بحث ویکی شیعه:صفحههای مورد نیاز
کاربران ویکی شیعه مدخلهای پیشنهادی خود را اینجا بنویسند. و اگر هم توضیحی لازم داشت اضافه کنند. نیازی به امضا کردن نیست.
قرآن و علوم قرآنی
- آیه تعاون (آیه ۲ سوره مائده)
- نظریه روابط ریاضی در قرآن
- رسم الخط مصحف یا رسم المصحف
تفسیر
تفاسیر شیعی
ترجمه های فارسی شیعی
داستان
مفاهیم و اصطلاحات
- شیعهشناسی
- امامتپژوهی
- حَمَلة عرش (حاملان عرش الهی) در ویکیپدیای انگلیسی ببینید:
- روح در آیاتی مانند آیه ۴ سوره قدر یا آیه ۵۲ سوره شوری نه روح انسان.
شخصیتهای قرآنی
متفرقه
- ترجمه قرآن موزه پارس ترجمهٔ قرآن موزهٔ پارس ترجمهٔ فارسی بسیار کهنی از قرآن است. یک نسخه از این ترجمه در دست است و در موزهٔ پارس شیراز نگهداری میشود.
- ادوارد حقوردیان تنها مترجم قرآن به زبان ارمنی. از ترجمه فارسی به ارمنی ترجمه کرده اند. در ویکی پدیا صفحه دارد.
- لواء حمد (حامل آن امام علی(ع) خواهد بود.)
انبیاء
- نگاره محمد(ص): در ویکی پدیا ببینید:
امامان(ع)
- اما الحوادث الواقعه فارجعوا الی رواة احادیثنا
- نحن صنائع ربنا
امام علی
- شباهتهای امام علی(ع) به پیامبران
- برهان افضلیت اثبات امامت امیرالمؤمنین (ع) با استفاده از قاعده افضلیت امام
- جنگهای امام علی(ع)؛ همانطور که جنگهای پیامبر در شناختن شخصیت پیامبر لازم است، جنگهایی که امام علی(ع) در آن شرکت داشته (اعم از دوران پیامبر و پس از آن) برای فهم سیره ایشان مفید و لازم است.
- بیعتکردن امام علی با خلفا؛ یکی از مباحث کلامی شیعیان و اهلسنت است. برخی شیعیان آن را نفی کرده، بعضی آن را ثابت میدانند.
امام کاظم
امام مهدی
- صاحب الامر اکنون تغییرمسیر به صفحه امام مهدی(ع) است.
بنیهاشم و امامزاده
- محمد هلال بن علی فرزند بلافصل امام علی که در آران و بیدگل مدفون است
- یحیی بن عبدالله بن حسن طالبی که علیه هارون عباسی قیام کرد.
- شکسته شدن سر حضرت زینب بر اثر کوبیدن آن به محمل هنگام دیدن سر برادر(ع).
عالمان
- سید محمدتقی مدرسی از مراجع شیعه و نویسنده تفسیر من هدی القرآن
- شهدای پنجگانه
- احمد بن عیاش جوهری (درگذشت:۴۰۱ق) محدث امامی مقیم بغداد.
- حسین بن فتح معروف به واعظ بکرآبادی جرجانی، شاگرد شیخ طوسی و استاد فضل بن حسن طبرسی و سدیدالدین حمصی
- سید حسین مدرسی طباطبایی، فقیه و نویسنده کتاب مکتب در فرایند تکامل
- فارابی
- ابوریحان بیرونی
- محمد بن زکریای رازی
فعالان سیاسی ـ اجتماعی
شاعران
- سبط جعفر (شاعر) از پاکستان
- ریحان اعظمی از پاکستان
- بوا عباس از بلتستان پاکستان
- کاظم اُزْری شاعر آیینی عربزبان
- دیک الجن (۱۶۱-۲۳۵ق)
- خواجوی کرمانی اشعار در مدح اهل بیت
- سید محمدعلی ریاضی یزدی Naghavi (بحث) ۲۹ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۰ (+0330)
خوشنویسان
- محمدشفیع ارسنجانی خطاط شیعه دوره قاجار که از جمله آثار او کتابی به نام الدعاء شامل زیارت عاشورا و دعای کمیل است.
