تشییع جنازه

مقاله قابل قبول
پیوند کم
عدم رعایت شیوه‌نامه ارجاع
کپی‌کاری از منابع خوب
استناد ناقص
شناسه ناقص
نارسا
از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از تشییع)

تشییع جنازه به معنای حرکت کردن در پشت جنازه، در دین اسلام از مستحباتی است که تأکید زیادی بر آن شده است.

فضیلت و ثواب تشییع جنازه

تشییع جنازه آیت‌الله مرعشی نجفی

تشییع به معنای رفتن دنبال جنازه میت تا زمان گذاشتن میت در قبر است.[۱] بر پایه روایتی ;i از سول خدا(ص)، نقل شده است کسی که جنازه‌ای را تشییع کند برای هر قدمی که برمی‌دارد تا زمانی که برگردد، صد هزارهزار حسنه خواهد داشت و صد هزارهزار گناه از او محو می‌شود و صد هزارهزار درجه نزد خدا به‌دست می‌آورد و اگر بر میت نماز هم بخواند موقع مرگش صد هزار هزار ملائکه او را تشییع می‌کنند که همه آنها برای او استغفار می‌کنند و اگر در دفن میت حاضر شود خداوند صد هزار هزار ملائک را مأمور می‌کند تا روز قیامت برای او طلب مغفرت کنند.[۲]

بهتر است صاحبان عزا برادران دینی میت را از مرگ او باخبر سازند تا در تشییع جنازه حاضر شوند و بر او نماز خوانند؛ هم برای آنان پاداش خواهد بود و هم برای میت مایه آمرزش.[۳]

حکم تشییع جنازه

تشییع جنازه مؤمن، مستحب است. البته برخی فقها استحباب تشییع در موردی می‌دانند که دفن جنازه نیاز به جابه‌جایی دارد.[۴] تشییع جنازه مؤمن از جمله موارد جواز خروج معتکف از مسجد است و این عمل، اعتکاف را باطل نمی‌کند.[۵]

برخی از فقها برای تشییع جنازه از جهت مقدار فضل و کمال سه مرتبه برشمرده‌اند: کمترین مرتبه آن، همراهی جنازه تا مصلّی و اقامه نماز میت، مرتبه متوسط، تشییع تا کنار قبر و توقّف تا پس از دفن و کامل‌ترین و با فضیلت‌ترین مرتبه آن توقّف بعد از دفن، استغفار و طلب ثبات قدم میت بر اعتقاد حق، هنگام سؤال نکیر و منکر از او است.[۶] البته برخی در اینکه مرتبه اوّل، کمترین حدّ تشییع باشد به‌گونه‌ای که به کمتر از آن تشییع تحقّق نیابد اشکال کرده‌اند.[۷]

مستحبات تشییع جنازه

  1. خواندن دعاهای وارد شده هنگام مشاهده و حمل جنازه
  2. خشوع، پندگیری، عبرت‌آموزی و تفکر در مرگ و آخرت
  3. پیاده تشییع کردن
  4. پوشاندن جنازه با پارچه غیز تزیینی
  5. پشت سر یا دو طرف جنازه حرکت کردن
  6. حمل جنازه توسط چهار نفر از چهار طرف و به دوش گرفتن هر یک، هر چهار طرف جنازه را با کیفیت خاص
  7. حمل میت بر دوش، نه بر مَرکب مگر به جهت عذری مانند دوری راه
  8. تغییر هیئت صاحب مصیبت با برداشتن ردا از دوش یا پابرهنه بودن او[۸]

مکروهات

  1. سواره بودن[۹]
  2. خندیدن
  3. لهو و لعب و اشتغال به کارهای بیهوده
  4. سریع بردن جنازه
  5. حمل آتش پشت سر جنازه مگر در شب
  6. برداشتن ردا از تن برای غیر صاحب عزا
  7. سخن گفتن به غیر ذکر خداوند و به تصریح برخی نشستن تشییع‌کننده تا وقتی که میت را در قبر نگذاشته‌اند.[۱۰]
  8. شرکت زنان به‌ویژه زن جوان در تشییع جنازه. برخی، زن مُسن را از این حکم استثنا کرده‌اند.[۱۱]هر چند در تشییع جنازه‌ زن.[۱۲]

پانویس

  1. مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۳۷۹ش، ص۱۴۶؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۹۸۱م، ج۴، ص۲۶۳.
  2. حر عاملی، وسایل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۳ و ۱۴۴، باب۲، حدیث۶.
  3. صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۳۰۱.
  4. نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۲۶۳ـ۲۶۴.
  5. نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۷، ص۱۸۱.
  6. علامه حلی، منتهی المطلب، ۱۳۳۳ش، ج۱، ص۴۴۵.
  7. نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۲۶۴.
  8. نجفی، جواهر الکلام، ج۴، ص۲۶۵ـ۲۷۴؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۴۱۸ـ۴۱۹.
  9. علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۵۳.
  10. نجفی، جواهر الکلام، ج۴، ص۲۷۰ـ۲۷۲؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۴۱۹.
  11. بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۴، ص۸۴ـ۸۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ج۴، ص۲۷۶.
  12. یزدی، العروة الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستاني، ج۱، ص۲۲۲.

منابع

  • بحرانی، یوسف بن احمد، الحدایق الناضره فی احکام العتره الطاهره، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفه، ۱۴۰۵-۱۴۱۶ق.
  • حر عاملی، وسایل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۹ق.
  • طباطبایی یزدی، محمد کاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین، ۱۴۱۷ -۱۴۲۰ق.
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکره الفقهاء، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، ۱۴۱۴-۱۴۲۰ق.
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب (طبع قدیم)، تبریز، نشر حاج احمد، ۱۳۳۳ش.
  • مشکینی، علی، مصطلحات الفقه، قم، چاپ الهادی، ۱۳۷۹ش.
  • نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تهران، دارالکتب الاسلامیه و المکتبه الاسلامیه، ۱۳۶۲- ۱۳۶۹ش.