا، ادیبان و نویسندگان بسیاری در ایران، عراق و اروپا برخاسته اند.
تحصیلات
حاج ملاعلی تهرانی علم اصول را نزد محمدحسین حائری اصفهانی (صاحب فصول) ، شریف العلماء مازندرانی ، میرزا جعفر تویسرکانی و سعید العلماء مازندرانی، علم رجال را نزد محمدجعفر استرآبادی، و ریاضیات را نزد شیخ اسماعیل بروجردی ، ابوتراب همدانی و محمدتقی خراسانی فراگرفت. در فقه از محضر صاحب فصول، شیخ علی کاشف الغطاء و محمدحسن نجفی (صاحب جواهر) بهره برد. همچنین حکمت را نزد ملااسماعیل اردکانی، ملاکریم کرمانی و ملاعبدالعظیم تهرانی آموخت.[۵]
اساتید و شاگردان
تهرانی از علمایی چون صاحب جواهر، ملااحمد نراقی و سیدجواد حسینی عاملی اجازه روایت داشت و برادرش (میرزا حسین) و شیخ محمدحسن مامقانی و سیدحسن صدر و میرزا حسین نوری (صاحب مستدرک) از او اجازه روایت داشتند.[۶]
شاگردان متعددی در محضر او تربیت شدند، از جمله ملامحمدباقر تُستَری، شیخ علی بن حسین خاقانی، و عبدالحسین حرزالدین.[۷] مقام علمی تهرانی را ستوده‌اند تا جایی که یکی از فقهای مشهور، پس از وفات شیخ انصاری، او را اعلم می‌دانست.[۸] مؤلف مستدرک الوسائل[۹] او را «فخر شیعه» و «ذخیره شریعت» خوانده و آقابزرگ تهرانی[۱۰] او را شیخ المشایخِ اجازه متأخران نامیده است.
خصوصیات
تهرانی دارای مجالس وعظ و اندرز بود و هفته‌ای دو روز در صحن حرم حضرت علی(ع) به منبر می‌رفت و در باب مواعظ اخلاقی و فضائل اهل بیت(ع) سخن می‌گفت.[۱۱]
در منابع، درباره تقوا و زهد او ماجراهایی نقل شده و از تواضع و حسن اخلاق او یاد شده[۱۲] و درباره تقید وی به زیارت امام حسین علیه السلام و کرامات او مطالبی آمده است.[۱۳]
تهرانی، با علوم غریبه نیز آشنا بود، به تاریخ و اخبار پیشینیان احاطه داشت، حافظ قرآن و بسیاری از دعاها بود و گفته‌اند که تورات و انجیل را از حفظ می‌خواند و به زبان عبری نیز آشنا بود.[۱۴]
آثار
آثار مهم تهرانی، که بیشتر در فقه و حدیث است، عبارت‌اند از:
- خزائن الاحکام که شرح تلخیص المرامِ علامه حلّی است[۱۵]
- تلخیص هدایة الناسکین من الحجاجِ و المعتمرین تألیف محمدحسن نجفی و ترجمه آن به فارسی به درخواست مؤلف[۱۶]
- غصون الاَیکَة الغرویة فی الاصول الفقهیة[۱۷]
- شرح مبحث وصیت شرایع الاسلام محقق حلّی[۱۸]
- رساله عملیه با عنوان النَبْذَة من الاحکام الشرعیة، از باب طهارت تا آخر نماز جماعت[۱۹]
- الفوائد الرجالیة که درباره علم حدیث و رجال است[۲۰] و محمدباقر تستری بر آن حاشیه نوشته است[۲۱]
- سُبُل الهدایة فی علم الدرایة[۲۲]
- حساب العقود در شرح حدیث ایمان حضرت ابوطالب[۲۳]
- شرح و حاشیه بر التعلیقة البهبهانیة اثر وحید بهبهانی[۲۴]
- حاشیه بر منتهی المقال ابوعلی حائری (متوفی ۱۲۱۶) در علم رجال[۲۵]
درگذشت
وی در صفر ۱۲۹۷ق در نجف وفات یافت. در سوک او مجالس متعددی برگزار و در رثایش اشعار بسیاری سروده شد.[۲۶]
بازماندگان
از نسل ملا علی خلیلی عالمان، طبیبان، شاعران و سیاستمداران بسیاری برخاسته اند که در نجف، حله، کوفه، تهران، پاریس، بغداد و... ساکن بوده اند. مانند شیخ اسدالله خلیلی، عباس الخلیلی، سیمین بهبهانی و...
