محمدمهدی فولادوند: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
تمیزکاری |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
فولادوند، استاد بازنشسته [[دانشگاه تهران]] از فرانسه‌دانان برجسته ایران و صاحب آثاری اعم از نظم و نثر به زبان فرانسه است. وی آموختن [[زبان عربی]] را در ایران نزد شیخ علی خوانساری آغاز کرد و در اقامتی که در فرانسه داشت با [[رژی بلاشر]] و استادانی از [[مصر]] چون [[انور لوقا]] کار کرد و از [[آکادمی اسلامی پاریس]] دیپلم عالی زبان‌شناسی عربی گرفت.<ref>رستمی‌زاده، «نگاهی به ترجمه محمد مهدی فولادوند از قرآن مجید»، ص۱۵۸؛ «زندگی با قرآن»، ص۴. </ref> | فولادوند، استاد بازنشسته [[دانشگاه تهران]] از فرانسه‌دانان برجسته ایران و صاحب آثاری اعم از نظم و نثر به زبان فرانسه است. وی آموختن [[زبان عربی]] را در ایران نزد شیخ علی خوانساری آغاز کرد و در اقامتی که در فرانسه داشت با [[رژی بلاشر]] و استادانی از [[مصر]] چون [[انور لوقا]] کار کرد و از [[آکادمی اسلامی پاریس]] دیپلم عالی زبان‌شناسی عربی گرفت.<ref>رستمی‌زاده، «نگاهی به ترجمه محمد مهدی فولادوند از قرآن مجید»، ص۱۵۸؛ «زندگی با قرآن»، ص۴. </ref> | ||
===درگذشت=== | ===درگذشت=== | ||
فولادوند در | فولادوند در [[۱۵ مرداد]] ۱۳۸۷ش، در منزل خود در ۸۸ سالگی درگذشت.<ref>«[https://www.khabaronline.ir/news/233276/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D9%81%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%D8%A7 ویژه‌نامه درگذشت دکتر محمد مهدی فولادوند (مهدا)]»، خبرآنلاین.</ref> وی در [[قبرستان ابن‌بابویه]] [[ری|شهرری]] در آرامگاه خانوادگی‌اش و در جوار آرامگاه [[علی‌اکبر دهخدا]] [[دفن]] شد.<ref>«[https://www.khabaronline.ir/news/307084/%DA%86%D9%88%D9%86-%D8%A8%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%85-%D9%82%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86-%D8%B4%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C چون بمیرم قدر من روشن شود / به یاد مترجم بزرگ کتاب آسمانی]»، خبرآنلاین.</ref> [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] در پیام خود به مناسبت درگذشت او، محمدمهدی فولادوند را مترجم برجسته و نامدار قرآن کریم نامید.<ref>«[https://www.leader.ir/fa/content/3988/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D8%B8%D9%85-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%A2%D9%82%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D9%81%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%AF پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب اسلامی در پی درگذشت آقای محمدمهدی فولادوند]»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری.</ref> | ||
==ترجمه قرآن== | ==ترجمه قرآن== | ||
{{نوشتار اصلی|ترجمه قرآن (فولادوند)}} | {{نوشتار اصلی|ترجمه قرآن (فولادوند)}} | ||
نسخهٔ ۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۳۳
| پرونده:فولادوند (2).jpg | |
| اطلاعات | |
|---|---|
| زمینه فعالیت | ترجمه، تألیف |
| ملیت | ایران |
| مذهب | شیعه |
| پیشه | شاعر، نویسنده، مترجم، مدرس دانشگاه تهران |
| کتاب‌ها | ترجمه قرآن و نهج‌البلاغه، ترجمه رساله حدود ابن‌سینا |
| دیوان اشعار | نقش روشنائی |
| تخلص | مهدا |
| علت شهرت | ترجمه قرآن |
.jpg){kind=link}
محمدمهدی فولادوند (۱۲۹۹-۱۳۸۷ش)، مترجم قرآن کریم و نهج‌البلاغه، شاعر و نویسنده ایرانی. منتقدان ترجمه قرآن، ترجمه او را از بهترین و مهم‌ترین ترجمه‌های قرآن می‌دانند که نثری روان و خوانا دارد.
