محمدمهدی شمس‌الدین: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

محمدمهدی شمس‌الدین (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۸ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۲۹

۵۰ بایت اضافه‌شده ، ۲۸ اکتبر

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Roohish

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۵٬۹۴۶

ویرایش

@@ خط ۲۹: / خط ۲۹: @@
 | وب‌گاه رسمی = [http://shamseddine.com/ar/ محمدمهدی شمس الدین]
 }}
-'''محمدمهدی شمس‌الدین''' ([[سال ۱۳۱۲ هجری شمسی|۱۳۱۲]]- [[سال ۱۳۷۹ هجری شمسی|۱۳۷۹ش]])، عالم دینی، نظریه‌پرداز سیاسی [[لبنان|لبنانی]] و رئیس [[مجلس اعلای شیعیان لبنان]] بود. فعالیت‌های علمی و سیاسی خود را در [[نجف]] با شاگردی نزد [[سید محسن حکیم]] و [[سید ابوالقاسم خوئی|آیت الله خویی]] آغاز کرد. همکاری با [[سید محمدباقر صدر]] و [[محمدحسین فضل الله]] در تأسیس [[حزب الدعوة الاسلامیة|حزب الدعوه]] و [[مجله الاضواء الاسلامیه|مجله الاضواء]] از مهم‌ترین فعالیت‌های سیاسی او در [[عراق]] بود. شمس الدین در ۱۹۷۵م، نیابت [[مجلس اعلای شیعیان لبنان]] به ریاست [[امام موسی صدر]] را پذیرفت. پس از ناپدید شدن امام موسی صدر در سال ۱۹۷۸م، او ریاست این شورا را بر عهده گرفت و در [[۱۳۷۲ش]] به طور رسمی به عنوان رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان انتخاب شد.
+'''محمدمهدی شمس‌الدین''' ([[سال ۱۳۱۲ هجری شمسی|۱۳۱۲]]- [[سال ۱۳۷۹ هجری شمسی|۱۳۷۹ش]])، عالم دینی، نظریه‌پرداز سیاسی [[لبنان|لبنانی]] و رئیس [[مجلس اعلای شیعیان لبنان]] بود. فعالیت‌های علمی و سیاسی خود را در [[نجف]] با شاگردی نزد [[سید محسن حکیم]] و [[سید ابوالقاسم خوئی|آیت‌الله خویی]] آغاز کرد. همکاری با [[سید محمدباقر صدر]] و [[محمدحسین فضل‌الله]] در تأسیس [[حزب الدعوة الاسلامیة|حزب الدعوه]] و [[مجله الاضواء الاسلامیه|مجله الاضواء]] از مهم‌ترین فعالیت‌های سیاسی او در [[عراق]] بود. شمس‌الدین در ۱۹۷۵م، نیابت مجلس اعلای شیعیان لبنان به ریاست [[امام موسی صدر]] را پذیرفت. پس از ناپدید شدن امام موسی صدر در سال ۱۹۷۸م، او ریاست این شورا را بر عهده گرفت و در [[۱۳۷۲ش]] به‌طور رسمی به عنوان رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان انتخاب شد.
-پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] او به رغم جانبداری از این انقلاب، بر استقلال هویتی شیعیان [[لبنان]] تأکید داشت. تأسیس [[حزب الله لبنان]] و به ویژه درگیری‌های خونین [[جنبش امل]] با [[حزب الله لبنان|حزب الله]] تأثیری عمیق در اندیشه و رفتار سیاسی او گذاشت. به دنبال این درگیری‌ها، نظریه ولایت امت بر خویش را در رویارویی با نظریه [[ولایت فقیه]] مطرح کرد. از وی آثار بسیاری چون [[نظام الحکم و الارادة فی الاسلام (کتاب)|نظام الحکم والإدارة فی الإسلام]] و [[انصار الحسین]] برجا مانده است.
+پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] او به‌رغم جانبداری از این انقلاب، بر استقلال هویتی شیعیان [[لبنان]] تأکید داشت. تأسیس [[حزب‌الله لبنان]] و به‌ویژه درگیری‌های خونین [[جنبش امل]] با [[حزب الله لبنان|حزب‌الله]] تأثیری عمیق در اندیشه و رفتار سیاسی او گذاشت. به‌دنبال این درگیری‌ها، نظریه ولایت امت بر خویش را در رویارویی با نظریه [[ولایت فقیه]] مطرح کرد. از وی آثار بسیاری چون [[نظام الحکم و الارادة فی الاسلام (کتاب)|نظام الحکم والإدارة فی الإسلام]] و [[انصار الحسین]] برجا مانده است.
 ==زندگی‌نامه==
-[[پرونده:مسجد امام صادق بیروت.jpg|200px|بندانگشتی|مسجد امام صادق در [[بیروت]] محل [[دفن]] محمد مهدی شمس‌الدین]]<br>
 محمدمهدی شمس‌الدین در [[۱۵ شعبان]] ۱۳۵۳ق ([[۱۳۱۲ش]]) در [[نجف]] به دنیا آمد.<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۷۲۷.</ref> پدرش، عبدالکریم، از علمای [[لبنان]] بود که سال‌ها در [[نجف]] به تحصیل و تدریس اشتغال داشت. محمدمهدی، ۳۳ سال از عمرش را در [[عراق]] گذراند، در این مدت علاوه بر تحصیل علوم دینی نزد فقهایی، چون [[سید محسن حکیم]] و [[سید ابوالقاسم خویی]]، فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نیز داشت.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمد مهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref><br>
 شمس‌الدین در [[۲۱ دی]] [[سال ۱۳۷۹ هجری شمسی|۱۳۷۹ش]] برابر با [[۱۵ شوال]] ۱۴۲۱ق در ۶۷ سالگی درگذشت و در مسجد امام صادق(ع) که خود در [[بیروت]] تأسیس کرده بود، به‌خاک سپرده شد.<ref>[http://islamtimes.org/vanakuk6149n0.5k4.html رحلت شیخ محمدمهدی شمس‌الدین، رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان]، سایت اسلام‌تایمز؛ [http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=112558 آیت‌اللَّه شیخ محمدمهدی شمس‌الدین]، سایت تبیان.</ref>
+[[پرونده:مسجد امام صادق بیروت.jpg|200px|بندانگشتی|مسجد امام صادق در [[بیروت]] محل [[دفن]] محمد مهدی شمس‌الدین]]<br>
 ==فعالیت‌ها در عراق و لبنان==
 فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی شیخ محمدمهدی شمس‌الدین در دو کشور [[عراق]] و [[لبنان]] انجام شد.
@@ خط ۴۳: / خط ۴۲: @@
 شمس الدین در نجف با [[محمدرضا مظفر]]، [[سید محمدباقر صدر]] و [[سید محمدحسین فضل‌الله]] در راه‌اندازی [[مجله الاضواء الاسلامیه|مجله‌الاضواء]] مشارکت ورزید.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمد مهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
-شمس‌الدین در ۱۹۵۷م در تأسیس [[حزب الدعوة الاسلامیة]] با سید محمدباقر صدر همراهی کرد. بسیاری از طلاب [[لبنان]]ی که در [[حوزه علمیه نجف]] مشغول به تحصیل بودند تحت تأثیر شمس الدین و هم‌وطنش، [[سید محمدحسین فضل الله]]، به این حزب پیوستند و بیشتر آنان پس از بازگشت به لبنان پایه‌گذار فعالیت‌های سیاسی و حزبی به ویژه [[حزب الله لبنان|حزب الله]] شدند.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمد مهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
+شمس‌الدین در ۱۹۵۷م در تأسیس [[حزب الدعوة الاسلامیة]] با سید محمدباقر صدر همراهی کرد. بسیاری از طلاب [[لبنان]]ی که در [[حوزه علمیه نجف]] مشغول به تحصیل بودند، تحت‌تأثیر شمس‌الدین و هم‌وطنش، [[سید محمدحسین فضل‌الله]]، به این حزب پیوستند و بیشتر آنان پس از بازگشت به لبنان پایه‌گذار فعالیت‌های سیاسی و حزبی به ویژه [[حزب‌الله لبنان|حزب‌الله]] شدند.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمد مهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
