قطر

قطر

پرونده:Flag of Qatar.svg
اطلاعات عمومی
مساحت	۱۱٬۴٧۳
پایتخت	دوحه
زبان رسمی	عربی
اطلاعات شیعی
جمعیت	۲٬۰۴۲٬۴۴۴

قطر شبه جزیره‌ای به طول ۱۶۰ کیلومتر است که از سرزمین اصلی عرب یعنی جزیرة العرب واقع در ساحل غربی خلیج فارس قراردارد. اسلام دین رسمی قطر بوده و بیش از ۹۵ درصد این کشور مسلمان هستند. شیعیان حدود ۱۰ -۱۵ درصد از جمعیت قطر را تشکیل می‌دهند. حکومت قطر شیعیان کشورش را در تنگنا قرار داده، ولی شیعیان کوشیده‌اند همیشه فعال باشند و حضورشان را به‌ویژه درعرصه اقتصادی نشان دهند. شیعیان کشور قطر عمدتا بحارنه هستند که اغلب از کشور بحرین و احساء وارد قطر شدند و سایر شیعیان این کشور از ایران آمده‌اند.

جغرافیا

کشور قطر شبه جزیره‌ای به طول ۱۶۰ کیلومتر و عرضی بین ۵۵ تا ۹۰ کیلومتر است که از سرزمین اصلی عرب یعنی جزیرة العرب واقع در ساحل غربی خلیج فارس قرار دارد. بخشی از ساحل غربی و مرز جنوبی آن به سواحل عربستان سعودی متصل بوده و شرق آن نیز در کنار ساحل و مرز امارات عربی متحده و سلطان نشین عمان قرار گرفته است. قطر در مجموع دارای زمینی مسطح و پوشیده از ریگزار است. با این حال چندین تپه و ارتفاعات شنی در آن وجود دارد.

پیشینه تاریخی

از دیدگاه قطری‌ها و با توجه به اشیاء به دست آمده نظیر کتیبه‌ها و سنگ‌های حکاکی شده و نمونه‌های سفالین که در نتیجه عملیات کاوشگری و باستان شناسی در خاک قطر کشف شده است، سابقه سکونت اولیه در این کشور حتی به ۴ قرن قبل از میلاد نیز می‌رسد. اولین ساکنان مشهور این سرزمین و نسل‌های قدیمی مردم کنونی قطر را اعراب تشکیل می‌دهند. قطر برای قرن‌ها تحت سیطره خلفای عباسی و سپس امپراطوری عثمانی قرار داشت تا اینکه بعد از جنگ جهانی اول و متعاقب فروپاشی امپراطوری عثمانی، حکومت ترک‌ها در این سرزمین نیز پایان یافت. زبان و خط رسمی مردم قطر عربی است و زبان انگلیسی نیز به عنوان زبان دوم در مدارس این کشور تدریس می‌شود. زبان فارسی هم تا حد قابل توجهی در جامعه قطر حضور دارد.

ادیان و مذاهب

<div style="border:solid transparent;position:absolute;width:100px;line-height:0;

نمودار درصدی ادیان در قطر      مسلمان سنی (80٪)     مسلمان شیعی (15٪)     مسیحی (5٪)     سایر ادیان (0٪)

اسلام دین رسمی قطر بوده و بیش از ۹۵ درصد این کشور مسلمان هستند. اقلیت مسیحی نیز ۵ درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند. نزدیک به۸۰ درصد جمعیت بومی و سنی مذهب قطر دارای مذهب وهابیند و خانواده آل ثانی، حاکم قطر نیز جزو آنان هستند. با توجه به وهابی بودن حاکمیت در قطر، عملاً بیشترین نفوذ در وضعیت سیاسی و فرهنگی جامعه متعلق به مذهب وهابی است. شیعیان حدود ۱۰ -۱۵ درصد از جمعیت قطر را تشکیل می‌دهند.