فولادوند در اراک متولد شد. تحصیلاتش را در تهران ادامه داد و به فرانسه رفت و در آنجا به تحصیل دروس فلسفه، هنر و زبان‌شناسی عرب روی آورد. او به فارسی و فرانسه شعر گفته است و ترجمه‌هایی از زبان فرانسه به فارسی دارد. فولادوند در سال ۱۳۴۴ش به‌عنوان عضو دائمی انجمن نویسندگان فرانسه‌زبان و عضو وابسته انجمن شعرای فرانسه برگزیده شد.
از او تألیفات و ترجمه‌هایی در زمینه‌های قرآن، ادبیات و فلسفه برجای مانده است. ترجمه رساله حدود ابن‌سینا، مجموعه رسائل عرفانی ابن‌عربی، قرآن‌شناسی از جمله آثار اوست.
زندگینامه
محمدمهدی فولادوند، نویسنده، شاعر، ادیب، قرآن‌پژوه و مترجم برجسته قرآن کریم است. او بیش از دو سوم حیات خود را به مطالعه و بررسی در فلسفه و احکام و پیام‌های خاص قرآن سپری کرده است.[۱]
فولادوند، نوه حاجی آقا محسن اراکی (درگذشت ۱۳۲۵ق)، در ۱ دی سال ۱۲۹۹ش در اراک متولد شد. وی در سال ۱۳۱۸ش در مدرسه دارالفنون تهران موفق به اخذ دیپلم ادبی آن زمان شد و به دانشکده حقوق تهران راه یافت و در سال ۱۳۲۹ش عازم فرانسه شد.[۲] فولادوند مدت ۱۴ سال در دانشگاه سوربن پاریس به تحصیل در رشته‌های ادبیات، هنر، فلسفه و زبان‌شناسی عرب روی آورد و در سال ۱۳۴۴ش به عنوان عضو دائمی انجمن نویسندگان فرانسه‌زبان و عضو وابسته انجمن شعرای فرانسه برگزیده شد. پس از سال‌ها تدریس و پژوهش به تهران بازگشت و در دانشگاه‌ها به تدریس دروس فلسفه، زیباشناسی، ادبیات، زبان فرانسه، تاریخ مذاهب و فرهنگ و تمدن پرداخت. فولادوند ضمن آشنایی عمیق و تسلط کامل بر زبان‌های فرانسه و عربی و آشنایی با انگلیسی و مقدمات چند زبان دیگر اروپایی دارای مجموعه آثاری بیش از سی مجلد است.[۳]
فولادوند، استاد بازنشسته دانشگاه تهران از فرانسه‌دانان برجسته ایران و صاحب آثاری اعم از نظم و نثر به زبان فرانسه است. وی آموختن زبان عربی را در ایران نزد شیخ علی خوانساری آغاز کرد و در اقامتی که در فرانسه داشت با رژی بلاشر و استادانی از مصر چون انور لوقا کار کرد و از آکادمی اسلامی پاریس دیپلم عالی زبان‌شناسی عربی گرفت.[۴]
درگذشت
فولادوند در ۱۵ مرداد ۱۳۸۷ش، در منزل خود در ۸۸ سالگی درگذشت.[۵] وی در قبرستان ابن‌بابویه شهرری در آرامگاه خانوادگی‌اش و در جوار آرامگاه علی‌اکبر دهخدا دفن شد.[۶] آیت‌الله خامنه‌ای در پیام خود به مناسبت درگذشت او، محمدمهدی فولادوند را مترجم برجسته و نامدار قرآن کریم نامید.[۷]
ترجمه قرآن
منتقدان ترجمه قرآن کریم درباره ترجمه محمد مهدی فولادوند گفته‌اند این اثر یکی از مهم‌ترین و موفق‌ترین ترجمه‌های فارسی قرآن است که به دور از گرایش‌های خاص و افراطی، به فارسی روان و امروزی نگاشته شده است. مترجم در این ترجمه اصل را بر روانی و خوشخوانی نهاده و ترجمه‌ای خوانا و شایسته ارائه داده است.[۸] مهم‌ترین اثر علمی فولادوند را ترجمه قرآن کریم به زبان فارسی می‌دانند که به زبان متعارف و معیار امروز است.[۹] این ترجمه را یکی از ارزشمندترین و دقیق‌ترین ترجمه‌های پس از انقلاب اسلامی می‌دانند که نثری شیوا و روان دارد.[۱۰]
آثار
نوشته‌های فولادوند در دو عنوان تألیف و ترجمه قرار می‌گیرد:
تألیف
- قرآن‌شناسی: بیشتر حجم این کتاب، ترجمه چند اثر عربی است و بخش‌های پایانی آن به مقالات و سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های مؤلف پیرامون موضوعات گوناگون قرآنی اختصاص دارد.[۱۱]
- مثنوی عصر ما: اشعار محمدمهدی فولادوند، متخلص به مهدا، به کوشش سینا فولادوند.