 ===لبنان===
@@ خط ۵۱: / خط ۵۰: @@
 ==اندیشه سیاسی==
-شمس الدین در ۱۹۵۴م کتاب نظام الحکم والاداره فی الاسلام را تألیف کرد تا به جریان سکولار و به طور مشخص به کتاب علی عبدالرازق (الاسلام و اصول الحکم) که بیست سال پیش از آن منتشر شده بود پاسخ دهد. خود وی انگیزه‌اش را از تألیف این کتاب، اثبات وجود الگو و نظام حکومت در اسلام و رد گسست میان دین اسلام و حکومت دانسته است.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمد مهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
+شمس‌الدین در ۱۹۵۴م کتاب« نظام الحکم والاداره فی الاسلام» را تألیف کرد تا به جریان سکولار و به‌طور مشخص به کتاب علی عبدالرازق (الاسلام و اصول الحکم) که بیست سال پیش از آن منتشر شده بود پاسخ دهد. خود وی انگیزه‌اش را از تألیف این کتاب، اثبات وجود الگو و نظام حکومت در اسلام و رد گسست میان دین اسلام و حکومت دانسته است.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمد مهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
-پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] در [[سال ۱۹۷۹ میلادی|۱۹۷۹]] شمس الدین به رغم جانبداری از این انقلاب و رهبری آن، بر استقلال هویتی شیعیان [[لبنان]] تأکید ورزید و با توجه به وضعیت تنوع طائفه‌ای و مذهبی لبنان، نیروهای سیاسی شیعه را از [[تقلید]] و تکرار تجربه جمهوری اسلامی در لبنان برحذر داشت.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمد مهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
-تأسیس حزب الله در ۱۹۸۲ که با انشعاب برخی اعضای اسلام‌گرای متمایل به [[ایران]] از [[جنبش امل]] روی داد و به ویژه درگیری‌های خونین این دو جنبش شیعی در سال‌های ۱۹۸۸ و ۱۹۸۹ تأثیری عمیق در اندیشه و رفتار سیاسی شمس الدین برجای نهاد.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمد مهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
+پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] در [[سال ۱۹۷۹ میلادی|۱۹۷۹]] شمس‌الدین به‌رغم جانبداری از این انقلاب و رهبری آن، بر استقلال هویتی شیعیان [[لبنان]] تأکید ورزید و با توجه به وضعیت تنوع طائفه‌ای و مذهبی لبنان، نیروهای سیاسی شیعه را از [[تقلید]] و تکرار تجربه جمهوری اسلامی در لبنان برحذر داشت.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمد مهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
+تأسیس حزب‌الله در ۱۹۸۲م که با انشعاب برخی اعضای اسلام‌گرای متمایل به [[ایران]] از [[جنبش امل]] روی داد و به ویژه درگیری‌های خونین این دو جنبش شیعی در سال‌های ۱۹۸۸ و ۱۹۸۹م تأثیری عمیق در اندیشه و رفتار سیاسی شمس‌الدین برجای نهاد.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمد مهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