پانویس
منابع
- محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
- محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء ۲، الکرام البررة، مشهد ۱۴۰۴.
- محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال، چاپ احمد منزوی، تهران ۱۳۳۷ ش.
- جعفربن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
- محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه، المآثر و الا´ثار، در چهل سال تاریخ ایران، چاپ ایرج افشار، ج ۱، تهران : اساطیر ۱۳۶۳ ش.
- محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، نجف ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
- محمدبن علی حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، قم ۱۴۰۵.
- عباس قمی، فوائد الرضویة: زندگانی علمای مذهب شیعه، تهران، ۱۳۲۷ ش.
- حسین بن محمدتقی نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم ۱۴۰۷ـ ۱۴۰۸.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دانشنامه جهان اسلام
- ↑ حرزالدین، ج ۱، ص۳۰۰ـ۳۰۱
- ↑ آل محبوبه، ج ۲، ص۲۳۰ـ۲۳۲؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات : الکرام البررة، جزء ۲، قسم ۲، ص۵۰۸
- ↑ رجوع کنید به تهرانی، حاج میرزا حسین خلیلی
- ↑ آل محبوبه، ج ۲، ص۲۳۲؛آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء ۲، قسم ۲، ص۵۰۸
- ↑ امینی، ج ۲، ص۵۱۷؛ حرزالدین، ج ۲، ص۱۰۳ـ۱۰۴؛ آل محبوبه، ج ۲، ص۲۴۰ـ۲۴۱؛ نیز رجوع کنید به آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج ۱۳، ص۳۲۲، ۳۲۵
- ↑ حِرزِالدین، ج ۲، ص۱۰۵؛ آل محبوبه، ج ۲، ص۲۴۱؛ آقابزرگ طهرانی، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال، ستون ۳۱۹
- ↑ حرزالدین، ج ۲، ص۱۰۵؛ آقابزرگ طهرانی، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال، ستون ۳۱۷، برای دیگر شاگردان رجوع کنید به آقابزرگ تهرانی، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال، ستون ۲۰۷، ۳۱۴، ۳۲۲، ۳۲۷
- ↑ رجوع کنید به اعتمادالسلطنه، ج ۱، ص۲۰۰
- ↑ ج ۳، ص۴۰۱
- ↑ الذریعة، ج ۱۶، ص۵۸
- ↑ حرزالدین، ج ۲، ص۱۰۳؛ آل محبوبه، ج ۲، ص۲۴۰
- ↑ آل محبوبه، ج ۲، ص۲۳۹ـ۲۴۰؛قمی، ص۲۹۶
- ↑ رجوع کنید به نوری، ج ۳، ص۴۰۲؛قمی، ج ۱، ص۲۹۴ـ۲۹۶
- ↑ آل محبوبه، ج ۲، ص۲۴۰، ۲۴۲
- ↑ آقابزرگ طهرانی. الذریعة، ج ۷، ص۱۵۲ـ۱۵۳، ج ۱۳، ص۳۷۷
- ↑ آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج ۲۵، ص۱۹۸، ج ۴، ص۱۴۶
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ج ۱۶، ص۵۸
- ↑ آقابزرگ طهرانی،الذریعة، ج ۱۳، ص۳۲۶
- ↑ آقابزرگ طهرانی،الذریعة، ج ۱۱، ص۲۱۶، ج ۲۴، ص۳۷
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ج ۱۶، ص۳۳۸
- ↑ آقابزرگ طهرانی، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال، ستون ۸۹ ـ۹۰
- ↑ آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج ۱۲، ص۱۳۵
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ج ۷، ص۱۱
- ↑ آقابزرگ طهرانی، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال، ستون ۸۷؛آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج ۶، ص۳۹، ج ۱۲، ص۱۳۵
- ↑ آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج ۱۶، ص۵۸؛آقابزرگ طهرانی، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال، ستون ۳۲۰، ۳۹۴
- ↑ آل محبوبه، ج ۲، ص۲۴۲ـ۲۴۳؛حرزالدین، ج ۲، ص۱۰۶