تخریب حرم عسکریین

مقاله نامزد خوبیدگی
از ویکی شیعه
تخریب حرم عسکریین
تخریب حرم عسکریین در سال ۱۳۸۶ش
شرح ماجرامنفجر کردن حرم امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع)
زمان۳ اسفند ۱۳۸۴ش و ۲۳ خرداد ۱۳۸۶ش
مکانسامرا
علتتعصبات مذهبی
عاملانگروه‌های تکفیری
نتایجتخریب حرم
واکنش‌هااعتراض مراجع تقلید و تعطیلی حوزه‌های علمیه و بازارهای شیعیان در ایران و عراق
مرتبطتخریب بقیع و تخریب حرم امام حسین(ع)


تخریب حرم عسکریین(ع) بر اثر انفجارهای تروریستی

تخریب حرم عسکریین به انفجار و تخریب حرم امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) به‌دست تروریست‎‌های تکفیری در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۶ش اشاره دارد. این اقدام، واکنش مراجع تقلید و شیعیان را در مناطق مختلف جهان در پی داشت و آن را محکوم کردند.

ستاد بازسازی عتبات عالیات ایران طی سال‌های ۱۳۸۹ش تا ۱۳۹۴ش حرم عسکریین(ع) را بازسازی کرد.

حرم عسکریین

حرم عسکریین قبل از تخریب‌ها

حرم عسکریین، آرامگاه امام هادی(ع) (شهادت ۲۵۴ق) امام دهم و فرزندش امام حسن عسکری(ع) (شهادت ۲۶۰ق) امام یازدهم شیعه است که زیارتگاه شیعیان در شهر سامرا است.[۱]

تخریب اول

تخریب اول حرم عسکریین(ع) در سال ۱۳۸۴ شمسی

۲۳ محرم سال ۱۴۲۷ق برابر با ۳ اسفند سال ۱۳۸۴ش تروریست‌های وابسته به القاعده، با کارگذاری مواد منفجره، آن را منفجر کردند.[۲] در نتیجه این بمب‎‌گذاری، پوشش آجری و طلاکاری گنبد و کاشی‌کاری دیوارهای آن، فرو ریخت با این حال پایه‌های گنبد و دیوارها سالم ماند.[۳]

واکنش‎‌ها

به دنبال این حادثه، مراجع تقلید و علمای حوزه‎‌های علميه ایران و عراق دروس خود را تعطيل كردند.[۴] همچنین در ایران و عراق بازارها تعطیل و عزای عمومی اعلام شد.[۵] در ایران گردهمایی اعتراضی با حضور مراجع تقلید و علمای حوزه‌های علمیه قم در مسجد اعظم انجام شد.[۶] همچنین آیت‌الله خامنه‌ای و دیگر شخصیت‌های سیاسی ایران و عراق با صدور بیانیه‎‌هایی این اقدام را محکوم کردند.[۷]

برخی از مقامات عالی‎‌رتبه کشورهای اسلامی، دولت‌های اروپایی و نیز دبیرکل وقت سازمان ملل متحد نیز این اقدام را محکوم کردند.ě

حرم عسکریین(ع) پس از تخریب دوم

تخریب دوم

در ۲۷ جمادی‌الاول سال ۱۴۲۸ق برابر با ۲۳ خرداد سال ۱۳۸۶ شمسی دو انفجار در حرم عسکریین به وقوع پیوست. در این انفجارها گلدسته‌های آن به طور کامل تخریب شد.[۸]

بازسازی گنبد عسکریین

پیش از این نیز از جمله در سال ۱۳۵۵ق و ۱۳۵۶ق به حرم حمله و اموال آن به سرقت رفته بود.[۹]

انگیزه‌های عاملان

کامیار صداقت‌ثمر حسینی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ایران، انگیزه تکفیری‌ها از تخریب حرم عسکریین را سیاسی و مذهبی می‌داند. به گفته او جنبه سیاسی این حرکت با هدف ایجاد تفرقه میان شیعه و سنی و در راستای اهداف کشورهای امریکا، انگلیس و اسرائیل انجام شده است و جنبه مذهبی آن به عقاید وهابیان درباره زیارت و بنای بر قبور برمی‌گردد.[۱۰] ابن‌تیمیه بنای بر قبور را حرام و تخریب آنها را واجب می‌داند.[۱۱] وهابیان با همین انگیزه و استناد به فتوای مفتیان خود در سال ۱۳۴۴ق همه آثار تاریخی قبرستان بقیع را ویران کردند.[۱۲]البته اعتقادات وهابیان در این باره برخلاف دیدگاه مسلمانان است.[۱۳]

