فهرست اصحاب امام رضا(ع)

این مقاله دربارهٔ اصحاب امام رضا(ع) است. برای آشنایی با امام هشتم امام رضا علیه‌السلام را ببینید.

فهرست اصحاب امام رضا مجموعه افرادی که در منابع شیعه، از ایشان به عنوان وکیل، راوی و شاگرد امام رضا(ع) یاد شده است.

تعداد

شیخ طوسی در کتاب رجال در ذیل عنوان "اصحاب ابی الحسن الثانی علی بن موسی الرضا" اسامی حدود ۳۲۰ نفر را ذکر کرده است. از میان محققین متاخر، عطاردی در مسند الامام الرضا ۳۱۲ نفر و قرشی در کتاب حیاة الامام علی بن موسی الرضا(ع) تعداد راویان از امام هشتم را ۳۶۷ تندانسته‌اند. محمد مهدی نجف نویسنده کتاب الجامع لِرُواة و اصحاب الامام الرضا اسامی ۸۳۱ نفر را از منابع مختلف شیعه به عنوان راوی و اصحاب امام رضا(ع) جمع‌آوری کرده است.

اصحاب و راویان در رجال طوسی

1. محمد بن فرج رخجی، ثقة.
2. ابراهیم بن عبدالحمید.
3. احمد بن محمد ابی نصر بزنطی، ثقة.
4. احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی، ثقة له کتب.
5. اسماعیل بن محمد بن اسحق بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین ابن علی بن ابی طالب علیه‌السلام.
6. احمد بن عامر بن سلیمان طائی.
7. احمد بن اشیم.
8. احمد بن محمد بن حنبل بن هلال شیبانی.
9. اسحاق بن ابراهیم حنظلی (ابن راهویه).
10. ادریس بن عیسی اشعری قمی، ثقة.
11. ابراهیم بن ابی محمود خراسانی، ثقة.
12. احمد بن یوسف مولی بنی تیم الله کوفی، ثقة.
13. اسماعیل بن سعد احوص اشعری قمی، ثقة.
14. اسماعیل بن عباد قصری.
15. اسماعیل بن مهران.
16. اسماعیل بن همام.
17. ابراهیم بن محمد همدانی.
18. ابراهیم بن صالح.
19. ابراهیم بن ابی البلاد کوفی، ثقة.
20. احمد بن عمر حلال، ثقة.
21. ایوب بن نوح بن دراج کوفی، ثقة.
22. افلح بن یزید.
23. ادریس بن یقطین.
24. ابراهیم بن علی بن عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب، جعفری.
25. ابراهیم بن موسی.
26. اسحاق بن موسی بن جعفر علیه‌السلام.
27. اسحق بن محمد حضینی.
28. ابراهیم بن هاشم عباسی.
29. ابراهیم بن شعیب عقرقوفی.
30. ابراهیم بن اسرائیل.
31. ابراهیم بن هاشم قمی، شاگرد یونس بن عبدالرحمن.
32. اضرم بن مطر.
33. احمد بن فیض.
34. ابراهیم بن محمد مولی خراسانی.
35. احمد بن محمد، معروف به زیدی.
36. افلح بن یزید، مجهول.
37. اسماعیل بن قتیبة، مجهول.
38. ابراهیم بن سلام نیشابوری، وکیل.
39. بکر بن محمد ازدی، دارای کتاب، از اصحاب ابی عبدالله(ع).
40. بکر بن صالح ضبی رازی.
41. بائس، مولی حمزة بن یسع اشعری، ثقة.
42. ثلج بن ابی ثلج یعقوبی.
43. جعفر بن مثنی خطیب.
44. جعفر بن عیسی بن عبید.
45. جعفر بن بشیر بجلی.
46. جعفر بن اسماعیل حضرمی.