- امسلمه قاجار معروف به گلینخانم
- غلامحسین امیرخانی
- سلمانعلی ارزگانی
- علی بابا اورنگ
تهذیبکاران
نویسندگان
- عایشه عبدالرحمن، ملقّب به «بنت الشاطی»، نویسنده و محقق مصری است که آثاری در حوزه مسائل اسلامی از وی منتشر شده است. او کتاب «السیدة زینب عقیلة بنی هاشم» را نوشته که چندین بار در ایران به فارسی ترجمه شده است.Nima.F ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۵۸ (UTC)
- اسماعیل انصاری زنجانی
مداحان
- غلام کویتیپور
مستبصرین
- صالح الوردانی
- عصام العماد
- روژه گارودی، فیلسوف، سیاستمدار و نویسنده و مستبصر معاصر فرانسوی
منتقد یا مخالف
احزاب، گروه، تشکل، اقوام و نهادها
- جامعه دیانت، یک گروه مذهبی شیعی در ایران که از ۱۲۹۹ش شروع به فعالیت کرده بود.
- القاعده
- آل حسام (خاندان)
- گروههای اسلامگرای مخالف شیعه در پاکستان:
- گروه فرقانNima.F ۲۳ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۳۹ (UTC)
مراکز علمی و پژوهشی
- پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
- پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
- فرهنگستان علوم اسلامی قم
- مؤسسه دارالحدیث + دانشگاه قرآن و حدیث
آیینها
تعزیه
محرم
- یوم العباس (آیین)
- حسین دی (آیین) ابتدا به زبان انگلیسی نوشته شود.
- کربزنی (آیین)
- دمادمزنی (آیین)
- إِنَّ اللَّهَ قَدْ شَاءَ أَنْ یَرَاکَ قَتِیلًا
- إِنَّ اللَّهَ قَدْ شَاءَ أَنْ یَرَاهُنَّ سَبَایَا
دیگر آیینها
- چهل و هشتم
- پیادهروی نیمه شعبان (عراق)
- ختم صلواة، «ختم صلوات» به اشتباه به مدخل صلوات تغییر مسیر داده شده، در حالی که باید به صورت مستقل نوشته شود.
رسم/فرهنگ عمومی/رفتارهای اجتماعی/عرف
مناسبتها
- روز تبلیغ دینی و اطلاعرسانی دینی
- کنفرانس شیعهشناسی کالج اسلامی لندن یکی از مهمترین کنفرانسهای شیعهشناسی در دنیا در سالهای اخیر این کنفرانس بوده که از سال 2015 تاکنون همهساله برگزار شده و به عنوان یک ایونت معتبر شناخته میشود.
- شب بیست و سوم ماه رمضان
تولیدات
کتاب
- وسیلة المآل فی عد مناقب الآل
- علی امام المتقین نوشته عبدالرحمن شرقاوی
- مصباح الانوار
- قیام جاودانه (سخنی چند پیرامون عاشورا و آفاق آن)، محمدرضا حکیمی
- خون خدا: گزارشی از عاشورای سال ۶۱ هجری جواد محدثی
- قصه کربلا علی نظریمنفرد
- قصه کوفه علی نظریمنفرد
- قصه مدینه علی نظریمنفرد
- قصه صلح خونین علی نظریمنفرد
- قصه هجرت علی نظریمنفرد
- مصباح الانوار فی فضائل امام الابرار (کتاب)
- منتقلة الطالبية، ابن طباطبا؛ کتاب بیان مناطقی است كه قبايل طالبيه (اولاد و فرزندان ابوطالب) در آنجاها سکنی گزیدهاند.
- جوابات المسائل السلاریه پرسشهای اعتقادی و فلسفی سلار دیلمی و پاسخهای سید مرتضیNima.F (بحث) ۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۱۶ (UTC)
- کتاب التعارض اثر سید محمدکاظم طباطبایی یزدی.
- مفردات الفاظ القرآن
- الامام علی علیهالسلام نبراس و متراس (کتاب)، اثر سلیمان کتانی
- الامام علی بن ابیطالب اثر عبدالفتاح عبدالمقصود
- السیدة زینب عقیلة بنی هاشم،
- فاطمة الزهراء علیها السلام وتر فی غمد، اثر سلیمان کتانی
- کتاب ثلاث رسائل فی الجهاد اثر آیتالله خامنهای
- کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی (کتاب) اثر محمدحسین رجبی دوانی
- الکامل فی التاریخ (کتاب) اثر ابن اثیر
شبکه تلویزیون
- شبکه تلویزیونی ماهوارهای الزهرا، ترکیه
- شبکه تلویزیونی ماهوارهای سچ تی وی، پاکستان
- شبکه تلویزیونی ماهوارهای، اهل البیت، پاکستان
- شبکه تلویزیونی ماهوارهای هادی تی وی، پاکستان
شعرها
- امشب شهادتنامه عشاق امضا میشود
- حسین آرام جانم حسین روح و روانم اثر محمدعلی کریمخانی
- نبی عربی و رسول مدنی
- یا علی گفتیم و عشق آغاز شد
فهرستها
فیلمها و سریالها
- در مسیر باران؛ انیمیشینی ایرانی درباره ریان بن صلت و امام رضا(ع)
- کاروان سربلندی (موکب الإباء)؛ فیلم سینمایی مشهور در مورد حرکت کاروان کربلا از شروع حرکت امام، قیام، اسارت، سخنرانی حضرت زینب(س) و امام سجاد در شام و...