شیعه در قطر

تقریباً حدود ۱۰-۱۵ درصد جمعیت قطر شیعه‌اند. پس از نفوذ استعمارگران در قرن معاصر، شیعیان نتوانستند به فعالیت‌های سیاسی بپردازند. حکومت قطر شیعیان کشورش را در تنگنا قرار داده، ولی شیعیان کوشیده‌اند همیشه فعال باشند و حضورشان رابویژه درعرصه اقتصادی نشان دهند.

در کشور قطر بیش از ۹۰۰ هزار نفر سکونت دارند که در میان آنها شیعیان به عنوان اقلیت مذهبی قابل توجه، دارای تمام حقوقی هستند که یک شهروند مسلمان اهل تسنن قطری داراست. شیعیان قطر نفوذ قابل توجهی در بازار این کشور دارند. سایر ادیان چون مسیحیت در مجموع از نفوذ بسیار کمتری برخوردار بوده و کلاً نقش مشهوری ندارند.

شیعیان کشور قطر به دو گروه تقسیم می‌شوند:

1. برخی از آنها بحارنه هستند که اغلب از کشور بحرین و الاحساء وارد قطر شدند و زبانشان نیز عربی است
2. گروه دیگر سایر شیعیان که از ایران وارد این کشور شدند. این گروه از شیعیان مراسم عزاداری ماه‌های محرم و صفر را در حسینیه‌ها برگزار می‌کنند. مراسم نماز جمعه در قطر به خوبی انجام می‌شود و نماز جمعه دوحه از شلوغ‌ترین مراسم دینی این کشور است.

شیعیان قطری و غیر قطری دارای فعالیتهای مستقل هستند. در قطر علاوه بر مؤسسه ائمه جماعات و خطبا، دانشکده شریعت و مطالعات اسلامی نیز وجود دارد که در چهار چوب مسائل تربیتی فعالیت می‌کند.

همچنین از نظر فعالیت‌های اجتماعی نیز شیعیان در تمام ادارات موجود در این کشور فعالیت دارند، در هر اداره حداقل دو نفر از شیعیان فعالیت دارند.

شیعیان قطر مساجد و حسینیه‌های زیادی دارند که می‌توانند به راحتی در آن مراسم دینی خود را برگزار نمایند. با اینکه مراکز اسلامی فراوانی در گوشه و کنار قطر دیده می‌شود اما نمی‌توان هیچ اثری از حوزهای علمیه در آن یافت. برای همین اغلب شیعیانی که خواهان گذراندن دروس حوزوی هستند، مجبورند به کشورهای همسایه مانند ایران سفر کرده و این دروس را بگذرانند.

اما با افزایش فشار بر شیعیان کشورهای خلیج فارس مانند شیعیان عربستان و مصر، دولت قطر نیز از این غافله عقب نماند و جدا از فعالیت‌های گروه‌های اطلاعاتی این کشور علیه شیعیان، شروع به آزار و اذیت این گروه از مسلمانان کرد. از جمله اینکه برخی مساجد و حسینیه‌های شیعیان را تخریب کرد و تبعیض علیه شیعیان در رسانه‌های مختلف قطری به ویژه شبکه خبری الجزیره و به ویژه در پوشش اخبار قیام ملت بحرین و اعتراضات شیعیان شرق عربستان سعودی و همچنین ممنوعیت تأسیس کتابخانه و مرکز فرهنگی ویژه شیعیان.

عزاداری شیعیان در قطر

شیعیان، حسینیه‌های زیادی در قطر دارند که در آن‌ها برای سیدالشهداء حسین بن علی (ع) به عزاداری می‌پردازند. این حسینیه‌ها در تمامی ایام ماهِ محرم، صفر و رمضان و در روزهای ولادت و وفات ائمه اطهار به روی شیعیان باز است و در آنها عزا و جشن برای اهل بیت اقامه می‌شود. اما با این حال در روز عاشورا در کشور قطر هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری در خیابان‌ها مشاهده نمی‌شود.