47. حماد بن عثمان ناب من اصحاب ابی عبدالله علیه‌السلام.
48. حسن بن علی بن فضال کوفی، ثقة.
49. حسن بن علی ربعی.
50. حسن بن سعید بن حماد.
51. حسن بن علی خزاز.
52. حسن تفلیسی، ابا محمد.
53. حسن بن علی بن یقطین، ثقة.
54. حسن بن محمد بن ابی طلحة.
55. حسن بن جهم رازی.
56. حسن بن یونس.
57. حسن بن ابراهیم کوفی.
58. حسن بن محبوب سراد کوفی، ثقة.
59. حسن بن شعیب مداینی.
60. حسن بن سعید کوفی.
61. حسن بن عمر بن یزید.
62. حسن رواندی دینوری.
63. حسن بن اسباط کندی.
64. حسین بن سعید بن حماد، مولی علی بن الحسین(ع)، ثقة.
65. حسن بن زیاد، ثقة.
66. حسین بن علی بن یقطین، ثقة.
67. حسین بن مهران.
68. حسین بن عمر بن یزید، ثقة.
69. حسین بن خالد صیرفی.
70. حسین بن بشار مداینی، ثقة، صحیح، روی عن ابی الحسن موسی علیه‌السلام.
71. حسین بن موسی.
72. حسین بن یزید نخعی، ملقب به نوفلی.
73. حسین مولی رئاب.
74. حسین بن محمد بن ابی طلحة.
75. حسین بن جهم رازی.
76. حسن بن راشد.
77. حمدان بن سلمان نیشابوری.
78. حسین رواندی دینوری.
79. حسین بن شعیب مداینی.
80. حسن بن قاسم.
81. حسین بن ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه‌السلام.
82. حسین بن صالح خثعمی.
83. حمزة بن بزیع.
84. حسین بن زیاد.
85. حسن بن عباد.
86. حسن بن سهل، معروف به حسن بذی القلمین.
87. حسن بن حسین علوی.
88. حمدان بن ابراهیم اهوازی کوفی.
89. حسن بن ابراهیم کوفی.
90. حسن بن عدیس.
91. حسن بن بشیر، مجهول.
92. حسن بن اسد بصری.
93. خلف بن سلمة بصری.
94. داود بن قاسم جعفری، ابوهاشم.
95. داود بن سلیمان بن یوسف.
96. داود بن نعمان.
97. داود بن علی عبدی.
98. داود بن علی یعقوبی.
99. دعبل بن علی خزاعی.
100. ریان بن صلت بغدادی، ثقة خراسانی الاصل.
101. زکریا بن عبدالصمد قمی، ثقة، من اصحاب ابی الحسن موسی علیه‌السلام.
102. زکریا بن ادریس بن عبدالله اشعری قمی.
103. زکریا مؤمن.
104. زکریا بن آدم قمی.
105. سلیمان بن جعفر جعفری، ثقة.
106. سهل بن یسع بن عبدالله اشعری قمی.
107. سعید بن أخت صفوان بن یحیی، اخو فارس، غالی.
108. سعد بن سعد احوص بن سعد بن مالک، اشعری قمی، ثقة.
109. سلیمان بن رشید.
110. سلیمان بن داود خفاف.
111. سلیمان مروزی.
112. سندی بن ربیع کوفی.
113. سعید بن سعید قمی، ثقة.
114. سعد بن حماد، مجهول.
115. شعیب بن حماد.
116. صالح بن علی بن عطیة بغدادی.
117. صالح بن عبدالله خثعمی.
118. صالح خباز کوفی.
119. صفوان بن یحیی بجلی بیاع السابری مولی، ثقة، وکیل امام، کوفی.
120. صدقة خراسانی.
121. طاهر بن حاتم، غالی، کذاب اخو فارس.
122. عبدالله بن موسی بن جعفر بن محمد علیه‌السلام، برادر امام علیه‌السلام.
123. عبدالله بن جندب بجلی کوفی، ثقة.