بازسازی

پس از تخریب، به دلیل اینکه گنبد حرم عسکریین در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده بود قرار بر این بود كه بازسازی حرم زیر نظر یونسكو انجام شود؛ اما عمليات بازسازی به كُندی صورت گرفت و دولت عراق اين مسئولیت را به ستاد بازسازی عتبات عالیات ایران واگذار كرد.[۱۴]

ضریح جدید عسکریین(ع)

عملیات بازسازی حرم امامین عسکریین(ع) در شهریور ۱۳۹۴ش به پایان رسید. به گفته رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات ایران، این عملیات، شامل چندین فاز از جمله ساخت گنبد و طلاکاری و نصب آن، کاشی‌کاری، آیینه‌کاری، معرق‌کاری و سنگ‌کاری داخل حرم بوده است.[۱۵]

ضریح جدید

همچنین به جهت تسریع در بازسازی، دفتر آیت‌الله سیستانی از مراجع تقلید شیعه ساخت ضریح حرم عسکریین(ع) را بر عهده گرفت.[۱۶] کارگاه ساخت ضریح امامین عسکریین در سال ۱۳۸۹ش در قم و زیر نظر سید جواد شهرستانی نماینده آیت‌الله سیستانی در ایران دایر شد. به گفته لاجوردی، مسئول پروژه ساخت ضریح امامین عسکریین، در این‌ پروژه ۴ هزار و ۵۰۰ کیلو نقره، ۷۰ کیلو طلا و ۱۱ هزار کیلو چوب ساج استفاده شده است.[۱۷]

تکمیل عملیات بازسازی گنبد حرم عسکریین در شهریور ۹۴

ساخت ضریح عسکریین در سال ۱۳۹۳ش به پایان رسید[۱۸] و در بهمن ۱۳۹۵ش به سامرا منتقل شد و در ۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ش از آن رونمایی گردید.[۱۹] همچنین صندوقچه‌های قبور امام هادی(ع)، امام حسن عسکری(ع)، نرجس‌خاتون و حکیمه دختر امام جواد نیز طی دو سال در شیراز ساخته شد.[۲۰]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. خامه‌یار، تخریب زیارتگاه‎‌های اسلامی در کشورهای عربی، ۱۳۹۳ش، ص۲۹.
  2. صحتی سردرودی، گزیده سیمای سامرا، ۱۳۸۸ش، ص۶۸.
  3. خامه‌یار، تخریب زیارتگاه‎‌های اسلامی در کشورهای عربی، ۱۳۹۳ش، ص۲۹ و ۳۰.
  4. خامه‌یار، تخریب زیارتگاه‎‌های اسلامی در کشورهای عربی، ۱۳۹۳ش، ص۳۲.
  5. العتبة العسکریة المقدسة، پایگاه اینترنتی حرمین عسکریین.
  6. «گزارش، سالروز تخریب بارگاه ملکوتی امامین عسکریین»، خبرگزاری حوزه.
  7. آخرین مراحل بازسازی حرم‌ و ضریح امام هادی(ع)، خبرگزاری حج.
  8. خامه‌یار، تخریب زیارتگاه‌های اسلامی در کشورهای عربی، ۱۳۹۳ش، ص۳۰.
  9. صحتی سردرودی، گزیده سیمای سامرا، ۱۳۸۸ش، ص۶۷.
  10. «تخریب حرمین عسکریین(ع)؛ طرح تروریست برای تقویت خشونت کور مذهبی تکفیری‌هاست»، خبرگزاری شبستان.
  11. ابن تیمیه، اقتضاء الصراط المستقیم، ۱۴۰۷ق٬ ص۱۰۸-۱۱۰.
  12. ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹.
  13. مدنی، التاریخ الأمین، ۱۴۱۸ق، ص۴۳۱-۴۵۰.
  14. تصاویر جدید از بازسازی حرمین عسکریین در سامرا، خبرگزاری حج.
  15. عملیات بازسازی گنبد حرم امامین عسکریین پایان یافت، خبرگزاری ایلنا.
  16. آخرین وضعیت ساخت ضریح حرمین عسکریین(ع)، خبرگزاری ابنا.
  17. «آخرین وضعیت پروژه ساخت ضریح حرم امامین عسکریین(ع)»، خبرگزاری فارس.
  18. آخرین وضعیت ساخت ضریح حرمین عسکریین(ع)، خبرگزاری ابنا.
  19. رونمایی از ضریح حرم مطهر امامین عسکریین(ع)، خبرگزاری ابنا.
  20. عملیات بازسازی گنبد حرم امامین عسکریین پایان یافت، خبرگزاری ایلنا.

منابع

پیوند به بیرون