قاسطین

قاسطین؛ کلمه‌ای عربی به معنای گروه ستمگر؛ عنوانی است برای معاویه و پیروانش در جنگ با امام علی(ع). پس از بیعت مسلمانان با امام علی(ع)، چون آن حضرت معاویه را از حکومت شام خلع کرد، او علیه خلافت امام علی(ع)تمرد کرد و باعث برپا شدن جنگ صفین شد. در این جنگ بیش از صد هزار مسلمان کشته شدند.

معنای لغوی

قاسط، اسم فاعل ثلاثی مجرد از مادۀ «ق ـ س ـ ط» است. این ماده در هیئت ثلاثی مزید(باب افعال: أَقْسَطَ يُقْسِطُ) به معنای دادگری و عدل و در هیئت ثلاثی مجرد (قَسَطَ يَقْسِطُ) به معنای ستمگری است. بدین سان، قاسط به معنای ستمگر و کلمه قاسطین که به لحاظ صرف و نحوی، جمع این کلمه در حالت جرّ و نصب است، به معنای گروه ستمگر است.

پیشینه کاربرد واژه

عنوان قاسطون(حالت رفعی قاسطین)، در قرآن کریم به کار رفته است: وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَکانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا (ترجمه:ولی منحرفان، هیزم جهنم خواهند بود.)^{[جن–۱۵]}

پس از قرآن، واژه قاسطون، در سخنان امیرالمؤمنین(ع) به کار رفته است: وامّا القاسطون فقد جاهدت (ترجمه: و با از حق برون شدگان ستیزیدم.) همچنین در خطبه شقشقیه آنجا امام(ع) که به سه دسته از دشمنانش که به جنگ با او پرداختند اشاره می‌کند یکی از آنها را چنین تعبیر می‌کند: ...و قسط آخرون که مقصود از اینها معاویه و یاران او هستند.

منابع

• قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند.برگرفته از سایت تنزیل
• نهج البلاغه، ترجمه سیدجعفر شهیدی، تهران: علمی و فرهنگی، ۱۳۷۷.
• راغب اصفهانی المفردات فی غریب القرآن، تحقیق وضبطابراهیم شمس الدین،الاعلمی للمطبوعات، بیروت: ۱۴۳۰ق.