- خیام‌شناسی: مطالب و مآخذ جدید دربارهٔ خیام (نقد تاریخی)، تهران، نشر الست فردا، ۱۳۴۷ش.
- نخستین درس زیباشناسی، تهران، الست فردا، ۱۳۶۸ش.
- نقش روشنائی: اشعار و نوشته‌های محمدمهدی فولادوند، تهران، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی، ۱۳۵۰ش.
ترجمه
- رساله حدود، ابن‌سینا، ترجمه محمدمهدی فولادوند، انتشارات سروش، چاپ دوم، ۱۳۶۶ش.
- آفرینش هنری در قرآن، سید قطب، ترجمه محمدمهدی فولادوند، بنیاد قرآن، ۱۳۵۹ش.
- سفری از شک به ایمان، مصطفی محمود، ترجمه محمدمهدی فولادوند، نشر البرز، ۱۳۵۹ش.
- مجموعه رسائل عرفانی ابن‌عربی، نشر جامی، ۱۳۹۶ش.
- خدا را دیدم، مصطفی محمود، ترجمه فولادوند، تهران، مؤسسه فرهنگی هنری الست، ۱۳۸۷.
- قرآن و نسل امروز، مصطفی محمود، ترجمه فولادوند.
- المُنْقِذ مِنَ الضّلال (زندگینامه خودنوشت فکری و فرهنگی غزالی)، عنوان ترجمه فارسی: راهنمای گمراهان، ترجمه فولادوند، نشریات محمدی، ۱۳۷۲ش.
- مادام بواری، گوستاو فلوبر، ترجمه فولادوند، نشر جامی.
- امام محمد غزالی متفکر بزرگ مسلمان به همراه ترجمه المنقذ من الضلال، مونتگمری وات، جامی.
- انسان مسئول و تاریخ‌ساز از دیدگاه قرآن، سید محمدباقر صدر، ترجمه فولادوند، بنیاد قرآن، ۱۳۵۹ش.
- نظری به داوینچی، پاسکال، و بلندل، ترجمه فولادوند. علمی فرهنگی، چاپ دوم، ۱۳۹۵ش.[۱۲]
ترجمه نهج البلاغه
- نهج البلاغه، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، نشر صائب، ۱۳۸۰ش.
این کتاب، ترجمه‌ای روان و ادیبانه از نهج البلاغه است که بر اساس ساختار و ترتیب نهج البلاغه، یعنی خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان کوتاه برگزیده امام علی(ع) صورت گرفته و متن عربی آن در یک صفحه و ترجمه آن در صفحه رو به رو آمده است. مترجم این اثر، در ترجمه خود سعی کرده است تا از چارچوب متن خارج نشود و توضیحات زیاده بر متن بر آن نیفزوده و تلاش کرده تا ترجمه‌ای روان و استوار از نهج البلاغه ارائه دهد.[۱۳]
آثار به زبان فرانسه
فولادوند کتاب‌هایی به زبان فرانسه دارد: ترجمه رباعیات خیام، کتاب سبز: نام مجموعه منتخب اشعار او، سمفونی‌ها یا صلح بر فراز جهان، زن در اندیشه خدا، زیباترین اشعار فرانسه، اُپرای آفرینش، تاریخ تئاتر در ایران از جمله این کتاب‌ها است.[۱۴] ترجمه فرانسوی او از رباعیات خیام از سوی یک ناشر معتبر فرانسوی به چاپ رسید.[۱۵]
پانویس
- ↑ احمدزاده، «نقد و معرفی کتاب قرآن‌شناسی اثر دکتر فولادوند»، ص۱۶.
