عقیله بنی‌هاشم (لقب): تفاوت میان نسخه‌ها
S.h.fatemi (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
S.h.fatemi (بحث | مشارکت‌ها) اصلاح فاصلهٔ مجازی |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''عقیله بنی‌هاشم''' لقب [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] فرزند [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] است به معنای بزرگ [[بنی‌هاشم]]{{یاد|در لسان العرب، ذیل «عقل» آمده است: «عَقِيلةُ القومِ: سَيِّدُهم».}} و نیز گفته شده | '''عقیله بنی‌هاشم''' لقب [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] فرزند [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] است به معنای بزرگ [[بنی‌هاشم]]{{یاد|در لسان العرب، ذیل «عقل» آمده است: «عَقِيلةُ القومِ: سَيِّدُهم».}} و نیز گفته شده: «عقیله» صیغه مبالغه به معنای بسیار عاقل است.<ref>قزوینی، زینب الکبری من المهد الی اللحد، ۱۴۲۴ق، ص۴۰، پاورقی محقق.</ref>آیت‌الله جوادی آملی نیز این واژه را صیغه مبالغه دانسته است.<ref>«[https://news.esra.ir/fa/w/%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%A8-%D8%B3-%D8%8C%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%AB%D8%A7%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D9%85%D9%85%D8%AB%D9%91%D9%84/-%DA%A9%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%AA%D8%B9%D حضرت زینب(س)،به مثابه عقل ممثّل]»، بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء.</ref> | ||
این لقب در [[کتب اربعه]] و [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]] نیامده است اما در کتاب‌های قرن چهاردهم مانند [[مقتل الحسین (مقرم)|مقتل مقرم]]<ref>مقرم، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۶ق، ص۲۷۲ و ۲۹۰.</ref> و [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة]]<ref>خویی، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، چاپ چهارم، ج۱۵، ص۳۹.</ref> و [[تنقیح المقال فی علم الرجال (کتاب)|تنقیح المقال]]<ref>مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ اول، ج۳، ص۷۹.</ref> و نیز زمان‌های بعد<ref>برای نمونه نگاه کنید به نقدی، زینب الکبری، ۱۳۶۲ش، ص۱۷؛ قرشی، السیدة زینب، ۱۴۲۲ق، ص ۴۰.</ref> دیده | این لقب در [[کتب اربعه]] و [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]] نیامده است اما در کتاب‌های قرن چهاردهم مانند [[مقتل الحسین (مقرم)|مقتل مقرم]]<ref>مقرم، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۶ق، ص۲۷۲ و ۲۹۰.</ref> و [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة]]<ref>خویی، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، چاپ چهارم، ج۱۵، ص۳۹.</ref> و [[تنقیح المقال فی علم الرجال (کتاب)|تنقیح المقال]]<ref>مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ اول، ج۳، ص۷۹.</ref> و نیز زمان‌های بعد<ref>برای نمونه نگاه کنید به نقدی، زینب الکبری، ۱۳۶۲ش، ص۱۷؛ قرشی، السیدة زینب، ۱۴۲۲ق، ص ۴۰.</ref> دیده می‌شود. این لقب در عنوان برخی کتاب‌ها راه یافت؛ از جمله: عقیله بنی‌هاشم حضرت زینب(ع)، السیدة زینب عقیلة بنی‌هاشم، حضرت زینب عقیله بنی‌هاشم، زینب کبری عقیله بنی‌هاشم<ref>انصاری قمی، «کتاب‌شناسی حضرت زینب(ع)»، ص۱۶۹.</ref> و گاه در سخنرانی‌ها «عقیله بنی‌هاشم» را به جای نام حضرت به کار می‌برند. برای نمونه نگاه کنید: « | ||
[[ابوالفرج اصفهانی]] مادر [[عون بن عبدالله بن جعفر]] را «زینب عقیله دختر علی بن ابی‌طالب» معرفی کرده و این سخن را از [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نقل کرده است: «حدثتنی عقیلتنا زینب بنت علی بن ابی‌طالب علیه السلام».<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۶۰.</ref> | [[ابوالفرج اصفهانی]] مادر [[عون بن عبدالله بن جعفر]] را «زینب عقیله دختر علی بن ابی‌طالب» معرفی کرده و این سخن را از [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نقل کرده است: «حدثتنی عقیلتنا زینب بنت علی بن ابی‌طالب علیه السلام».<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۶۰.</ref> | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
* خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، تحقیق: میانجی، سید ابراهیم، بنیاد فرهنگی امام مهدی(ع)، چاپ چهارم. | * خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، تحقیق: میانجی، سید ابراهیم، بنیاد فرهنگی امام مهدی(ع)، چاپ چهارم. | ||
* قرشی، باقر شریف، السیدة زینب، بیروت، دار محجة البیضاء و دار الرسول الاکرم(ص)، چاپ اول، ۱۴۲۲ق. | * قرشی، باقر شریف، السیدة زینب، بیروت، دار محجة البیضاء و دار الرسول الاکرم(ص)، چاپ اول، ۱۴۲۲ق. | ||
* قزوینی، سید محمدکاظم، زینب الکبری من المهد الی اللحد، تحقیق: قزوینی، سید مصطفی، قم، دار الغدیر، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق، | |||
* مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ اول. | * مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ اول. | ||
* محمدی، سالار و دیگران، عقیله بنی‌هاشم: حضرت زینب(ع)، قانون‌یار، ۱۳۹۴ش | * محمدی، سالار و دیگران، عقیله بنی‌هاشم: حضرت زینب(ع)، قانون‌یار، ۱۳۹۴ش | ||
نسخهٔ ۷ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۱
عقیله بنی‌هاشم لقب حضرت زینب(س) فرزند امام علی(ع) است به معنای بزرگ بنی‌هاشم[یادداشت ۱] و نیز گفته شده: «عقیله» صیغه مبالغه به معنای بسیار عاقل است.[۱]آیت‌الله جوادی آملی نیز این واژه را صیغه مبالغه دانسته است.[۲]
این لقب در کتب اربعه و بحارالانوار نیامده است اما در کتاب‌های قرن چهاردهم مانند مقتل مقرم[۳] و منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة[۴] و تنقیح المقال[۵] و نیز زمان‌های بعد[۶] دیده می‌شود. این لقب در عنوان برخی کتاب‌ها راه یافت؛ از جمله: عقیله بنی‌هاشم حضرت زینب(ع)، السیدة زینب عقیلة بنی‌هاشم، حضرت زینب عقیله بنی‌هاشم، زینب کبری عقیله بنی‌هاشم[۷] و گاه در سخنرانی‌ها «عقیله بنی‌هاشم» را به جای نام حضرت به کار می‌برند. برای نمونه نگاه کنید: «
ابوالفرج اصفهانی مادر عون بن عبدالله بن جعفر را «زینب عقیله دختر علی بن ابی‌طالب» معرفی کرده و این سخن را از ابن عباس نقل کرده است: «حدثتنی عقیلتنا زینب بنت علی بن ابی‌طالب علیه السلام».[۸]
پانویس
- ↑ قزوینی، زینب الکبری من المهد الی اللحد، ۱۴۲۴ق، ص۴۰، پاورقی محقق.
- ↑ «حضرت زینب(س)،به مثابه عقل ممثّل»، بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء.
- ↑ مقرم، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۶ق، ص۲۷۲ و ۲۹۰.
- ↑ خویی، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، چاپ چهارم، ج۱۵، ص۳۹.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ اول، ج۳، ص۷۹.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به نقدی، زینب الکبری، ۱۳۶۲ش، ص۱۷؛ قرشی، السیدة زینب، ۱۴۲۲ق، ص ۴۰.
- ↑ انصاری قمی، «کتاب‌شناسی حضرت زینب(ع)»، ص۱۶۹.
- ↑ اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۶۰.
یادداشت
- ↑ در لسان العرب، ذیل «عقل» آمده است: «عَقِيلةُ القومِ: سَيِّدُهم».
منابع
- اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، تحقیق: مظفر، کاظم، نجف، المکتبة الحیدریة، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق.
- انصاری قمی، ناصرالدین، «کتاب‌شناسی حضرت زینب(ع)»، در میراث شهاب، شماره ۷۲ و ۷۳، ۱۳۹۲ش.
- «حضرت زینب(س)،به مثابه عقل ممثّل»، بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء، تاریخ درج مطلب: ۱۸ آذر ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۱۷ مرداد ۱۴۰۳ش.
- خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، تحقیق: میانجی، سید ابراهیم، بنیاد فرهنگی امام مهدی(ع)، چاپ چهارم.
- قرشی، باقر شریف، السیدة زینب، بیروت، دار محجة البیضاء و دار الرسول الاکرم(ص)، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- قزوینی، سید محمدکاظم، زینب الکبری من المهد الی اللحد، تحقیق: قزوینی، سید مصطفی، قم، دار الغدیر، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق،
- مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ اول.
- محمدی، سالار و دیگران، عقیله بنی‌هاشم: حضرت زینب(ع)، قانون‌یار، ۱۳۹۴ش
- مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین(ع)، بیروت، موسسة الخرسان، ۱۴۲۶ق.
- نقدی، جعفر، زینب الکبری بنت الامام امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب(ع)، قم، شریف رضی، ۱۳۶۲ش.