سال ۱۳۰۷ هجری شمسی

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از ۱۳۰۷ش)
سال ۱۳۰۷ هجری شمسی
۱۵ - قرن ۱۴ هجری شمسی - ۱۳
۱۳۴۶-۱۳۴۷ قمری و ۱۹۲۸-۱۹۲۹ میلادی
حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی
پهلوی در ایران:رضاشاه پهلوی
پشتون سپس تاجیک در افغانستان:شاه امان‌الله سپس حبیب الله کلکانی
هاشمی در عراق:فیصل بن حسین (فیصل اول)
در یمنمتوکل زیدی
وقایع مهم
دستگیری و تبعید سیدحسن مدرس به خواف
قیام مردم تبریز علیه اقدامات رضاخان
دستگیری و تبعید سید ابوالحسن انگجی و میرزا صادق آقا تبریزی از رهبران معترض تبریز علیه رضاخان
سقوط حکومت امان‌الله شاه در افغانستان
تولدها
سید محمد حسینی بهشتی
حسن حسن‌زاده آملی
امام موسی صدر


سال ۱۳۰۷ هجری شمسی با سال‌های ۱۳۴۶-۱۳۴۷ هجری قمری و ۱۹۲۸-۱۹۲۹ میلادی هم‌زمان است. دستگیری و تبعید سیدحسن مدرس، سید ابوالحسن انگجی و میرزا صادق آقا تبریزی از رهبران معترض علیه دولت، قیام مردم تبریز علیه اقدامات رضاخان و سقوط حکومت امان‌الله شاه در افغانستان از مهمترین رویدادهای این سال به شمار می‌روند.

وضعیت کلی

سال ۱۳۰۷ هجری شمسی، برابر با سال‌های ۱۳۴۶ و ۱۳۴۷ هجری قمری و ۱۹۲۸ و ۱۹۲۹ میلادی است.

در این سال امان‌الله، پادشاه وقت افغانستان، پس‌از بازگشت از سفرهای چند ماهه خارجی، به کارهایی مانند کشف حجاب، اجبار به استفاده از کلاه و لباس اروپایی، تغییر تعطیلی جمعه و منع تعدد زوجات دست زد که همه اینها با اعتقادات دینی و رسوم مردم افغانستان مخالف بود.[۱] درپی‌آن، شورش مختصری در آبان ۱۳۰۷ش در منطقه شینوار برپا شد که به قیامی سرتاسری منتهی گردید.[۲] سرانجام نیروهای شورشی به رهبری یکی از تاجیکانِ ناحیه کَلَکانِ کوهدامن ــ در شمال کابل ــ حمله نهایی به کابل را در شب ۲۴ دی ۱۳۰۷ ش آغاز کردند. امان‌الله سلطنت را به برادرش عنایت‌الله، سپرد و خود به قندهار رفت.[۳]

حاکمان برخی دیگر از کشورهای شیعه‌نشین در سال ۱۳۰۷ش عبارت بودند از: رضاشاه پهلوی در ایران[۴] فیصل بن حسین هاشمی در عراق،[۵] متوکل زیدی در یمن،[۶] شریف حسین بن علی هاشمی زیدی در حجاز[۷] و بلشویک‌های شوروی در جمهوری آذربایجان.[۸]

رویدادها

۲۸ خرداد. ولادت محمد مفتح روحانی شیعی و از حامیان امام خمینی در جریان انقلاب اسلامی ایران[۱۰]

۲ آبان. ولادت سید محمد حسینی بهشتی از روحانیون مؤثر در انقلاب اسلامی ایران و از مؤسسان جامعه روحانیت مبارز تهران و حزب جمهوری اسلامی[۱۲]


پانویس

  1. سعیدی و دیگران، «افغانستان»، ص۵۴۲.
  2. سعیدی و دیگران، «افغانستان»، ص۵۴۲.
  3. سعیدی و دیگران، «افغانستان»، ص۵۴۲.
  4. بهبودی، هدایت‌الله، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ج۵، ص ۴۹۲.
  5. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۲۳۵.
  6. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۱۹۸.
  7. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۲۳۴.
  8. «آشنایی با جمهوری آذربایجان»، سایت همشهری آنلاین.
  9. پایگاه دفتر حضرت آیت الله العظمی محقق کابلی
  10. مفتح، علی و دیگران، فکار استاد شهید دکتر محمد مفتح، بی‌جا، ۱۳۵۸ش، ص۳.
  11. محمدی، فعالیت‌های سیاسی اجتماعی آیت‌الله شهید سید حسن مدرس، مطالعات انقلاب اسلامی، ۱۳۸۶ش، شماره ۹ و ۱۰؛ مکی، تاریخ بیست ساله ایران، ج۵، روایتی از تبعید و شهادت مدرس، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران.
  12. زندگی‌نامه شهید بهشتی مجله هارپی
  13. تغییر لباس و قیام مردم تبریز(۱۳۰۷ش/۱۳۴۷ق) مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
  14. نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۶۱؛ در شناسنامه تاریخ ۲۶ بهمن ۱۳۰۷ش نوشته شده است اما خود نجومی تاریخ صحیح را ۵ آذر می‌داند.
  15. فراهانی، حسن، روزشمار تاریخ معاصر ایران، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سیاسى‌، ۱۳۸۵ش،ج۳، ص۳۰۶.
  16. مجد، محمدقلی، از قاجار به پهلوی؛ ۱۲۹۸-۱۳۰۹ بر اساس اسناد وزارت خارجه آمریکا، ترجمه رضا مرزانی، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سیاسى‌، ۱۳۸۹ش، ص۵۶۳، پاورقی۳.
  17. داستان عنایت ویژه امام رضا (ع) به علامه حسن‌زاده آملی تهران نیوز
  18. رزم‌آرا، فرهنگ جغرافیایی ایران، ج۲، ص۱۱۴؛ خبرگان ملت: دفتر دوم، ۱۳۸۰ش، ص۳۳۹.
  19. ادهم‌نژاد، «سید محمد ضیاءآبادی»، ج۷، ص۴۹۶.
  20. فنا، «سید رضی شیرازی جهانی بنشته در گوشه‌ای»، ص۹۳.
  21. سلسله پهلوی؛ اندیشه مدرنیته و ایران‌گرایی باستانی

یادداشت

منابع

  • ادهم‌نژاد، محمدتقی، «سید محمد ضیاءآبادی»، در مجموعه مقالات گلشن ابرار، گلشن ابرار، قم، نورالسجاد، ۱۳۸۶ش.
  • رزم‌آرا، حسینعلی، فرهنگ جغرافیائی ایران، بی‌جا، انتشارات دایره جغرافیائی ارتش، ۱۳۲۸ش.
  • سعیدی، عباس، و بلوکباشی، علی، و مایل هروی، نجیب، «افغانستان»، در دانشنامه دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۷ش.
  • فراهانی، حسن، روزشمار تاریخ معاصر ایران، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سیاسى‌، ۱۳۸۵ش.
  • * فنا، فاطمه، «سید رضی شیرازی جهانی بنشسته در گوشه‌ای»، شماره ۱۸، اسفند ۱۳۸۷ش.
  • محمدی، اصغر، فعالیت‌های سیاسی اجتماعی آیت‌الله شهید سیدحسن مدرس، مطالعات انقلاب اسلامی، ۱۳۸۶ش، شماره ۹ و ۱۰.
  • مفتح، علی، و بیدهندی، باقر، و زمانی، مصطفی، افکار استاد شهید دکتر محمد مفتح، بی‌جا، ۱۳۵۸ش.