124. علی بن جعفر بن محمد، ثقة.
125. عبدالله بن مغیرة مولی بنی نوفل بن حرث بن عبدالمطلب خزاز کوفی.
126. عبدالحمید بن سعید.
127. علی بن سوید سائی، ثقة.
128. علی بن بلال.
129. عثمان بن عیسی کلابی رواسی کوفی، واقفی.
130. عبدالرحمان بن ابی نجران تمیمی.
131. عبدالعزیز بن المهتدی اشعری قمی.
132. عبدالجبار بن مبارک نهاوندی.
133. عبدالوهاب، معروف به ابن کثیر نهاوندی.
134. عبدالله بن صلت، اباطالب، مولی بنی تیم الله بن ثعلبة، ثقة.
135. عبدالسلام بن صالح هروی ابوالصلت، عامی. (اباصلت هروی)
136. علی بن مهدی بن صدقة رقی ابوالحسن.
137. عبدالله بن علی.
138. علی بن علی بن رزین خزاعی، برادر دعبل بن علی شاعر.
139. عبدالله بن محمد حجال، ثقة.
140. عبدالله بن محمد حصینی عبدی.
141. عبدالله بن ابان.
142. عمران بن محمد بن عمران بن عبدالله اشعری ثقة.
143. علی بن مهزیار اهوازی، ثقة، صحیح.
144. علی بن اسباط بن سالم کندی، کوفی.
145. علی بن حدید بن حکیم کوفی.
146. علی بن یحیی بن حسن، مولی علی بن الحسین علیه‌السلام، کوفی، دایی حسین بن سعید، ثقة.
147. علی بن احمد بن اشیم.
148. علی بن مسیب عربی، اهل همدان، ثقة.
149. علی بن حسین بن یحیی.
150. علی بن فضیل واسطی.
151. علی بن حکم بن زبیر، مولی نخع کوفی.
152. علی بن سیف بن عمیرة عربی، کوفی نخعی.
153. عباس بن محمد وراق یونسی.
154. عباس بن موسی نخاس، کوفی، ثقة.
155. عباس بن معروف قمی، ثقة، صحیح، مولی جعفر بن عمران بن عبدالله اشعری.
156. عبید نصری.
157. عباد بن یزید.
158. عقبة بن رستم.
159. عیسی بن عیسی کلابی، کوفی، واقفی.
160. عباس بن هلال شامی.
161. علی بن عبدالله بن مهران.
162. عبدالحمید بن سعید.
163. عبدالوهاب، معروف به ابو قنبر نهاوندی.
164. علی بن یحیی یکنی ابا الحسین.
165. عبدالله بن ابان.
166. عباس نجاشی کوفی.
167. عمار بن یزید.
168. عبدالعزیز بن مسلم.
169. عبدالسلام بن صالح.
170. عمر بن فرات کاتب بغدادی، غالی.
171. عبدالله بن ابراهیم.
172. علی بن نعمان.
173. علی بن اسماعیل میثمی، متکلم.
174. عمر بن زهیر جزری.
175. عباد بن محمد بن سلیمان نوفلی.
176. عثمان بن رشید.
177. علی بن عثمان بن رزین.
178. عبیس بن هشام ناشری.
179. علی بن سعید مداینی.
180. علی بن ابی ثور کوفی.
181. علی بن رباط.
182. علی بن هلال.
183. عبید الله بن علی بن سوار.
184. عبدالله بن طاووس.
185. عبدالله، ملقب به رأس المذری.
186. عیسی بن عثمان، مجهول.
187. علی بن احمد بن اشیم، مجهول.
188. عطیة بن رستم، مجهول.
189. علی بن یونس بن بهمن.
190. فضالة بن ایوب عربی ازدی.
191. فضل بن سهل ذو الریاستین.
192. فضل بن سنان نیشابوری، وکیل.
193. قاسم بن اسباط، مجهول.
