محمد خیابانی: تفاوت میان نسخه‌ها

| خویشاوندان سرشناس =

| تاریخ تولد        =[[سال ۱۲۹۷ هجری قمری|۱۲۹۷ق]]

| کشور تولد        =

| محل زندگی        =

| تاریخ وفات        =[[۲۹ ذی‌الحجه|۲۹ ذی حجه]] [[سال ۱۳۳۸ هجری قمری|۱۳۳۸]]

| تالیفات          =

| سایر              = تدریس در مدرسه طالبیه تبریز

| اجتماعی          =امام جماعت  مسجد کریم‌خان محله خیابان تبریز و مسجد جامع تبریز

| امضا              =

| وب‌گاه رسمی        =

}}

==زندگی و تحصیلات==

==تمجید از خیابانی==

مرگ خیابانی موجب تأثر و تأسف شد و شاعرانی چون ملک الشعرای بهار، عارف قزوینی، محمدعلی صفوت و علی اکبر آگاه در رثای او شعرهایی سرودند. <ref>. ناهیدی آذر، ص۲۸۵-۲۸۷</ref> مهدی بامداد <ref>مهدی بامداد، ج ۶، ص۱۹۸</ref> او را مردی با استعداد، درستکار و ناطق زبردست دانسته و قیام وی در برابر خیانت وثوق الدوله و قرارداد ۱۹۱۹ را ستوده است. حسین مکی<ref>حسین مکی، ج ۱، ص۳۶</ref> ضمن اشاره به دانشمندی و زبان دانی خیابانی، بر اینکه وی به جای ایجاد نیروی مسلح به تربیت معنوی مردم همت گماشته و با نطقهای خود سعی در تنویر افکار عمومی داشته، تأکید کرده و بی‌توجهی خیابانی به جمع آوری نیروی نظامی را دلیل شکست قیام دانسته است.

==دلایل شکست قیام==

دو دستگی و نبود وحدت در کادر رهبری دموکرات‌ها و اختلاف خیابانی با دو دسته رادیکال و اصلاح طلب، جدی نگرفتن نیروی قزاق‌ها و خلع سلاح نکردن آن‌ها، فقدان نیروی نظامی قوی و متشکل، ارتباط برقرار نکردن با جنبش‌های [[میرزا کوچک خان]] و تنگستانی‌ها و محدود کردن قیام به تبریز از علل شکست قیام خیابانی است. <ref>ناهیدی آذر، ص۲۹۱-۲۹۵</ref>

== پانویس ==

==منابع==

*مقاله برگرفته از مدخل محمد خیابانی در دانشنامه جهان اسلام است.

* علی آذری، قیام شیخ محمد خیابانی در تبریز، تهران، ۱۳۵۴