پرش به محتوا

سلاح کشتار جمعی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:
نظر فقیهان شیعه در تولید و نگهداری این سلاح‌ها متفاوت است. [[محمد یزدی]] باور دارد با استناد به [[آیه ۶۰ سوره انفال]] به‌جهت آمادگی در مقابل دشمنان، باید این سلاح‌ها را تولید کرد.<ref>یزدی، فقه القرآن، ج۲، ص۲۵۴.</ref> همچنین [[حیدر حب‌الله]] به منظور تهیۀ امکانات دفاع، مقابله و ایجاد ترس در دشمن، معتقد به جواز و بلکه وجوب تولید و نگهداری این سلاح‌ها است.<ref>حب‌الله، دراسات فی الفقه الاسلامی المعاصر، ۱۴۳۲ق، ج۲، ص۳۱۷.</ref> برخی دیگر از فقیهان با حرام دانستن تولید و نگهداری این سلاح‌ها، معتقدند منظور آیه ۶۰ انفال سلاح‌های متعارف است.<ref>ربانی و دیگران، «بررسی ادله جواز یا حرمت تولید و انباشت سلاح‌های کشتار جمعی»، ص۹۲.</ref>  
نظر فقیهان شیعه در تولید و نگهداری این سلاح‌ها متفاوت است. [[محمد یزدی]] باور دارد با استناد به [[آیه ۶۰ سوره انفال]] به‌جهت آمادگی در مقابل دشمنان، باید این سلاح‌ها را تولید کرد.<ref>یزدی، فقه القرآن، ج۲، ص۲۵۴.</ref> همچنین [[حیدر حب‌الله]] به منظور تهیۀ امکانات دفاع، مقابله و ایجاد ترس در دشمن، معتقد به جواز و بلکه وجوب تولید و نگهداری این سلاح‌ها است.<ref>حب‌الله، دراسات فی الفقه الاسلامی المعاصر، ۱۴۳۲ق، ج۲، ص۳۱۷.</ref> برخی دیگر از فقیهان با حرام دانستن تولید و نگهداری این سلاح‌ها، معتقدند منظور آیه ۶۰ انفال سلاح‌های متعارف است.<ref>ربانی و دیگران، «بررسی ادله جواز یا حرمت تولید و انباشت سلاح‌های کشتار جمعی»، ص۹۲.</ref>  


[[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] با [[فتوای حرمت ساخت و به‌کارگیری سلاح هسته‌ای|صدور فتوای ساخت و به‌کارگیری سلاح هسته‌ای و باقی سلاح‌های کشتار جمعی]]، تولید آنها را حرام و سلاح‌های کشتار جمعی را تهدیدی علیه بشریت دانسته است.<ref>«تحریم سلاح کشتار جمعی در تاریخ تشیع»، خبرگزاری ایسنا.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی]] تولید و نگهداری این سلاح‌ها را ناسازگار با [[فطرت|فطرت انسانی]] دانسته است.<ref>مکارم شیرازی، «مبانی تحریم سلاح‌های کشتار جمعی از منظر معظم له»، بلیغ نیوز.</ref> برخی از دلایل فقیهانِ مخالفِ تولید، امور زیر است:
[[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] با [[فتوای حرمت ساخت و به‌کارگیری سلاح هسته‌ای|صدور فتوای ساخت و به‌کارگیری سلاح هسته‌ای و باقی سلاح‌های کشتار جمعی]]، تولید آنها را حرام و سلاح‌های کشتار جمعی را تهدیدی علیه بشریت دانسته است.<ref>«تحریم سلاح کشتار جمعی در تاریخ تشیع»، خبرگزاری ایسنا.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی]] تولید و نگهداری این سلاح‌ها را ناسازگار با [[فطرت|فطرت انسانی]] دانسته است.<ref>مکارم شیرازی، «مبانی تحریم سلاح‌های کشتار جمعی از منظر معظم له»، بلیغ نیوز.</ref> برخی از دلایل فقیهانِ مخالفِ تولید این سلاح‌ها، امور زیر است:


*سلاح کشتار جمعی [[مقدمه حرام]] است به این معنا که تولید و نگهداری سلاح، مقدمه استفاده از آن است. از سوی دیگر استفاده از این نوع سلاح‌ها حرام است، و چون کاری که به عمل حرام منجر شود حرام است، تولید و نگهداری سلاح نامتعارف نیز است.<ref>حب‌الله، «فقه البیئة و اسلحة الدمار الشامل»، ص۸.</ref>
*سلاح کشتار جمعی [[مقدمه حرام]] است؛ به این معنا که تولید و نگهداری سلاح، مقدمه استفاده از آن است. از سوی دیگر استفاده از این نوع سلاح‌ها حرام است، و چون کاری که به عمل حرام منجر شود حرام است، تولید و نگهداری سلاح نامتعارف نیز است.<ref>حب‌الله، «فقه البیئة و اسلحة الدمار الشامل»، ص۸.</ref>


*این سلاح‌ها موجب ضرر به غیر است: سلاح‌های کشتار جمعی، به محیط زیست و در نهایت به انسان‌ها حتی به امنیت روانی آنها ضرر جدی می‌زند و موجب بیماری‌های گوناگون و آثار زیان‌بار می‌گردد.<ref>ربانی و دیگران، «بررسی ادله جواز یا حرمت تولید و انباشت سلاح‌های کشتار جمعی»، ص۱۰۴</ref>
*این سلاح‌ها موجب ضرر به غیر است: سلاح‌های کشتار جمعی، به محیط زیست و در نهایت به انسان‌ها حتی به امنیت روانی آنها ضرر جدی می‌زند و موجب بیماری‌های گوناگون و آثار زیان‌بار می‌گردد.<ref>ربانی و دیگران، «بررسی ادله جواز یا حرمت تولید و انباشت سلاح‌های کشتار جمعی»، ص۱۰۴</ref>
خط ۳۰: خط ۳۰:


===استفاده ابتدایی===
===استفاده ابتدایی===
فقیهان شیعه این فرض را حرام دانسته‌اند.<ref>رستمی و دیگران، «جرم بودن اقدام علیه بشریت به‌وسیله سلاح‌های هسته‌ای از نگاه فقه»، ص۱۱۰.</ref> دلایل اینان چنین است:
فقیهان شیعه این فرض را حرام دانسته‌اند.<ref>رستمی و دیگران، «جرم بودن اقدام علیه بشریت به‌وسیله سلاح‌های هسته‌ای از نگاه فقه»، ص۱۱۰.</ref> دلایل آنها چنین است:


*استناد به آیات قرآن: پژوهشگران با استناد به [[آیه ۳۲ سوره مائده]] باور دارند استفاده ابتدایی از سلاح‌های کشتار جمعی منجر به کشته شدن انسان‌های بی‌گناه است و طبق این آیه، قتل انسان بی‌گناه، حرام و معادل قتل تمام بشریت است.<ref>رستمی و دیگران، «جرم بودن اقدام علیه بشریت به‌وسیله سلاح‌های هسته‌ای از نگاه فقه»، ص۱۰۵.</ref> همچنین بر اساس [[آیه ۲۰۵ سوره بقره]] از بین‌بردن کشتزارها و نسل‌کشی، مصداق فساد در زمین است و سلاح‌های میکروبی، شیمیایی، نیتروژنی و هسته‌ای بارزترین عواملی هستند که در زمین موجب فساد می‌شوند.<ref>رستمی و دیگران، «جرم بودن اقدام علیه بشریت به‌وسیله سلاح‌های هسته‌ای از نگاه فقه»، ص۱۰۵.</ref> برخی با توجه به [[آیه اعتدا]]، معتقدند تناسب در تسلیحات جنگی و تفکیک میان دشمن نظامی و غیر نظامی از نکات آیه است و باید رعایت شود و این موارد با استفاده ابتدایی از تسلیحات کشتار جمعی ناسازگار است.<ref>رستمی و دیگران، «جرم بودن اقدام علیه بشریت به‌وسیله سلاح‌های هسته‌ای از نگاه فقه»، ص۱۰۵.</ref>
*استناد به آیات قرآن: برخی پژوهشگران با استناد به [[آیه ۳۲ سوره مائده]] باور دارند استفاده ابتدایی از سلاح‌های کشتار جمعی منجر به کشته شدن انسان‌های بی‌گناه است و طبق این آیه، قتل انسان بی‌گناه، حرام و معادل قتل تمام بشریت است.<ref>رستمی و دیگران، «جرم بودن اقدام علیه بشریت به‌وسیله سلاح‌های هسته‌ای از نگاه فقه»، ص۱۰۵.</ref> همچنین بر اساس [[آیه ۲۰۵ سوره بقره]] از بین‌بردن کشتزارها و نسل‌کشی، مصداق فساد در زمین است و سلاح‌های میکروبی، شیمیایی، نیتروژنی و هسته‌ای بارزترین عواملی هستند که در زمین موجب فساد می‌شوند.<ref>رستمی و دیگران، «جرم بودن اقدام علیه بشریت به‌وسیله سلاح‌های هسته‌ای از نگاه فقه»، ص۱۰۵.</ref> برخی با توجه به [[آیه اعتدا]]، معتقدند تناسب در تسلیحات جنگی و تفکیک میان دشمن نظامی و غیر نظامی از نکات آیه است و باید رعایت شود و این موارد با استفاده ابتدایی از تسلیحات کشتار جمعی ناسازگار است.<ref>رستمی و دیگران، «جرم بودن اقدام علیه بشریت به‌وسیله سلاح‌های هسته‌ای از نگاه فقه»، ص۱۰۵.</ref>


*مضمون برخی روایات، ممنوعیت زیاده‌روی در جنگ، مثله‌کردن کشتگان، کشتن پیران، کودکان و زنان و قطع درختان جز در موقعیت اضطراری است<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، الناشر مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث قم، ج۱۵، ص۵۸.</ref> و نیز طبق روایاتی از انتشار سَم در بلاد دشمنان نهی شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، الناشر مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث قم، ج۱۵، ص۵۸-۵۹و۶۲.</ref> [[سید محمد محمدصادق صدر|محمد صدر]] معتقد است منظور از سمّ در این روایات هرگونه سلاح غیرمتعارف است.<ref>صدر، ماوراء الفقه، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۸۴.</ref>
*مضمون برخی روایات، ممنوعیت زیاده‌روی در جنگ، مثله‌کردن کشتگان، کشتن پیران، کودکان و زنان و قطع درختان جز در موقعیت اضطراری است<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، الناشر مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث قم، ج۱۵، ص۵۸.</ref> و نیز طبق روایاتی از انتشار سَم در بلاد دشمنان نهی شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، الناشر مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث قم، ج۱۵، ص۵۸-۵۹و۶۲.</ref> [[سید محمد محمدصادق صدر|محمد صدر]] معتقد است منظور از سمّ در این روایات هرگونه سلاح غیرمتعارف است.<ref>صدر، ماوراء الفقه، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۸۴.</ref>
خط ۴۴: خط ۴۴:
نظر فقیهان در صورت اضطرار یا مواقعی که پیروزی مسلمانان متوقف بر استفاده از تسلیحات کشتار جمعی است متفاوت است. برخی از فقیهان شیعه با استناد به [[فعل معصوم|فعل پیامبر(ص)]] در برخی [[جنگ‌های پیامبر(ص)|نبردهایشان]] و یا استناد به برخی روایات معتقدند استفاده از این تسلیحات در چنین مواردی جایز است.<ref>محقق حلّی، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۲۸۳؛ طوسی، المبسوط، ج۲، ص۱۱؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۲۵؛ طباطبایی، ریاض المسائل، ۱۴۱۸ق، ج۸، ص۶۹؛ حر عاملی، وسایل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۵، ابواب جهاد العدو، باب ۱۶،ص۶۲،حدیث ۲.</ref>
نظر فقیهان در صورت اضطرار یا مواقعی که پیروزی مسلمانان متوقف بر استفاده از تسلیحات کشتار جمعی است متفاوت است. برخی از فقیهان شیعه با استناد به [[فعل معصوم|فعل پیامبر(ص)]] در برخی [[جنگ‌های پیامبر(ص)|نبردهایشان]] و یا استناد به برخی روایات معتقدند استفاده از این تسلیحات در چنین مواردی جایز است.<ref>محقق حلّی، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۲۸۳؛ طوسی، المبسوط، ج۲، ص۱۱؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۲۵؛ طباطبایی، ریاض المسائل، ۱۴۱۸ق، ج۸، ص۶۹؛ حر عاملی، وسایل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۵، ابواب جهاد العدو، باب ۱۶،ص۶۲،حدیث ۲.</ref>


