هل من ناصر ینصرنی

هَلْ مِنْ ناصِرٍ یَنْصُرُنی به‌معنای «آیا یاوری هست که مرا یاری کند؟» جمله‌ای مشهور از امام حسین (ع) در آخرین دقایق زندگی‌اش در روز عاشورا. به گفته جواد محدثی در فرهنگ عاشورا این جمله، نقل به معنا است و به شکل مذکور در کتاب‌های تاریخی نیامده است؛ ولی منابع مربوط به واقعه کربلا، عباراتی شبیه به آن و با همین مضمون را نقل کرده‌اند.

سوگواری محرم
تابلوی عصر عاشورا یکی از آثار نگارگری محمود فرشچیان
رویدادها
نامه‌های کوفیان به امام حسین(ع) • نامه امام حسین(ع) به اشراف بصره • روز عاشورا • واقعه کربلا • واقعه عاشورا (از نگاه آمار) • روزشمار واقعه عاشورا • اسیران کربلا
افراد
امام حسین(ع) • علی اکبر • علی‌اصغر • عباس بن علی • حضرت زینب(س) • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا
جای‌ها
حرم امام حسین(ع) • تل زینبیه • حرم حضرت عباس(ع) • گودال قتلگاه • بین‌الحرمین • نهر علقمه
مناسبت‌ها
تاسوعا • عاشورا • دهه محرم • اربعین • دهه صفر
مراسم
مرثیه‌خوانی • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سقاخانه • سنج و دمام • دسته عزاداری • شام غریبان • تشت‌گذاری • نخل‌گردانی • قمه‌زنی • راهپیمایی اربعین • تابوت‌گردانی • مراسم تابوت

بنا به نقل وقایع‌نگاران عاشورا وقتی یاران امام حسین (ع) شهید شدند و او تنها ماند این جملات را بر زبان راند که «هَلْ مِنْ ذَابٍّ یَذُبُّ عَنْ حَرَمِ رَسُولِ اللَّهِ هَلْ مِنْ مُوَحِّدٍ یَخَافُ اللَّهَ فِینَا هَلْ مِنْ مُغِیثٍ یَرْجُو اللَّهَ بِإِغَاثَتِنَا هَلْ مِنْ مُعِینٍ یَرْجُو مَا عِنْدَاللَّهِ فِی إِعَانَتِنَا؛ آیا دفاع‌کننده‌ای هست که از حرم رسول خدا دفاع کند؟ آیا یگانه‌پرستی هست که دربارهٔ ما از خدا بترسد؟ (آیا خداپرستی در میان شما پیدا می‌شود که از خدا بترسد و ستم بر ما روا ندارد؟) آیا فریادرسی هست که با فریادرسی از ما به خدا امید داشته باشد؟ آیا مددکاری هست که با کمک به ما امید به آنچه نزد خداست داشته باشد؟» (آیا یاری کننده ای هست که با امید به عنایت خداوند به یاری ما برخیزد؟)

امام حسین (ع) پیشتر در منزلگاه قصر بنی‌مُقاتِل هنگامی که عبیدالله بن حُر جُعْفی را به یاری طلبید و او عذر آورد، از عبیدالله خواست که از آنجا برود چراکه اگر صدای استغاثه امام را بشنود و اجابت نکند، خدا او را هلاک می‌کند.». برخی، شعار لَبَّیکَ یاحسین را پاسخی به ندای یاری‌طلبی امام حسین در روز عاشورا می‌دانند.

در فیلم روز واقعه ساخته شهرام اسدی که دربارهٔ واقعه کربلا است، شخصیت اول فیلم که یک جوان تازه‌مسلمان است صدایی از گوینده‌ای غیبی در گوش خود می‌شنود که تکرار می‌کند «کیست مرا یاری کند؟» او به دنبال همین صدا به راه می‌افتد و عصر روز عاشورا به کربلا می‌رسد.

این دوبیت منسوب به ناصر الدین شاه قاجار است:

گر دعوت دوست می‌شنودم آن روز

من گوی مراد می‌ربودم آن روز

آن روز که بود روز هل من ناصر

ای کاش که ناصر تو بودم آن روز