194. قاسم بن یحیی بن الحسن.
195. محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی ابن ابی طالب علیه‌السلام.
196. محمد بن سلیمان، دیلمی بصری، ضعیف.
197. محمد بن فضل ازدی کوفی، ثقة.
198. محمد بن خالد برقی، ثقة.
199. محمد بن علی بن جعفر.
200. محمد بن اسماعیل بن بزیع، ثقة، صحیح، کوفی.
201. محمد بن سنان، ضعیف.
202. محمد بن خالد بلخی مولی ابی الحسن علیه‌السلام.
203. محمد بن عبدالحمید عطار.
204. عبدالحمید بن سالم عطار.
205. محمد بن علی قرشی.
206. محمد بن عبدالله طهوری.
207. محمد بن بحر اخوه مغلس.
208. محمد بن اسلم جبلی طبری، اصله کوفی.
209. محمد بن جعفر مقنائی.
210. محمد بن زید، طبری، اصله کوفی.
211. محمد بن جمهور عمی، عربی بصری، غال.
212. محمد بن قاسم نوشجانی.
213. محمد بن علی بن جعفر بن محمد، عموی امام علیه‌السلام.
214. محمد، مولی رضا علیه‌السلام.
215. محمد بن عرفة.
216. محمد بن عمار بن اشعث.
217. محمد بن اسحق بن عمار صیرفی کوفی.
218. محمد بن عبدالله اشعری.
219. محمد بن سهل بن یسع اشعری قمی.
220. محمد بن ابی عمیر، ابا احمد، پدرش زیاد مولی ازد بود، ثقة.
221. محمد بن جذاعة فارسی.
222. محمد بن جعفر خزاز.
223. محمد بن منصور بن نصر خزاعی.
224. محمد بن منصور اشعری.
225. محمد بن سماعة کوفی.
226. محمد بن عبدالله بن عیسی اشعری قمی، ثقة.
227. محمد بن عبدالله مداینی.
228. محمد بن سهل بجلی ازدی.
229. محمد بن فضیل مدائنی.
230. محمد بن فضیل ازدی صیرفی، متهم به غلو، له کتاب.
231. موسی بن قاسم بن معاویة بن وهب عربی بجلی کوفی، ثقة.
232. مروان بن یحیی.
233. معاویة بن یحیی.
234. معاویة بن سعید کندی.
235. مقاتل بن مقاتل بن قیاما، واقفی، خبیث، احتمالا اسمش خشیش بود.
236. معن بن خالد، دارای کتاب، ثقة.
237. محمد بن احمد بن قیس بن غیلان، مولی کوفی، دارای کتاب، ثقة.
238. محمد بن فضل بن عمر.
239. محمد بن علی بن جعفر.
240. معمر بن خلاد.
241. موسی بن رنجویة.
242. محمد بن یونس بن عبدالرحمان.
243. محمد بن عبدالله طاهری.
244. محمد بن اسلم طوسی.
245. محمد بن عمار بن اشعث نهدی.
246. محمد بن حسن بن ابی خالد، قمی اشعری.
247. مرزبان بن عمران، اشعری قمی.
248. محمد بن عمر بن یزید.
249. محمد بن جعفر خزاز.
250. محمد بن قاسم بن فضیل.
251. محمد بن منصور بن نصر خزاعی.
252. موسی بن یقطین.
253. محمد بن سلیمان کاتب.
254. مقاتل بن مقاتل.
255. محمد بن صدقة بصری، غالی.
256. محمد بن اسحق شعر.
257. مسافر، یکنی ابا مسلم.
258. موسی بن معمر.
259. موفق بن هارون.
260. محمد بن عمرو کناسی.
261. موسی بن مهران.
262. محمد بن حمزة بن قاسم.
263. محمد بن خصیب اهوازی.
264. محمد بن شعیب.
265. محمد بن سالم قمی.