هنر اسلامی
دانشنامههای اسلام و تشیع
- دائرةالمعارف امام حسین(ع)
- دائرةالمعارف اسلام (IE)، چاپ بریل
- دایرة المعارف قرآن کریم پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن(پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات)
- دائرةالمعارف قرآن (IQ)، چاپ بریل
- ویکیفقه
- دانشنامه اهلبیت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (دفتر تبلیغات)
- دانشنامه اسلامی ویکی اهل البیت(ع)
- دانشنامه عقاید اسلامی محمدیریشهری و دیگران. برگزیده بیست و پنجمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران.
- دانشنامه سیره نبوی(ص) گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- دانشنامه کلام اسلامی زیر نظر آیت الله سبحانی.
- دایرة المعارف آخرالزمان زیر نظر اسماعیل شفیعی اردستانی.
علوم، مفاهیم و اصطلاحات
نظریهها
- نظریه بازگشت با خویشتن اقبال لاهوری
- نظریه علمای ابرار
- تشیع انگلیسی یا شیعه انگلیسی یا لندنی
مفاهیم
- علم دینی یا اسلامی
- غذای حلال
- حلال (محصولات غذایی) به عنوان یک نشان تجاری که بر محصولات غذایی درج می شود.
- روزی یا رزق
- عدة من اصحابنا
- فمنیسم
- فرهنگ اسلامی به عنوان یک اصطلاح
- مکتب اهل بیت(ع)
- حاکم اسلامی
زبانها
دعاها
حدیث
- حديث اربعمأة (حدیثی از امیرالمؤمنین(ع) که در مجلسى چهارصد مطلب كه مؤمنان براى اصلاح امور دین و دنیاى خود بدانها نیازمندند به اصحابش آموخت)
- علی ممسوس فی ذات الله (حدیث)
- حدیث علامات مؤمن
- حدیث باب حطه
- حدیث رفع القلم
- حدیث حوض
- ان الحسین مصباح الهدی و سفینة الهدی
عرفان و تصوف
- عرفان به عنوان مقسم عرفان نظری و عملی
- عرفان عملی
- تصوف
- فرقههای شیعی تصوف دست کم فرقههای معروف تصوف به عنوان مثال:گنابادیه، قادریه،اهل حق
کلام و فلسفه
- علم الهی
- قدرت خدا به عنوان یکی از صفات الهی
- فضائل اهلبیت(ع)
- معنویت
- ویژگیهای امامت یا امامان
- رابطه علم و دین
- فلسفه احکام
مذاهب و فرق اسلامی
اصطلاحات فلسفی
- براهین جهانشناختی مجموعه ای از براهین اثبات خدا (برهان حرکت، برهان حدوث، برهان امکان و وجوب و برهان علیت)
- اصل امتناع تسلسل
- دور بطلان دور
- اصل امتناع و اجتماع متناقضان
- خلقت و آفرینش: نظریهای مختلف: نظر فلاسفه: صدور(فیض؛ نظر متکلمان: خلق از عدم؛ نظر عرفا: تجلی و تشأن
- قوه و فعل اصطلاحات فلسفی
- جوهر و عرض اصطلاحات فلسفی
- ماده اصطلاح فلسفی-فیزیکی
- ماتریالیسم
- فیزیکالیسم
- متناهی و غیرمتناهی
- برهان معرفت نفس
- برهان امکان فقری
- بدیهی یا بدیهیات
تاریخ
- بنیمخزوم
- شعوبیه قیام ایرانیان علیه حاکمان اموی. این قیام هم بهجهت دینی و هم ملی بسیار مهم است.
- شرححالنویسی/تراجم
- قاجاریان یا دوره قاجار
حوادث تاریخی
- تشییع و تدفین امام علی(ع)
- رحلت پیامبر(ص)
- تخریب میراث تاریخی صدر اسلام توسط وهابیت. این مقاله را در ویکیپدیای انگلیسی با این عنوان ببینید: Destruction of early Islamic heritage sites in Saudi Arabia
- قیام حسن به هرش با شعار الرضا من آل محمد
- مشروطه
- تحریـم تنباکو اگرچه این واکنش و این فتوا، ذیل نهضت تنباکو آمده، اما باید به صورت مستقل نوشته شود.
