آیه ۷۹ سوره اسراء

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از آیه ۷۹ اسراء)
آیه ۷۹ سوره اسراء
قطعه خوشنویسی آیه ۷۹ سوره اسراء
قطعه خوشنویسی آیه ۷۹ سوره اسراء
مشخصات آیه
واقع در سورهاسراء
شماره آیه۷۹
جزء۱۵
اطلاعات محتوایی
موضوعاخلاقی
دربارهتوصیه به نماز شب


آیه ۷۹ سوره اسراء توصیه‌ای است به پیامبر اسلام که بخشی از شب[۱] را بیدار شده و نماز شب بخواند[۲] تا به مقام محمود برسد.[۳] این آیه را به معنای وجوب نماز شب بر پیامبر اسلام دانسته‌اند.[۴]

«تَهَجَّدْ» به بیدار شدن از خواب[۵] یا ترک خواب برای نماز[۶] معنا شده است. بیشتر مفسران[۷] ضمیر «به» در «فَتَهَجَّدْ بِهِ» را به قرآن در آیه قبل، برگشت داده‌اند که بنابر شواهد متعدد مقصود از آن نماز شب دانسته‌ شده است.[۸] برخی ضمیر «به» را به «اللیل: شب» برگشت داده‌اند که تأکید برای عبارت «من اللیل» بوده و چنین معنا می‌شود که بخشی از شب را بیدار باش.[۹]

تعبیر «نافِلَةً» به معنای زیاده[۱۰] به معنای این است که علاوه بر نمازهای واجب[۱۱] این، یک برنامه اضافى است براى تو که بسیاری این تعبیر را دليل بر این دانسته‌‏اند كه نماز شب بر پيامبر(ص) واجب بوده است.[۱۲]

در انتهای آیه فائده خواندن نماز شب را رسیدن به مقام محمود بر می‌شمارد.[۱۳] بنابر روايات اسلامى[۱۴] و اجماع مفسران[۱۵] مقام محمود به عنوان مقام شفاعت برای پیامبر تفسير شده است. برخی مفسران مقام محمود را مکانی در بهشت دانسته‌اند که مردم آنجا ستایش می‌کنند.[۱۶] همچنین اگر خطاب برای همه انسان‌ها باشد، مقام محمود برای آن‌ها رسیدن به درجات کمال است.[۱۷]

﴿وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَى أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا ۝٧٩ [اسراء:79]
﴿و پاسی از شب را زنده بدار تا برای تو [به منزله] نافله‌ای باشد امید که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برساند ۝٧٩


پانویس

  1. حسینی شیرازی، تبيين القرآن، ۱۴۲۳ق، ص۳۰۲.
  2. مغنیه، تفسير الكاشف، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۷۵.
  3. مدرسی، من هدى القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۲۸۵.
  4. مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۲۲۴.
  5. طباطبائی، الميزان في تفسير القرآن، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۳، ص۱۷۵.
  6. طبرسی، تفسير جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۳۴۱.
  7. شریف لاهیجی، تفسير شريف لاهيجي، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۸۴۰.
  8. مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۲۲۴.
  9. شریف لاهیجی، تفسير شريف لاهيجي، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۸۴۰.
  10. طباطبائی، الميزان في تفسير القرآن، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۳، ص۱۷۵.
  11. طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ۱۳۷۲ش، ج‏۶، ص۶۷۰.
  12. مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۲۲۴.
  13. مدرسی، من هدى القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۲۸۵
  14. مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۲۲۵.
  15. دخیل، الوجيز في تفسير الكتاب العزيز، ۱۴۲۲ق، ص۳۸۰.
  16. حسینی شیرازی، تبيين القرآن، ۱۴۲۳ق، ص۳۰۲.
  17. مدرسی، من هدى القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۲۸۵.

منابع

  • حسینی شیرازی، سید محمد، تبیین القرآن، بیروت، دار العلوم، چاپ دوم، ۱۴۲۳ق.
  • دخیل، علی بن محمد علی، الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۴۲۲ق.
  • شریف لاهیجی، محمد بن علی، تفسیر شریف لاهیجی، تحقیق: میر جلال‌الدین حسینی ارموی (محدث)، تهران، دفتر نشر داد، چاپ اول، ۱۳۷۳ش.
  • طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، ۱۴۱۷ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، انتشارات دانشگاه تهران، مدیریت حوزه علمیه قم، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی‏، محمد جواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
  • مدرسی، سید محمد تقی، من هدی القرآن، دار محبی الحسین، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
  • مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.