266. محمد بن کلیب اشعری.
267. محمد بن مالک بن ابرد نخعی.
268. محمد بن محمد ابوالمنذر بن محمد.
269. محمد بن اورمة قمی.
270. محمد بن عیسی بن عبید بغدادی.
271. موسی بن جنید قمی.
272. محمد بن جعفر عتبی.
273. محمد بن قاسم بوشنجی.
274. محمد بن عبدالله اشعری.
275. محمد بن فیض بن مالک مداینی، مولی عمر بن الخطاب.
276. محمد بن آدم مداینی، معروف به زرقان مداینی.
277. محسن بن احمد بجلی، ابا احمد.
278. مروان بن یحیی، مجهول.
279. محمد بن منصور اشعثی، مجهول.
280. نصر بن مغلس.
281. ولید بن ابان ضبی رازی.
282. هشام بن ابراهیم احمر.
283. یونس بن یعقوب، ثقة، دارای کتاب، از اصحاب ابی عبدالله " ع ".
284. یونس بن عبدالرحمان، از اصحاب ابی الحسن موسی " ع ".
285. یحیی بن مبارک.
286. یحیی بن عمرو.
287. یحیی بن ابراهیم بن ابی بلاد.
288. یحیی بن یحیی تمیمی عامی.
289. یحیی بن حبیب زیات.
290. یحیی بن عمران همدانی.
291. یحیی بن یزید، ابوخالد کوفی.
292. یحیی بن سلیمان کاتب.
293. یعقوب بن عبدالله بن جندب.
294. یعقوب بن یزید کاتب.
295. یعقوب بن یقطین، ثقة.
296. یزید بن عمر بن بنت عثمان.
297. یاسر مولی یسع اشعری قمی.
298. یحیی بن احمد بن قیس غیلان.
299. یعقوب بن سعید کندی.
300. یحیی بن عباس وراق، مجهول.
301. ابواسحاق خراسانی، از اصحاب ابی عبدالله علیه‌السلام.
302. ابوخالد کوفی.
303. ابویزید مکی.
304. ابومحمد قزوینی.
305. ابا صلت خراسانی هروی عامی روی عنه بکر بن صالح.
306. ابوالحسن خراسانی.
307. ابوعلی قطان.
308. ابومحمد ذریری دینوری.
309. ابوالفضل خراسانی.
310. ابوخالد سجستانی.
311. ابوسجاح انصاری.
312. ابویحیی موصلی.
313. ابوالعباس حمیری.
314. ابوحمزة مولاه.
315. ابومحمد کوفی.
316. ابوحریر قمی.
317. ابومحمد تفلیسی، مجهول.
318. ابوسعید خراسانی، مجهول.
319. ابوزید مکی، مجهول.

وکیلان

1. عبدالرحمان بن حجاج
2. صفوان بن یحیی
3. ابراهیم بن سلام نیشابوری
4. عبدالعزیز بن مهتدی
5. علی بن مهزیار اهوازی
6. عبدالله بن جندب
7. فضل بن سنان
8. ابو علی بن راشد
9. علی بن ریان بن صلت قمی
10. هشام بن ابراهیم عباسی

منابع

• طوسی، محمد بن حسن، رجال طوسی، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
• عطاردی، عزیزالله، مسند الامام الرضا علیه‌السلام، جلد دوم، بیروت، دارالصفوة، ۱۴۱۳ق.
• قرشی، باقر شریف، حیاة الامام علی بن موسی الرضا، قم، مهر دلدار، ۱۴۲۹ق.
• نجف، محمد مهدی، اَلجامع لِرُواة و اصحابِ الامام الرضا(ع)، مشهد، المعتمر العالمی للامام الرضا علیه‌السلام، چاپ اول، ۱۴۰۷ق.
• جباری، محمدرضا، سازمان وکالت و نقش آن در عصرائمه، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول، ۱۳۸۲ش.