-شمس الدین به [[جنبش امل]] که تشکیلاتی تقریباً غیر ایدئولوژیک، معتدل و ملی‌گرا بود تعلق خاطر عمیقی داشت و حمایت‌های ایران از [[حزب الله لبنان|حزب الله]] که پروژه‌ای سیاسی- انقلابی و فراملی را دنبال می‌کرد و جدایی از جنبش امل، برای شمس الدین خوشایند نبود. به دنبال درگیری‌های امل و حزب الله، شمس الدین [[نظریه ولایت امت بر خویش]] را در مقابله با نظریه [[ولایت فقیه]] ارایه کرد. او پس از طرح «نظریه ولایت امت بر خویش» در موضع منفی خود نسبت به دموکراسی که در دهه چهل میلادی در کتاب نظام الحکم و الاداره فی الاسلام مطرح کرده بود، تجدید نظر کرد و در مقدمه چاپ جدید این کتاب در ۱۹۹۰ تصریح می‌کند که در چاپ نخست به منافات مطلق دموکراسی با اسلام اعتقاد داشته است؛ ولی اکنون به این باور رسیده است که در دوران [[غیبت امام معصوم]]، دموکراسی عامل مشروعیت نظام سیاسی است و اعمال اراده امت مبتنی بر وجود سازوکارهای دموکراتیک است.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمد مهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
+شمس‌الدین به [[جنبش امل]] که تشکیلاتی تقریباً غیرایدئولوژیک، معتدل و ملی‌گرا بود تعلق خاطر عمیقی داشت و حمایت‌های ایران از [[حزب‌الله لبنان|حزب‌الله]] که پروژه‌ای سیاسی- انقلابی و فراملی را دنبال می‌کرد و جدایی از جنبش امل، برای شمس‌الدین خوشایند نبود. به‌دنبال درگیری‌های امل و حزب‌الله، شمس الدین [[نظریه ولایت امت بر خویش]] را در مقابله با نظریه [[ولایت فقیه]] ارایه کرد. او پس از طرح «نظریه ولایت امت بر خویش» در موضع منفی خود نسبت به دموکراسی که در دهه چهل میلادی در کتاب نظام الحکم و الاداره فی الاسلام مطرح کرده بود، تجدیدنظر کرد و در مقدمه چاپ جدید این کتاب در ۱۹۹۰م تصریح می‌کند که در چاپ نخست به منافات مطلق دموکراسی با اسلام اعتقاد داشته است؛ ولی اکنون به این باور رسیده که در دوران [[غیبت امام معصوم]]، دموکراسی عامل مشروعیت نظام سیاسی و اعمال اراده امت مبتنی بر وجود سازوکارهای دموکراتیک است.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمد مهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
-وی در این نظریه می‌کوشد مفهوم «امت» را به عنوان مفهوم اساسی در نظام سیاسی اسلامی برجسته کند و اختیاراتی را که نظریه ولایت فقیه به فقیه جامع الشرائط می‌سپارد، به امت بسپارد.<ref>مرادی رودپشتی، «مبانی نظریه سیاسی ولایت امت بر خویش»، ص۱۶۸.</ref>
+وی در این نظریه می‌کوشد مفهوم «امت» را به عنوان مفهوم اساسی در نظام سیاسی اسلامی برجسته کند و اختیاراتی را که نظریه ولایت فقیه به [[فقیه جامع‌الشرائط]] می‌سپارد، به امت بسپارد.<ref>مرادی رودپشتی، «مبانی نظریه سیاسی ولایت امت بر خویش»، ص۱۶۸.</ref>
-شمس الدین در سفرهای متعددی که در اواخر دهه نود به کشورهای عربی داشت، شیعیان عرب را به ادغام و آمیختن با جوامع عربی‌شان فراخواند وافزون بر این کوشید تا میان نظام‌های سیاسی عرب و جنبش‌های اسلام‌گرای معارض، مصالحه برقرار کند.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمدمهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
+شمس‌الدین در سفرهای متعددی که در اواخر دهه نود به کشورهای عربی داشت، شیعیان عرب را به ادغام و آمیختن با جوامع عربی‌شان فراخواند وافزون بر این کوشید تا میان نظام‌های سیاسی عرب و جنبش‌های اسلام‌گرای معارض، مصالحه برقرار کند.<ref>[http://www.eci-ir.com/?Lang=fa&Page=30&ItemId=24&Action=BodyView  شمس الدین، محمدمهدی (نجف ۱۹۳۶- بیروت ۲۰۰۱)]، دانشنامه اسلام معاصر.</ref>
 [[پرونده:نظام الحکم و الاراده فی الاسلام.jpg|200px|بندانگشتی|کتاب «نظام الحکم و الاراده فی الاسلام» اثر محمدمهدی شمس‌الدین]]
 او از [[فتوا|فتوای]] [[سید علی خامنه‌ای|رهبر انقلاب ایران]]، در [[حرام|حرمت]] [[قمه زنی]]، حمایت می‌کرد.<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/64521/default.aspx مزینانی، قمه‌زنی زیر تیغ نقد از زاویه‌ای دیگر.]</ref>