منهج الرشاد فی معرفة المعاد (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | ملانعیما |
| تاریخ نگارش | ۱۱۵۱ق |
| موضوع | کلام |
| زبان | عربی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مرکز پژوهشهای آستان قدس رضوی |
مَنْهَجُ الرَّشاد فی مَعْرفَةِ المَعاد کتابی کلامی به زبان عربی نوشته محمد نعیم طالقانی از عالمان شیعه در قرن ۱۲ق. وی با استفاده از مبانی فلسفی، عرفانی و تفسیری درباره معاد جسمانی و روحانی بحث کرده است. وی بیشترین تأثیر را در ارائه مباحث، از ملاصدرا برده است.
مؤلف کتاب
محمدنعیم طالقانی مشهور به ملانعیما از عالمان شیعه قرن دوازدهم هجری قمری. پدرش ملا محمدتقی طالقانی از شاگردان میرزا حسن بن ملا عبدالرزاق لاهیجی است. برای ملا نعیما کتابهایی نظیر اصل الاصول، فصل الخطاب فی تحقیق الصواب و تنقیح المرام را نام بردهاند.[۱]
محتوای کتاب
این کتاب که در سال ۱۱۵۱ق تألیف گردیده، از یک مقدمه، پنج باب و یک خاتمه تشکیل شده است. وی در مقدمه از حقیقت و ضرورت معاد بنابر آیات و روایات و نقد کلام متکلمین در این زمینه سخن گفته است. ابواب پنجگانه کتاب که هر کدام دارای شرح و تفصیل بوده، از این قرار است:
- باب اول: بیان نفس و تحدید آن
- باب دوم: بیان حقیقت نفس و ماهیت آن
- باب سوم: تعدید(شمارش) قوای نفس و اثبات قوای پنجگانه ظاهری نفس
- باب جهارم: اثبات حدوث نفس با حدوث بدن
- باب پنجم: اثبات معاد جسمانی و پاسخ به شبهات.[۲]
سخن آشتیانی
سید جلال الدین آشتیانی درباره کتاب میگوید:
- این کتاب در باب خود بینظیر است. مدتها بود که به سراغ کتابی در معاد میرفتم که مؤلف آن مفسر، فقیه، حکیم. عارف باشد تا اینکه نسخه این کتاب را در کتابخانه مجلس یافتم... مؤلف با احاطه به کلمات اَعلام فن، بهخصوص صدرالمتألهین و احاطه به روایات تفسیری با حفظ قواعد عقلی و افکار محققان، معاد جسمانی را ثابت کرده و به حل مشکلات و دفع شبهات پرداخته است.[۳]
نسخ و چاپ
از کتاب دو نسخه در دسترس است:
- یک نسخه اصل بهخط مؤلف در کتابخانه مجلس شورای اسلامی.
- نسخهای دیگر که از روی اصلی نوشته شده است در کتابخانه مدرسه مروی تهران نگهداری میشود.[۴]
این اثر برای اولین بار در سال ۱۴۱۹ق توسط مرکز پژوهشهای آستان قدس رضوی با مقدمه سید جلالالدین آشتیانی و رضا استادی به چاپ رسید.
پانویس
یادداشت
منابع
- استادی، رضا، کتابشناسی و نقد/ مقدمهای بر کتاب منهج الرشاد فی معرفة المعاد، مشکوة، شماره ۵۸ و ۵۹، بهار و تابستان ۱۳۷۷ش.
- طالقانی، ملانعیما، منهج الرشاد فی معرفة المعاد، مرکز پژوهشهای آستان قدس، ۱۴۱۹ق.