حکومتها و خاندانهای سیاسی
- حکومت اود حکومت شیعی در شبه قاره این صفحه در حال حاضر به اوده تغییرمسیر است. (دارای اولویت)
اقتصاد اسلامی
- عباس میرآخوری اقتصاددان اسلامی ایرانی زنده مقیم امریکاNima.F ۱۹ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۳۷ (UTC)
- محمدنقی نظرپور آخوند اقتصاددان شیعه از دانشگاه مفید قم فوت شدهNima.F ۱۹ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۳۷ (UTC)
- سید عباس موسویان آخوند با مطالعات اقتصادی و دبیر کمیته فقهی بانک مرکزی ایران فوت شدهNima.F ۱۹ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۳۷ (UTC)
- ایرج توتونچیان اقتصاددان اقتصاد اسلامی ایرانیNima.F ۱۹ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۳۷ (UTC)
- سید کاظم صدر اقتصاددان ایرانیNima.F ۱۹ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۳۷ (UTC)
فقه
- عرف
- فقه اهلسنت. حتی فقه هر یک از مذاهب چهارگانه نیز میتواند مدخل مستقلی باشد.
- محرمات احرام
- شهادت (فقه)
- لباس احرام / در حال حاضر به احرام تغییرمسیر است.
- حکم قتل سلمان رشدی
- مصارف زکات
اصول فقه
- عام و خاص
- مطلق و مقید
- اوامر و نواهی
- ظن
- اطمینان
- حکومت (اصطلاح اصولی)
- ورود (اصطلاح اصولی)
- تزاحم
- تخصص (اصطلاح اصولی)
- تخصیص (اصطلاح اصولی)
اخلاق
- فضایل اخلاقی (به اخلاق تغییر مسیر دارد که به نظر باید جدا شود)
- رذائل اخلاقی
حقوق
- حبس تعزیری
- قانون مجازات اسلامی
- کشف حجاب/ فعلا به قانون کشف حجاب تغییرمسیر است
سیاست
- افراطگرایی
- رادیکالیسم
- سکولاریسم
- اسلام سیاسی
- حکومت اسلامی
- حزب بعث سوریهErfani (بحث) ۲ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۱۹ (UTC)
پزشکی
شبه قاره
پاکستان
سازمانها
- سازمان امامیه آرگنایزیشن (I.O)
- شیعیان پاکستان؛ اقلیت مدعی و محصور (کتاب). این کتاب در سال ۲۰۱۹ از سوی انتشارات اکسفورد منتشر شده و نگاهی نسبتا جامع به حضور و جایگاه شیعیان در منطقه از جمله پاکستان دارد. کتاب به انگلیسی منتشر شده است و ترجمه فارسی ندارد.
- وفاق المدارس شیعه پاکستان؛ سازمان مدیریت مدارس دینی شیعیان پاکستانE.amini (بحث) ۱۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۳۳ (UTC)
- جامعه روحانیت بلتستان پاکستان
- علی مسجد ملاحظه شود
- تنظیم المکاتب
- اصغریه آرگنائزیشن پاکستان
علما
- علامه باقر چکرالوی
- علامه سید محمد یار شاه
- سید مرتضی حسین صدر الافاضل
- شیخ رجب علی
- شیخ علی برولمو
- اختر عباس نجفی
- شهید حسن ترابی
- شیخ نوروز علی نجفی (در پاکستان نقشی همانند مدرس افغانی داشتند)
- حسین بخش جارا ایشان تفسیر قرآن تحت عنوان انوار النجف دارد
- شیخ علی مدد نجفی مدیر فقید مدرسه جعفریه پارا چنار، ایشان سرمایهگذاری قابل توجه در پارچنار و شهر پشاور کرده است که در امد انها مصرف مدرسه جعفریه پاراچنار میشود. پاک هوتل در شهر پشاور متعلق به این مدرسه است.
- محمد نواز عرفانی مدیر فقید مدرسه جعفریه پاراچنار
- حافظ سید ریاض حسین نجفی، مدیر مدرسه معروف جامعه المنتظر در شهر لاهور
- مولانا سید ابوالقاسم حائری
دیگر شخصیتها
- محمد علی نقوی
- ارسلان بساسیری
- جنرال محمدموسی خان هزاره چهارمین رییس ستاد ارتش پاکستان(۱۹۰۸-۱۹۹۱م)، حاکم بلوچستان بود و پیکر وی طبق وصیتش در حرم امام رضا(ع) آرام گرفت و دفن شد. دایرة المعارفهای زیادی در باره ایشان مدخل نوشته اند.Erfani (بحث) ۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۷ (UTC)
حوزههای علمیه
- جامعة المنتظر لاهور
- جامعة الکوثر (اسلام آباد)
- جامعة المصطفٰی (لاهور)
- جامعة الحجت (اسلام آباد)
- مدرسه جعفریه (پاراچنار)
- مدارس اهلبیت (این یک سازمان مانندی است که چندین مدرسه تحت سرپرستی اینها میباشد)
- مدارس محمدیه (بلتستان)(مدارس متعددی تحت نظر این سازمان میباشد.
