علی‌پناه اشتهاردی

برای دیگر کاربردها اشتهاردی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

علی‌پناه اشتهاردی

فقیه و استاد اخلاق
اطلاعات فردی
تاریخ تولد	۷ محرم سال ۱۳۴۰ق / ۱۳۰۰ش
زادگاه	اشتهارد، کرج
تاریخ وفات	سه‌شنبه ۱۸ تیر ۱۳۸۷ش
محل دفن	حرم حضرت معصومه(س)
شهر وفات	قم
اطلاعات علمی
استادان	آیت‌الله مرعشی نجفی • مرتضی حائری یزدی • سید محمد تقی خوانساری • محمدعلی اراکی • سید محمدرضا گلپایگانی و ...
تألیفات	رساله‌ای در وظایف مجلس خبرگان • تعلیمات اخلاقی • هفت ساله چرا صدا در آورد؟ • سایر آثار ...

علی پناه اشتهاردی (۱۳۰۰-۱۳۸۷ش) از فقیهان و عالمان اخلاق در حوزه علمیه قم. وی دروس عالی حوزوی را نزد عالمان طراز اول گذراند و به مقام اجتهاد نائل شد. شیخ علی‌پناه به‌دلیل زهد و تقوا و رفتار و منش متواضعانه، در میان طلاب و بزرگان حوزه زبانزد بود و کلاس اخلاق او از دروس شناخته‌شده حوزه علمیه قم به شمار می‌رفت.

زندگی‌نامه

اشتهاردی در ۷ محرم سال ۱۳۴۰ق مصادف با ۱۳۰۰ش در اشتهارد کرج به دنیا آمد. پدرش یوسف نام داشت که در کودکیِ او از دنیا رفت و سرپرستی او بر عهده مادر افتاد.

اقامه نماز میت بر پیکر شیخ علی پناه اشتهاردی

وفات

علی‌پناه اشتهاردی در شامگاه سه‌شنبه ۱۸ تیر ۱۳۸۷ش پس از اقامه نماز جماعت مغرب در مدرسه فیضیه در پی ایست قلبی درگذشت. پیکر او پس از تشییع و اقامه نماز میت به امامت آیت‌الله سبحانی در حرم حضرت معصومه(س) به‌خاک سپرده شد.

به مناسبت درگذشت او، شخصیت‌های سیاسی و علمی از جمله رییس‌جمهور و رییس مجلس وقت،‌ پیام تسلیت صادر کردند. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در پیام تسلیت خود، وی را عالم پارسا و پرهیزگار و برخوردار از سجایای اخلاقی و صلاح و سداد عملی دانست.

تحصیلات

شیخ علی‌پناه، برای فراگیری علوم عربی و دانش حوزوی ابتدا نزد حاج شیخ یحیی تقوی سپرد و در کنار او کتاب‌های مقدمات، لمعه و شرح لمعه را آموخت. پس از گذشت این دوران، برای ادامه تحصیل وارد حوزه علمیه قم شد؛ ولی به دلیل اختناق دوران رضاخان به ناچار دوباره به اشتهارد بازگشت و مجدداً پای درس شیخ یحیی تقوی حاضر شد. او در سال ۱۳۲۰ش دوباره برای ادامه تحصیل عازم شهر قم شد و با تکمیل سطوح عالی حوزه علمیه به تحصیل درس خارج حوزه علمیه پرداخت و به مقام اجتهاد نایل آمد.

اساتید

اشتهاردی درس اخلاق را نزد امام خمینی و درس فلسفه را نیز نزد علامه طباطبایی گذارند. برخی از اساتید سطوح عالی او از این قرار است:

• آیت‌الله مرعشی نجفی
• مرتضی حائری یزدی
• حجت کوه‌کمره‌ای
• محمد تقی خوانساری
• آیت‌الله بروجردی
• محمدعلی اراکی
• سید محمدرضا گلپایگانی
• آیت‌الله قائینی
• محمدعلی حائری کرمانی
• سید احمد خوانساری

شیخ علی پناه اشتهاردی در حرم حضرت معصومه

ویژگی‌های اخلاقی

اشتهاردی دارای فضایل اخلاقی ویژه‌ای بود و از این جهت در بین همه اقشار حوزوی، مقبول و نزد علما و اساتید، دارای جایگاه خاصی بود. وی دارای وارستگی و تواضع بود و همگان زندگی ساده و بی‌تکلف او را به جهت معاشرت‌ها و برخوردها شاهد بودند.

