ممتحنات
مُمْتَحِنات عنوان ۱۶ سوره از قرآن که با سوره ممتحنه تناسب محتوایی دارند.
برخی از قرآن‌پژوهان سوره‌های فتح، حشر، سجده، طلاق، قلم، حجرات، تبارک، تغابن، منافقون، جمعه، صف، جن، نوح، مجادله، ممتحنه و تحریم را ممتحنات ذکر کرده‌اند.[۱] محمود رامیار در تاریخ قرآن (رامیار) نامگذاری این سوره‌ها را به ممتحنات، به سیوطی در الاتقان نسبت داده است.[۲]معرفت در تفسیر التمهید به نقل از الاتقان سیوطی سوره حدید را هم براساس مصحف عبدالله بن مسعود یکی از سوره‌های ممتحنات دانسته است. [۳] گفته شده چون اين سوره‌ها با هم تناسبت محتوايى دارند[یادداشت ۱] و یکی از آنها ممتحنه نام دارد، ممتحنات نامیده می‌شوند.[۴] در نامگذاری سوره ممتحنه گفته‌اند، از آنجا که در آیه دهم آن، به پیامبر(ص) دستور داده شده که زن‌های مهاجر را امتحان کند تا انگیزه ترک شوهرانشان و مهاجرتشان از مکه به مدینه معلوم شود و بر اساس آن درباره آنان تصمیم بگیرد، سوره مذکور به ممتحنه نامگذاری شده است.[۵][یادداشت ۲]
پانویس
یادداشت
- ↑ نهی از دوستى مؤ منین با کفار در اول و پایان سوره و بیان احکامی درباره زنان مهاجر و بیعت آنان. طباطبایی، المیزان،منشورات اسماعيليان، ج۱۹، ص۲۲۶
- ↑ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا جَاءَكُمُ الْمُؤْمِنَاتُ مُهَاجِرَاتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ ۖاللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِهِنَّ ۖ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّارِ ۖ لَا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَلَا هُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ ...اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون زنان با ايمان مهاجر، نزد شما آيند آنان را بيازماييد. خدا به ايمان آنان داناتر است. پس اگر آنان را باايمان تشخيص داديد، ديگر ايشان را به سوى كافران بازنگردانيد: نه آن زنان بر ايشان حلالند و نه آن [مردان] بر اين زنان حلال...
منابع
- رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۲ش.
- دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
- فرهنگ‌نامه علوم قرآن، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.