- مدرسه العروة الوثقی (لاهور)
احزاب سیاسی
- حزب دموکراتیک هزاره حزب سیاسی هزارههای پاکستان در کویته مرکز بلوچستان است و حسینعلی یوسفی و عبدالعزیز هزاره دبیر کلهای قبلی این حزب توسط لشکر جهنگوی ترور شده اند.
- لشکر جهنگوی شاخهای از سپاه صحابه یک گروه تورریستی ضد شیعه
شهرها
- پشاور مرکز ایالت خیبر پختونخواه که عمدتا پشتو زبان است و در عین حال یکی از مراکز اصلی شیعیان پاکستان و افغانستان به شمار می رود.
- کویته، مرکز ایالات بلوچستان پاکستان که جمعیت اقلیتشیعه عمدتا هزاره در ان ساکن هستند دو مدرسه علیمه دارند و در سالهای اخیر اماج حملات هدفمند قرار گرفته اند.
- هنگو
- مولتان
- لاهور، مرکز ایالات پنجاب که اقلیت شیعیان در ان زندگی می کنند و مدارس دینی فعال دارند.
- کراچی، مرکز ایالت سند که اقلیت شیعه در انجا نیز حضور قوی دارند.
مراسم
علمکشی در پاراچنار روز اول فروردین برگزار میشود.
اماکن
- حرم لعل شهباز قلندر، مربوط به قرن سیزدهم واقع در ایالات سند.
هند
علما و شخصیتها
- حیدر علی ایشان پدر تیپوسلطان که حاکم میسور هند بودند.
- میرزا خلیق پدر میرانیس که خودش نیز مرثیه نگار بودند.
- آیتالله حسنین شعبانی، در قم هستند و صاحب دو جلد رساله عملیه، با نظریات بکر و مخالف مشهور.
- مرثیهنگاری در شبه قاره
حوزههای علمیه و مدارس دینی
سازمانها، بنیادها و تشکلها
- بنیاد ایمان/بنیاد شیعه، واقع در شهر بمبئی تأسیس ۱۹۸۷م.
- کتابخانه امانی حاجی ناجی، واقع در گجرات هند.
- شبکه جهانی اسلامی، مرکز امانی بزرگ شیعه در بمبئی
- تنظیم المکاتب، سازمان آموزشی است که بیش از ۱۲۴۶ واحد اموزشی را در ۲۸ ایالت هند مدیریت میکند.
کشورها
افغانستان
شخصیتها
- محمد حسن ادیب هروی (۱۲۶۳ـ۱۳۴۷ش) نویسنده و معلم مقیم مشهد، دارای آثار تاریخی و ادبی.
- حسن باعثی هروی (۱۲۹۳ ـ ۱۳۳۸ش) فقیه و مدرس مقیم یزد. معروف به میرزا حسن یزدی.
- علی اصغر بشیر هروی (۱۲۹۸ ـ ۱۳۶۰ش) روحانی و فعال سیاسی شیعه و مؤسس نشریه طنز ترجمان.
- سید ابوالقاسم بلخی (۱۲۸۸ ـ ۱۳۵۸ش) فقیه و استاد فلسفه حوزه در ایران.
- سید برهان الدین بلخی (درگذشت:۱۳۴۹ق/۱۳۰۹ش)، شاعر، فرزند سید سلیمان بن ابراهیم قندوزی (مؤلف ینابیع الموده)، از همراهان نزدیک سیدجمال الدین افغان.
- براتعلی تاج (۱۲۹۳ ـ ۱۳۴۲ش)، فعال سیاسی و مشروطه خواه شیعه هزاره.
- سلطان محمد ترکستانی (۱۲۹۱ـ۱۳۵۷ش)، فقیه و مدرس هزاره مقیم مزار شریف. کشتهشده توسط حکومت کمونیستی حزب خلق افغانستان.
- نور احمد تقدسی (۱۳۰۶ش ـ ۱۳۹۰ش) فقیه و امام جمعه کابل.
- عبدالحسین توفیق (۱۲۹۷ـ ۱۳۵۶ش) نویسنده و شاعر مقیم هرات.