در مقابل، برخی مخالف کاربرد سلاح نامتعارف حتی در فرض ضرورت هستند. [[محمدجواد فاضل لنکرانی]] معتقد است گرچه فقیهان، فتح مسلمانان در جنگ را بسیار حیاتی دانسته‌اند و مجوز انجام کارهای نامتعارف را داده‌اند اما دلیلی ندارد که مسلمانان برای حفظ اسلام بتوانند هر عملی انجام دهند؛ بلکه باید از طرق مشروع باشد.<ref>فاضل لنکرانی، «تولید و استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی از دیدگاه فقه اسلامی»، ص۳۲.</ref> همچنین [[آقا ضیاء عراقی]] نیز استفاده از سمومات که سلاح کشتار جمعی در آن زمان محسوب می‌شده را حتی در فرض توقف پیروزی بر آن، ممنوع می‌داند.<ref>آقاضیاء عراقی، شرح تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۴۰۴.</ref> برخی پژوهشگران با مخدوش دانستن روایتی که در آن به استفاده از آتش انداختن با منجنیق که منجر به کشته‌شدن غیر نظامیان است معتقدند این روایت از سوی برخی [[علم رجال|رجالیان]] مورد خدشه واقع شده است.<ref>علیدوست، «فقه تولید، انباشت و کاربرد سلاحهای غیرمتعارف با محوریت فقه امامیه»، ص۱۷-۱۸.</ref>
در مقابل، برخی مخالف کاربرد سلاح نامتعارف حتی در فرض ضرورت هستند. [[محمدجواد فاضل لنکرانی]] معتقد است گرچه فقیهان، فتح مسلمانان در جنگ را بسیار حیاتی دانسته‌اند و مجوز انجام کارهای نامتعارف را داده‌اند اما دلیلی ندارد که مسلمانان برای حفظ اسلام بتوانند هر عملی انجام دهند؛ بلکه باید از طرق مشروع باشد.<ref>فاضل لنکرانی، «تولید و استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی از دیدگاه فقه اسلامی»، ص۳۲.</ref> همچنین [[آقا ضیاء عراقی]] نیز استفاده از سمومات که سلاح کشتار جمعی در آن زمان محسوب می‌شده را حتی در فرض توقف پیروزی بر آن، ممنوع می‌داند.<ref>آقاضیاء عراقی، شرح تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۴۰۴.</ref> برخی پژوهشگران با مخدوش دانستن روایتی که در آن به استفاده از آتش انداختن با منجنیق که منجر به کشته‌شدن غیر نظامیان است معتقدند، این روایت از سوی برخی [[علم رجال|رجالیان]] مورد خدشه واقع شده است.<ref>علیدوست، «فقه تولید، انباشت و کاربرد سلاحهای غیرمتعارف با محوریت فقه امامیه»، ص۱۷-۱۸.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
confirmed، protected، templateeditor
۳٬۸۸۵

ویرایش