اقدامات تبلیغی و فرهنگی

تدریس در حوزه علمیه قم و تربیت طلاب از خدمات شیخ علی‌پناه است. وی با اینکه می‌توانست در سطوح عالی، خارج فقه و اصول تدریس نماید اما به جهت اخلاص و تواضع بیش از پنجاه سال کتاب شرح لمعه ( که يك دورۀ نيمه استدلالى فقه اماميّه را در بردارد و از کتب مقطع سطح حوزه است) را تدریس کرد.وی هم چنان به سبب علاقه ای که به تعلیم و تربیت طلاب داشت حتی در روزهای تعطیل به تدریس کتبی مانند شرح باب حادی عشر و مانند آن پرداخت.

اقامه نماز جماعت در حرم حضرت معصومه و مدرسه فیضیه و برگزاری کلاس‌های درس اخلاق در شب‌های پنج‌شنبه در مدرسه فیضیه و صبح پنجشنبه‌ها در بیت قدیمی امام خمینی و ایام ماه رمضان در دفتر رهبری از دیگر اقدامات اوست.

اشتهاردی سال‌ها در دفتر شورای استفتائات امام خمینی فعالیت داشت و بعد از آن در دفتر آیت‌الله خامنه‌ای به پاسخ‌گویی سئوالات شرعی و دینی اقشار مختلف مردم مشغول بود.

همراهی با امام از آغازین روزهای ورود به حوزه علمیه قم تا قیام ۱۵ خرداد ۴۲، دوران شکل‌گیری انقلاب اسلامی و دفاع مقدس از دیگر ویژگی‌های شیخ علی پناه اشتهاردی است.

کتاب «مدارک العروة» تعلیقه بر عروة الوثقی

تألیفات

مقالهٔ اصلی: فهرست آثار علی‌پناه اشتهاردی

آثار او در سه بخش تقریرات، تألیفات و تعلیقات است. در تقریرات، می‌توان تقریر دروس خارج آیت الله بروجردی، امام خمینی و آیت‌الله گلپایگانی را نام برد. وی تألیفات در موضوعات مختلف و تعلیقات در کتب گوناگون را هم در کارنامه خود ثبت کرده است.

اشتهاردی در نگارش مجموعه ۳۱ جلدی جامع احادیث الشیعه که به پیشنهاد آیت‌الله بروجردی نوشته شد، همکاری داشت سید محمدحسن بروجردی فرزند آیت‌الله بروجردی در مقدمه کتاب علاوه بر اسماعیل معزی ملایری ، از علی‌پناه اشتهاردی نیز به عنوان یکی از فعالان در نگارش جامع الاحادیث یاد کرده است.

انتقاد به کتاب شهید جاوید

علی‌پناه اشتهاردی در کتاب «هفت ساله چرا صدا در آورد؟» به نقد شهید جاوید و نویسنده آن پرداخته و می‌نویسد: «اگر نویسندۀ شهید جاوید به جای صرف هفت سال عمر گران‌مایه، هفت ساعت بلکه هفت دقیقه تأمل فرموده بود که چه می‌نویسد، نشر آن هم‌دوش نسخ آن، در اثر تنفر عموم دانشمندان نمی‌شد.»

منابع

• اشتهاردی، علی پناه، کتاب هفت ساله چرا صدا در آورد، قم، چاپخانه علمیه قم، ۱۳۹۱ق.
• پیام تسلیت در پی درگذشت آیت‌الله اشتهاردی، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، تاریخ بارگذاری خبر: ۱۹ تیر ۱۳۸۷ش.
• تبریزی، محمد، جامع احادیث شیعه امتیازها و ضعف‌ها و روش استفاده از آن، کاوشی نو در فقه، شماره۵۶، تابستان ۱۳۸۷ش.
• جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ج۷، قم، نشر معروف، ۱۳۸۵ش.
• سلمانی آرانی، حبیب‌الله، «علی‌پناه اشتهاردی (آیت الله اشتهاردی)»، سایت پژوهه، تاریخ درج: ۱۲ مهر ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۱۵ آذر ۱۴۰۰ش.
• طباطبایی بروجردی، سید حسین، جامع احادیث الشیعه فی احکام الشریعه، قم، المهر، ۱۳۸۰ش-۱۴۲۲ق.
• نگاهی به زندگی آیت‌الله حاج شیخ علی پناه اشتهاردی، مجله پگاه حوزه (ویژه حوزه‌های دینی) ۱۳ مرداد ۱۳۸۷ - شماره ۵۴.
• نگاهی به زندگی آیت الله حاج شیخ علی پناه اشتهاردی، مندرج در پایگاه اطلاع رسانی حوزه، تاریخ بازدید ۲۰ دی ۱۴۰۰ش.