- عبدالاحمد جاوید (۱۳۰۴ش ـ ۱۳۸۱ش)، نویسنده و استاد دانشگاه و دارای دکترای ادبیات فارسی.
- سرور جویا (۱۲۷۷ـ۱۳۴۰ش) فعال سیاسی که بهدستور محمد داود، صدراعظم وقت افغانستان به زندان افتاد و در آنجا فوت کرد.
- سید جلال شریعت (۱۲۷۲ ـ ۱۳۳۸ش)، عالم و خطیب در کابل و هرات، برادر کوجک میر علیاحمد حجت.
- رمضانعلی شریفی (۱۳۰۷ ـ ۱۳۵۸ش)، روحانی و نماینده پارلمان افغانستان در زمان ظاهرشاه. بهدست نیروهای حکومت کمونیستی حزب خلق افغانستان کشته شد.
- میر علیاصغر شعاع (۱۲۸۸ ـ ۱۳۳۶ش)، فعال سیاسی و نماینده کابل در زمان ظاهرشاه. در زندان فوت کرد.
- سید حیدر شمشیری (درگذشت:۱۳۱۵ش)، روحانی و خطیب مشهور در شمال افغانستان.
- عزیزالله غزنوی (۱۲۷۸ ـ ۱۳۴۲ش)، فقیه و مدرس در کابل.
- میرحسین صادقی پروانی (۱۳۱۳ ـ ۱۳۹۵ش)، عالم و فعال سیاسی و عضو مؤسس حزب وحدت اسلامی افغانستان
- محمد حسین صادقی نیلی (۱۳۱۸ ـ ۱۳۶۹ش). روحانی، مجاهد و اولین فرمانده نیروهای حزب وحدت اسلامی افغانستان. او در ۲۴ آبان ترور شد.
- سید علیخان (زنده در ۱۱۶۱ش)، طبیب کابلی که به مشهد آمد و در حرم امام رضا به خدمت مشغول شد.
- حکیم یوسف هروی، نویسنده بدایع الانشاء، شیعه دربار تیموریان هند
- عبدالحسین عاقلی (۱۳۳۰ش ـ ۱۳۶۶ش)، روحانی و مبارز که توسط باند سیدمهدی هاشمی در مشهد ترور و جسدش مفقود شد.
- سید محمدحسین (۱۲۳۴ـ۱۳۱۰ش)، معروف به عالم بلخابی و پدر سید محمدعلی عالمی بلخابی، عالم، مدرس و فعال اجتماعی در جوزجان.
- محمد عیسی محقق(۱۳۱۵ ـ ۱۳۷۸ش)، معروف به محقق خراسانی، عالم و نویسنده و پژوهشگر.
- موسی عالمی بامیان (۱۳۱۰ ـ ۱۳۵۲ش)، ادیب و فقیه در حوزه علمیه نجف و نویسنده المفصل در شرح مطول.
- قربانعلی عرفانی یَکاَولنگی(۱۳۱۶ ـ ۱۳۹۴ش)، روحانی و فعال سیاسی و از بنیانگذاران حزب وحدت اسلامی افغانستان
- محمد علی فاضل (۱۳۱۶ ـ ۱۴۰۰ش)، متولد سنگتخت در دایکندی. فقیه و مدرس حوزه علمیه نجف و دمشق.
- یوسف واعظی (۱۳۲۴ ـ ۱۳۹۳ش)، روحانی، سیاستمدار
- عبدالله فاضل قندهاری(۱۱۹۱ـ۱۲۷۲ش)، فقیه، فعال علیه بریتانیا در قندهار و مدرس مقیم مشهد.
- خادم حسین فاضل ورسی (۱۳۰۸ ـ ۱۳۹۴ش) فقیه و مدرس مقیم مشهد.
- براتعلی فدایی هروی (۱۳۰۷ ـ ۱۴۰۰ش). روحانی و شاعر مقیم مشهد.
- محمد آصف فکرت (تولد:۱۳۲۵ش) نویسنده و پژوهشگر
- سید سلیمان قندوزی (۱۲۲۰ـ۱۲۹۴ق)، نویسنده ینابیع المودة لذوی القربی (کتاب)
- محمد شریف کابلی(۱۲۲۰ـ۱۲۹۰ش)، شاگرد سید اسماعیل صدر که به سفارش وی، برای تبلیغ شیعه به میانمار رفت و همانجا فوت کرد.
- محمد ابراهیم کرباسی/کلباسی(۱۱۴۰ـ۱۲۲۰ش)، فقیه مشهور هراتی مقیم اصفهان.