- ↑ جمعی از قرآن‌پژوهان، «زنده‌یاد استاد محمد مهدی فولادوند مترجم سخت کوش قرآن کریم»، ص۳۴؛ «فولادوند»، ج۲، ص۱۶۰۵ش.
- ↑ احمدزاده، «نقد و معرفی کتاب قرآن‌شناسی اثر دکتر فولادوند»، ص۱۶.
- ↑ رستمی‌زاده، «نگاهی به ترجمه محمد مهدی فولادوند از قرآن مجید»، ص۱۵۸؛ «زندگی با قرآن»، ص۴.
- ↑ «ویژه‌نامه درگذشت دکتر محمد مهدی فولادوند (مهدا)»، خبرآنلاین.
- ↑ «چون بمیرم قدر من روشن شود / به یاد مترجم بزرگ کتاب آسمانی»، خبرآنلاین.
- ↑ «پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب اسلامی در پی درگذشت آقای محمدمهدی فولادوند»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری.
- ↑ رستمی‌زاده، «نگاهی به ترجمه محمد مهدی فولادوند از قرآن مجید»، ص۱۵۸.
- ↑ خرمشاهی، «قرآن‌پژوه وارسته محمدمهدی فولادوند»، ص۷۱.
- ↑ فلاح‌پور، «نگاهی دیگر به ترجمه قرآن استاد فولادوند»،
- ↑ احمدزاده، «نقد و معرفی کتاب قرآن‌شناسی اثر دکتر فولادوند»، ص۱۶.
- ↑ «ویژه‌نامه درگذشت دکتر محمد مهدی فولادوند (مهدا)»، خبرآنلاین،
- ↑ «نهج البلاغه (ترجمه فولادوند)»، مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل‌البیت.
- ↑ «شناخت محمدمهدی فولادوند از میان آثارش»، خبرگزاری کتاب ایران.
- ↑ «گفتار مترجم»، در قرآن کریم، ص۶۲۵.
منابع
- احمدزاده، سید مصطفی، «نقد و معرفی کتاب قرآن‌شناسی اثر دکتر فولادوند»، در پژوهش‌های قرآنی، شماره ۳۶، ۱۳۸۸ش.
- «پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب اسلامی در پی درگذشت آقای محمدمهدی فولادوند»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، تاریخ درج مطلب: ۲۰ مرداد ۱۳۸۷، تاریخ بازدید: ۲۱ تیر ۱۴۰۲.
- جمعی از قرآن‌پژوهان، «زنده یاد استاد محمد مهدی فولادوند مترجم سخت کوش قرآن کریم»، در رشد آموزش قرآن، شماره ۲۴، بهار ۱۳۸۸ش.
- رستمی‌زاده، رضا، «نگاهی به ترجمه محمدمهدی فولادوند از قرآن مجید»، در مجله تحقیقات علوم قرآن و حدیث، بهار و تابستان ۱۳۸۳ش.
- «زندگی با قرآن، مصاحبه با استاد محمدمهدی فولادوند»، در صحیفه مبین، شماره ۶ و ۷، ۱۳۷۵ش.
- «چون بمیرم قدر من روشن شود / به یاد مترجم بزرگ کتاب آسمانی»، سایت خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۵ مرداد ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۲۱ تیر ۱۴۰۲ش.
- خرمشاهی، بهاءالدین، «قرآن‌پژوه وارسته محمدمهدی فولادوند»، در ترجمان وحی، شماره ۲۳، ۱۳۸۷ش.
- «شناخت محمدمهدی فولادوند از میان آثارش»، خبرگزاری کتاب ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۵ مرداد ۱۳۹۳، تاریخ بازدید: ۱۴ تیر ۱۴۰۲.
- فلاح‌پور، مجید، «نگاهی دیگر به ترجمه قرآن استاد فولادوند»، در مشکوه النور، شماره ۴۳، ۱۳۹۱ش.
- «فولادوند»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید ۱۳۷۷ش.
- قرآن کریم، «گفتار مترجم»، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان، ۱۳۹۰ش.
- «نهج البلاغه (ترجمه فولادوند)»، مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل‌البیت، تاریخ بازدید: ۲۱ تیر ۱۴۰۲ش.
- «ویژه‌نامه درگذشت دکتر محمد مهدی فولادوند (مهدا)»، سایت خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۵ مرداد ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۲۱ تیر ۱۴۰۲ش.