سید جعفر مرتضی عاملی
| ||
| شناسنامه | ||
|---|---|---|
| نام کامل | سید جعفر مرتضی عاملی | |
| لقب | علامه | |
| زادروز | ۲۵ صفر سال ۱۳۶۴ق | |
| زادگاه | عیتا الجبل، بیروت لبنان | |
| تاریخ درگذشت | ۲۷ صفر ۱۴۴۱ق (۴ آبان ۱۳۹۸ش) | |
| آرامگاه | جبل عامل | |
| اطلاعات سیاسی | ||
| اطلاعات علمی و مذهبی | ||
| استادان | شبیری زنجانی، حائری یزدی و میرزا هاشم آملی | |
| کتاب‌ها | الصحیح من سیرة النبی الأعظم صلی الله علیه وآله وسلم، مأساة الزهرا علیها السلام، الحیاة السیاسیة للامام الرضا علیه السلام | |
| وبگاه رسمی | http://www.al-ameli.com/edara/index.php | |
سید جعفر مرتضی عاملی ( ۱۳۶۴-۱۴۴۱ق) عالم دینی، متخصص تاریخ اسلام و تشیع، سیره‌نگار شیعی و از عالمان حوزه علمیه قم و لبنان. وی کتاب‌هایی در زمینه سیره اهل بیت تألیف کرده است؛ الصحیح من سیرة النبی الاعظم و مأساة الزهراء از جمله آثار او ست.
محتویات
زندگی‌نامه و تحصیلات
سید جعفر مرتضی عاملی در ۲۵ صفر سال ۱۳۶۴ق در روستای عیتا الجبل، در ۱۱۰ کیلومتری شهر بیروت به دنیا آمد. نسب خاندان پدری‌اش به «الحسین ذوالدمعه»، فرزند زید، فرزند امام سجاد علیه‌السلام می‌رسد.
سید جعفر تحصیلات خود را به صورت غیررسمی نزد پدرش که معلم بود آغاز کرد و در ۱۳۸۲ق برای تحصیل علوم دینی به نجف سفر کرد. در آنجا مدرسه بروجردی و جامعة النجف الدینیه را برای اقامت برگزید و به تحصیل علوم دینی مشغول شد. در سال ۱۳۸۸ق به قم مهاجرت نمود. در حوزه علمیه قم، ابتدا باقیمانده دروس سطح را نزد میرمحمدی آموخت. سپس در درس اساتیدی چون سید موسی شبیری زنجانی، فانی، مرتضی حائری یزدی و میرزا هاشم آملی حاضر شد و همزمان به تحقیق و پژوهش درباره مسائل تاریخی و عقیدتی شیعه پرداخت.
مرتضی عاملی در ۱۳۷۲ش/۱۹۹۳م پس از ۲۵ سال اقامت در قم، به لبنان بازگشت و تا آخر عمر در لبنان باقی ماند. [۱] او در ۴ آبان ۱۳۹۸ش مطابق با ۲۷ صفر ۱۴۴۱ق در بیمارستانی در بیروت درگذشت و در زادگاهش واقع در منطقه جبل عامل دفن شد.[۲]
فعالیت‌های علمی و اجتماعی
از فعالیت‌های مهم جعفر مرتضی در سال‌های اقامت در قم، می‌توان به پژوهش در زمینه‌های مختلف تاریخ و عقاید شیعه، راه‌اندازی «منتدا» یا «مدرسه علمیه جبل عاملی‌ها» و تدریس برای دانشجویان دوره کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس اشاره کرد. وی در همین سال‌ها از تدریس، ارائه مشاوره‌های تحقیقاتی و ایجاد شرایط مناسب برای تحصیل طلاب لبنانی نیز غافل نبود. مرتضی طی ۲۵ سال سکونت در شهر قم ضمن حمایت و تربیت طلاب لبنانی در صورت ضرورت به حمایت ایدئولوژی انقلاب اسلامی پرداخت و مباحثی در حکومت از سیره اهل بیت تدوین نمود.
عاملی از اواخر سال ۱۳۷۲ش/۱۹۹۳م در لبنان ساکن شد و تلاش‌های علمی، پژوهشی و تربیتی خود را در ضاحیه بیروت که آن زمان در اشغال اسرائیل بود ادامه داد. او در این سال‌ها علاوه بر پژوهش در زمینه تاریخ و تأسیس مرکزی تحقیقاتی در بیروت، به برگزاری جلسات مختلف برای جوانان شیعه لبنانی همت گماشت و از این راه، نسلی از فعالان مذهبی در میان شیعیان لبنان به وجود آورد. یکی دیگر از اقدامات او در مسیر آموزش مبانی اعتقادی، تأسیس مدرسه علمیه در ۱۳۷۷ش در بیروت است. دفاع از امامت و ولایت و تلاش مستمر در پاسخگویی به شبهات اعتقادی، از اقدامات وی در سال‌های اقامت در لبنان است.
شیوه سیره‌نگاری و نگارش کتاب
سید جعفر مرتضی یکی از مورخان شیعه در گرایش تاریخ صدر اسلام و یکی از عوامل اصلی احیای تاریخ در حوزه‌های علمیه است. آثار تاریخی او چندین ویژگی دارد:
- رویکرد اجتهادی در تحقیق تاریخ؛
- استفاده از تاریخ برای دفاع از مبانی کلامی شیعه و نقد مبانی کلامی اهل سنت؛
- تتبع گسترده
- ارزیابی دقیق
- ریشه‌یابی هوشمندانه از حوادث
- مشخص کردن صریح جعل و تحریف
- افشای چهره‌های فریبکار در نگارش متون تاریخی
- آشنایی گسترده و عمیق با منابع تاریخی
- روانی قلم و سبک دسته‌بندی مطالب در کتاب‌هایش
- نوشته‌های او، توسط ویراستاران ویرایش نشده و قلم کتاب، قلم خود وی است.[۳]
آثار
کتاب‌های سید جعفر مرتضی درباره تاریخ اسلام و تشیع و سیره‌نگاری اهل بیت بوده و آثار او در تاریخ و اعتقادات شیعه قلم زده شده است. نسخه دیجیتال تألیفات او با عنوان مجموعه آثار سید جعفر مرتضی در ۹ دی ۱۳۹۲ش در مرکز تحقیقات کامپیوتری نور عرضه شده است.[۴] مهم‌ترین اثر جعفر مرتضی مجموعه ۳۵ جلدی الصحیح من سیرة النبی الاعظم با موضوع سیره پیامبر اکرم(ص) و تاریخ اسلام است.[۵]
پانویس
- ↑ خبرگزاری ابنا
- ↑ «تشییع پیکر عالم مجاهد سید جعفر مرتضی عاملی»
- ↑ معرفی و نقد کتاب الصحیح من سیره الامام علی علیه‌السلام
- ↑ مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- ↑ مرتضی العاملی، الصحیح، ۱۴۲۶ق، ج۳۵، ص۲۳۳.
منابع
- جعفریان، رسول، «استاد سید جعفر مرتضی، آنگونه که من شناختم»، رویکرد «الصحیح» به سیره رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم .
- مقاله «معرفی و نقد کتاب الصحیح من سیرة الامام علی علیه السلام»، پایگاه سخن تاریخ.
- جعفریان، رسول، «درباره استادی که از دستمان رفت»،پایگاه اطلاع رسانی حوزه، نشر:۱۳۹۸/۸/۸، بازدید:۱۳۹۸/۸/۱۹.