- احمدعلی کُهزاد (۱۲۸۷ ـ ۱۳۶۲ش)، نویسنده و پژوهشگر
- غلامرضا مایل هروی(۱۳۰۱ ـ ۱۳۷۴ش)، پژوهشگر و نویسنده و تاریخشناس
- نجیب مایل هروی(تولد:۱۳۲۹ش)، پژوهشگر و نسخهشناس
- محمد اسماعیل مبلغ(۱۳۱۹ ـ ۱۳۵۷ش)، نویسنده و پژوهشگر
- قانون احوال شخصیه شیعیان افغانستان، تصویب شده در ۱۳۸۷ش
- محمد کریم خلیلی(تولد:۱۳۲۹ش)، سیاستمدار، دبیرکل حزب وحدت اسلامی افغانستان و معاون سابق رییس جمهور افغانستان.
- سرور دانش (تولد:۱۳۴۰ش)، روحانی سیاستمدار و معاون سابق رییس جمهور افغانستان.
- محمد محقق(تولد:۱۳۳۴ش)، سیاستمدار، رییس حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان و از اعضای سابق دولت افغانستان.
- سید مصطفی کاظمی (۱۳۴۲ ـ ۱۳۸۶ش)، سیاستمدار و وزیر سابق دولت افغانستان.
- عبدالحسین مقصودی(۱۳۰۷ ـ ۱۳۷۶ش)، روحانی و فعال سیاسی.
- محمد باقر موحدی نجفی (تولد:۱۳۲۲ش) مرجع تقلید و مدرس مقیم قم.
- محمد باقر فاضل بهسودی (تولد:۱۳۳۵ش)، مرجع تقلید و مدرس مقیم قم.
- محمد سرور مولایی (تولد:۱۳۲۴ش)، نویسنده و استاد دانشگاه مقیم ایران.
- یزدانبخش بهسودی (۱۱۶۵ ـ ۱۲۱۰ق)، مشهورترین خان شیعه هزاره که علیه تجاوز دوست محمدخان، شاه کابل مبارزه کرد و با فریب کشته شد.
- علیحسین نایل(۱۳۱۰ ـ ۱۳۷۶ش) پژوهشگر و نویسنده.
- محمد اکبر خان نرگس(۱۳۰۷ ـ ۱۳۷۹ش) از خانهای معروف هزاره بامیان که خدمات اجتماعی زیادی به مردم خود کرد.
- ضامنعلی واحدی(۱۳۲۸ ـ ۱۳۶۲ش) روحانی مبارز که به ایران، مصر و لبنان رفت و توسط دولت کمونیستی افغانستان اعدام شد.
- محمدحسن وثیقی(۱۳۰۷ ـ ۱۳۸۴ش)عالم مشهور هراتی و مدیر مدرسه صادقیه.
- قربانعلی وحیدی جاغوری(۱۲۹۱ ـ ۱۳۵۸ش) عالم و مدرس و مدفون در قم.
- اسدالله هروی(۱۲۲۰ ـ ۱۲۹۰ش) مقیم یزد و معروف به ملا اسدالله یزدی.مدرس فلسفه
- عبدالعلی هروی(۱۲۳۵ تا ۱۳۰۱ش) عالم و فعال اجتماعی مشهور در زمان ناصرالدین شاه
- محمدتقی هروی(۱۲۱۷ـ۱۲۹۹ق)فقیه و نویسنده که مدتی را در اصفهان بود و به نجف رفت.
- عبدالخالق هزاره(کشتهشده در ۱۳۱۲ش) دانش اموز شیعه هزاره که محمدنادر، شاه افغانستان را کشت.
- محمدموسی یَکاَولَنگی(۱۲۷۵ ـ ۱۳۴۱ش) مدرس و مؤسس چند مدرسه علمیه در هزارهستان
- سید علیاحمد عالم (۱۳۱۰ - ۱۳۵۷ش) روحانی و فعال سیاسی که توسط دولت کمونیستی افغانستان بازداشت و اعدام شد.
- بصیر احمد دولتآبادی (۱۳۳۶ ـ ۱۳۹۷ش)، پژوهشگر و نویسنده.
- حیدر علی مدرسی (۱۳۱۲ ـ ۱۳۷۷ش) مدرس و مبلغ هزاره در ایران.
- سلطانعلی کشتمند (۱۹۵۳م) سیاست مداری برجسته از خانواده هزارههای شیعه، عضو حزب دموکراتیک خلق افغانستان و اولین هزارهای که به مقام نخست وزیری رسید و تقریبا ده سال در دهه ۱۹۸۰م در کابینه ببرک کارمل و نجیب الله نخست وزیر بود.Erfani (بحث) ۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۲۹ (UTC)
- سیما سمر (۱۳۳۵ش) پزشک و فعال سیاسی اجتماعی از هزارههای شیعه که در ساخت مدرسه، بیمارستان و دانشگاه، نقش برجسته داشته و به عنوان وزیر امور زنان و رییس کمیسیون حقوق بشر افغانستان کار کرده است.
