سال ۱۳۵۷ هجری شمسی
(تغییرمسیر از 1357 هجری خورشیدی)
| ۱۵ - قرن ۱۴ هجری شمسی - ۱۳ | |
| ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ قمری؛ ۱۹۷۸ و ۱۹۷۹ میلادی | |
|---|---|
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| پهلوی و سپس دولت موقت در ایران: | محمدرضا شاه (حکومت:۱۳۲۰ش ـ ۱۳۵۷ش) |
| جمهوری و سپس حزب دموکراتیک خلق در افغانستان | محمد داود (ریاست:۱۳۵۲ ـ ۱۳۵۷ش) و نورمحمد تَره‌کی (ریاست:اردیبهشت ۱۳۵۷ ـ شهریور ۱۳۵۸ش) |
| حزب بعث عراق | احمد حسن البکر (ریاست:۱۳۴۷ ـ ۱۳۵۸ش) |
| حزب کمونیست در شوروی (شامل آسیای میانه و قفقاز): | لئونید برژنف (۱۳۴۳ ـ ۱۳۶۱ش) |
| وقایع مهم | |
| ناپدیدشدن سید موسی صدر در لیبی | |
| خروج محمدرضا پهلوی از ایران. | |
| قیام شیعیان هزاره در افغانستان علیه دولت کمونیستی کابل | |
سال ۱۳۵۷ هجری شمسی سال تغییر حکومت در کشور ایران بود که در بهمن ماه، انقلاب اسلامی ایران باعث سرنگونی سلطنت و روی کار آمدن جمهوری اسلامی شد.
در ۷ اردیبهشت سال ۱۳۵۷ش نیز حزب دموکراتیک خلق افغانستان با کودتای معروف به کودتای هفت ثور/اردیبهشت سرکار آمد.
وضعیت کلی
در سال ۱۳۵۷ شمسی ایران دستخوش تظاهرات اعتراضی علیه حکومت پهلوی و شاه وقت ایران محمدرضا پهلوی بود. این اعتراضات از سال ۱۳۵۶ و پس از واقعه ۱۹ دی گسترش یافته بود. در این سال مرجعیت شیعه بیشتر بر عهده فقیهانی چون گلپایگانی، شریعتمداری و مرعشی نجفی در قم و خویی و خمینی در نجف بود. به دلیل حضور سه ماهه آیت‌الله خمینی در نوفل لوشاتو در فرانسه، پاریس و این روستا محل رفت و آمد شیعیان و روحانیان بلندپایه زیادی شد.
رویدادها
- ۷ اردیبهشت: کودتای حزب دموکراتیک خلق افغانستان در کابل و سرکار آمدن دولت کمونیستی.(۲۷ آوریل ۱۹۷۸م)[۱]
- ۹ شهریور: ناپدیدشدن سید موسی صدر، فقیه ایرانی و رئیس مجلس شیعیان لبنان در لیبی.[۲]
- ۱۳ شهریور: برگزاری نماز عید فطر با حضور جمعیتی بسیار در قیطریه تهران به امامت محمد مفتح.[۳]
- ۱۶ شهریور: تظاهرات گسترده در تهران و ختم آن با نماز جماعت سید محمد حسینی بهشتی
- ۲۴ مهر: آتش‌زدن مسجد جامع کرمان به دست عوامل حکومت پهلوی.[۴]
- ۱۳ آبان: کشتار دانش‌آموزان معترض در دانشگاه تهران، به دست رژیم پهلوی.[۵]
- ۲۸ آبان(عید غدیر): سفر فرح پهلوی، همسر محمدرضا پهلوی، شاه ایران به عراق، زیارت عتبات عالیات و عیادت ناگهانی از آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی. اخبار متفاوتی درباره این دیدار پخش شد و برخی از روحانیان ایرانی مخالف شاه و طرفدار آیت‌الله خمینی به خویی اعتراض یا انتقاد کردند.[۶]
- ۱۹ و ۲۰ آذر: برگزاری دو تظاهرات بسیار گسترده در تهران به مناسبت تاسوعا و عاشورا (۱۳۹۹ق) که تبدیل به تظاهرات ضد حکومت پهلوی شد.
- ۲۶ دی: خروج محمدرضا پهلوی از ایران.
- ۱۲ بهمن: بازگشت امام خمینی به ایران پس از ۱۵ سال تبعید.[۷]
- ۱۳ بهمن: قیام شیعیان هزاره در شهر دره‌صوف، ولایت سمنگان افغانستان علیه دولت کمونیستی کابل.
- ۱۵ بهمن: مأموریت مهندس بازرگان از سوی امام خمینی به پیشنهاد مرتضی مطهری برای تشکیل دولت موقت
- ۲۲ بهمن: پیروزی انقلاب اسلامی ایران و پایان نظام پادشاهی در ایران.
- ۲۴ مهر: به آتش‌کشیدن مسجد جامع کرمان به‌دست مأموران حکومت پهلوی
- ۲۹ بهمن: تاسیس حزب جمهوری اسلامی[۸]
- ۲۴ اسفند: قیام بیست و چهار حوت در هرات و کشته‌شدن افراد بسیاری به‌دست نیروهای دولت کمونیستی حزب خلق افغانستان. در زمستان ۱۳۵۷ به‌ويژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و قیام هرات، هزاران نفر به‌دستور حکومت کمونیستی حزب خلق افغانستان بازداشت و اعدام شدند. بین قربانیان ده‌ها عالم، طلبه، دانشجو، کاسب، کارمند و کارگر شیعه وجود داشت. از جمله آنان محمد امین افشار، روحانی فعال کابلی و سلطان محمد ترکستانی، فقیه و مدرس مقیم مزار شریف بودند.[۹]
پانویس
- ↑ «نظام کمونیستی افغانستان؛ از پیروزی تا شکست»، خبرگزاری فارس.
- ↑ «اسرار ناپدید شدن امام موسی صدر از زبان صادق طباطبایی»، خبرگزاری انتخاب.
- ↑ «مروری بر تظاهرات گسترده مردمی در عید فطر سال ۵۷»، سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی ایران.
- ↑ «آتش زدن مسجد جامع کرمان گردش چرخ های انقلاب را سرعت بخشید»، سایت امام خمینی.
- ↑ دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۵۴-۲۵۵.
- ↑ «ماجرای ملاقات آیت‌الله خوئی و فرح در پاییز 57 چه بود؟»، خبرگزاری فارس.
- ↑ http://www.imam-khomeini.ir/fa/c504_2702/زندگی_نامه/دوران_مبارزات/بازگشت_امام_به_ایران؛ پرتال امام خمینی.
- ↑ خامنه‌ای، مصاحبه درباره حزب جمهوری اسلامی، نسخه موجود در کتابخانه بنیاد دایرةالمعارف اسلامی
- ↑ ربانی خلخالی، شهدای روحانیت شیعه در یکصد ساله اخیر، ج۲، ص۳۴۹.