- محمدامین احمدی (۱۳۴۳)، پژوهشگر و نویسنده برجسته Erfani (بحث) ۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۴۱ (UTC)
- محمد اکبری (۱۳۲۴ش)، سیاست مدار برجسته از رهبران پاسداران جهاد، حزب وحدت و رهبری فعلی حزب حراست اسلامیErfani (بحث) ۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۳۳ (UTC)
- حبیبه سرابی (۱۹۵۶م) از زنان سرشناس هزاره تبار افغانستان که در سمت های چون وزارت و ولایت کار کرده و چندین جایزه بین المللی را نیز بدست آورده است.
- سیدعباس حکیمی (۱۳۹۴ش)، از علمای صاحب اثر شیعه و از بنیانگذاران سازمان نصر و حزب وحدت اسلامی
- علیجان زاهدی (۱۳۳۲-۱۳۹۴ش)، از بنیانگذاران پاسداران جهاد در افغانستان و از رهبران حزب وحدت، موسس پایگاه امام جعفر صادق در غزنی دارای نقش برجسته در توسعه فرهنگی و اقتصادی
- میراحمد جوینده رییس کنسول ملی امامیه اسماعیلی افغانستان و نماینده آقا خان
شهرها، مناطق و اماکن
- دشت برچی، محلهای که بیشترین جمعیت هزارهها و شیعیان کابل را در خود جای داده و در سالهای اخیر به صورت مکرر شاهد حملات مرگبار بر آموزشگاهها، ورزشگاهها، حسینهها، مساجد، و بیمارستانها بوده است.
- غزنی مرکز ولایت/استان غزنی از ولایت جنوبی افغانستان که حدود نصف جمعیت ان را شیعیان و هزارهها تشکیل میدهد. غزنی دارای اثار فرهنگی و باستانی فراوان اسلامی است و به همین خاطر در سال ۲۰۱۳م به عنوان \ایتخت فرهنگی جهان اسلام از سوی یونسکو معرفی شده بود.
حوزههای علمیه
دانشگاهها
- دانشگاه کاتب
- دانشگاه ابن سینا
- دانشگاه خاتم النبیین
- دانشگاه گوهرشاد
- دانشگاه رابعه بلخی
- دانشگاه خواجه عبد الله انصاری
- دانشگاه اشراق
- دانشگاه غرجستان
- دانشگاه رهنورد
- موسسه تحصیلات عالی ابوریحان
مباحث و مسایل
- نسلکشی هزارهها، این موضوع در سالهای اخیر و در پی تشدید حملات بر هزارههای شیعه در مدارس، مساجد، اموزشگاهها، ورزشگاهها و دیگر تجمعات، مطرح گردیده و بازتاب جهانی یافته است.
- قانون احوال شخصیه شیعیان، این موضوع در زمان ریاست جمهوری حامد کرزی مطرح و به رسمیت شناخته شد اما با روی کار امدن دو باره طالبان و لغو قانون اساسی پیشین دوباره مطرح شده است. Erfani (بحث) ۵ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۴۲ (UTC)
احزاب و جریانهای سیاسی
- حزب عدالت و آزادی، از احزاب تازه تأسیس به رهبری سرور دانش معاون پیشین رییس جمهور که با طرح نظام فدارلی در افغانستان بسیار بحث برانگیز شده است.
آسیای میانه
افراد سرشناس
- سید عمر محمد شهاب
- عبدالروف السینکیلی (Syiah Kuala)
- اولیای نه گانه Wali Songo
آداب و رسوم شیعی
- گربگ سورو Grebeg Suro
- بوبور بیوریوم بدس Bubur Beureum-Bodas
- برزنجی (تهلیل ارواح)
- هایوک
- بوبور شورو
متفرقه
- آچه
- مچن علی
- شرف شمس
- حکومت پرلاک
مناطق و شهرها
- همدان
- کاشان
- زنجان
- یزد
- بوشهر
- رشت
- آمل
- بروجرد
مکانها، نهاد و بناها
حوزه علمیه
- شکستن مهر یک سنت حوزوی که به منظور حفظ امانت، مهر شخصی مرجع مرحوم شکسته میشود.
- درجات حوزه علمیه در ویکیپدیا چنین مقاله ای وجود دارد
- فهرست مدارس علمیه قم
- علوم حوزوی
- روحانی (روحانیت)
- شیخ
- ملا