سال ۱۹۷ هجری قمری

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از ۱۹۷ق)
سال ۱۹۷ هجری قمری
 
امامت
امام رضا(ع)
حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی
عباسیان در عراقامین عباسی
اغلبیان در اِفریقیه (تقریبا برابر با تونس)ابراهیم اول بن اغلب و عبدالله بن ابراهیم
امویان در اسپانیاحکّام اول بن هشام اول
ادریسیان در مراکشادریس دوم (الاصغر)
شاهان یزیدی در ارمنستان و آذربایجانیزید بن مَزْیَد شِیبانی
وقایع مهم
آوردن قیافه‌شناس برای اثبات نسب امام رضا(ع)
محاصره بغداد، پایتخت حکومت امین عباسی، توسط سپاه مأمون عباسی
وفات‌ها / شهادت‌ها
وکیع بن جرّاح رؤاسی


سال ۱۹۷ هجری قمری یکصد و نود و هفتمین سال از سال‌شمار هجری قمری و مصادف با زندگانی امام جواد(ع) و امامت امام رضا(ع) ‌است.

روز نخست این سال، یعنی یکشنبه ۱ محرم، مصادف است با ۲۵ شهریور سال ۱۹۱ هجری شمسی و ۱۶ سپتامبر سال ۸۱۲ میلادی. روز پایانی سال، یعنی چهارشنبه ۲۹ ذی‌الحجه، مصادف است با ۱۳ شهریور سال ۱۹۲ هجری شمسی و ۴ سپتامبر سال ۸۱۳ میلادی.[۱]

در سال ۱۹۷ق، امین عباسی (حکومت: ۱۹۳–۱۹۸ق)، از سلسله عباسیان، بر عراق و بغداد حکومت می‌کرد. محاصره بغداد، پایتخت حکومت امین عباسی (حکومت: ۱۹۳–۱۹۸ق)، توسط سپاه مأمون عباسی (حکومت: ۱۹۸-۲۱۸ق) از رویدادهای این سال است.

وضعیت کلی

سال ۱۹۷ق، با سال‌های ۱۹۱ و ۱۹۲ هجری شمسی مطابق است. این سال یکی از سال‌های امامت ۲۰ سالهٔ امام رضا(ع)، امام هشتم شیعیان است.[۲] امام رضا(ع) در این دوران در مدینه ساکن بود. فرزند او محمد، معروف به امام جواد(ع) نیز در حدود دو سال سن داشت.[۳]

در این سال، حاکمیت یک‌پارچه‌ای در سرزمین‌های اسلامی وجود نداشت؛ ولی حاکمیت در مناطق مرکزی جهان اسلام در اختیار امین عباسی (حکومت: ۱۹۳–۱۹۸ق)، از سلسله عباسیان بود، که بر عراق و بغداد حکومت می‌کرد.[۴] ادریس دوّم (حکومت: ۱۸۷–۲۱۳ق)؛ از سلسله شیعهٔ ادریسیان بر مراکش حاکم بود.[۵] ابراهیم بن اغلب (حکومت: ۱۸۴–۱۹۷ق)؛ سرسلسله اغلبیان (۱۸۴–۸۰۹ق) و پس از او عبدالله بن ابراهیم اغلبی (حکومت: ۱۹۷-۲۰۱ق) در اِفریقیه (تقریبا برابر با کشور تونس) حکومت می‌کردند.[۶] در این سال، عَبّاد بن محمد بلخی، که توسط مأمون عباسی منتصب شده بود، بر مصر حکومت می‌کرد.[۷]

امویان با حکومت حکام اوّل بن هشام اوّل (حکومت: ۱۸۰–۲۰۶ق)؛ بر شبه جزیره اِیبِریا (اسپانیا) حکومت می‌کردند[۸] و یزید بن مَزْیَد شِیبانی (حکومت: ۱۸۳–۲۰۵ق)؛ سرسلسله شاهان یزیدی، والی ارمنیّه (تقریبا ارمنستان[۹] و شِرْوان (بخشی از جمهوری آذربایجان) بود.[۱۰][۱۱]

رویدادها

برخی از رویدادهای سال ۱۹۷ق، در ممالک اسلامی چنین بوده است:

  • درگذشت وکیع بن جرّاح رؤاسی،[۱۲] در ماه محرم.[۱۳] او راوی، حنفی‌مذهب و صاحب کتابی پیرامون فضایل اهل بیت(ع) است.[۱۴] برخی او را شیعه شمرده‌اند.[۱۵]
  • آوردن قیافه شناس، توسط کسانی که به نسبت بین امام جواد(ع) و امام رضا(ع) شک داشتند.[۱۶]
  • آغاز حکومت عبدالله بن ابراهیم اغلبی (حکومت:۱۹۷-۲۰۱ق)، دومین حاکم از سلسله اغلبیان (۱۸۴–۸۰۹ق) در اِفریقیه (تقریبا برابر با کشور تونس).[۱۷]
  • محاصره بغداد، پایتخت حکومت امین عباسی (حکومت: ۱۹۳–۱۹۸ق)، توسط سپاه مأمون عباسی (حکومت: ۱۹۸-۲۱۸ق)؛[۱۸]
  • دعوت از بنی‌هاشم برای بیعت با مأمون عباسی؛ که برخی از آنها اجابت کردند.[۱۹]
  • ولادت واثق عباسی، از سلسله عباسیان بنا بر نقلی. (ولادت او در سال ۱۹۶ق نیز گزارش شده است.)[۲۰]
  • قحطی شدید در اندلس (کشورهای اسپانیا و پرتغال).[۲۱]

پانویس

  1. «تبدیل تاریخ»، باحساب.
  2. طبرسی، اعلام الوری باعلام الهدی، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۴۱ و ۴۲.
  3. طبرسی، اعلام الوری باعلام الهدی، ۱۳۷۶ش، ص۹۱.
  4. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۴۳؛ همچنین نگاه کنید به طبری، تاریخ الامم و الملوک، دار التراث، ج۸، ص۴۹۸.
  5. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۷۷.
  6. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۸۵.
  7. ابن تغری بردی، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۵۴.
  8. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۵۳.
  9. لسترنج، جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، ۱۳۷۷ش، ص۱۹۶ و ۱۹۷.
  10. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۲۷۹.
  11. لسترنج، جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، ۱۳۷۷ش، ص۱۹۳.
  12. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، درا صادر، ج۶، ص۲۷۷.
  13. ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۳۶۵.
  14. عزیزی، راویان مشترک، ۱۳۸۷ش، ص۱۴۶.
  15. عزیزی، راویان مشترک، ۱۳۸۷ش، ص۱۴۶.
  16. انصاری زنجانی خوئینی، الموسوعة الکبری، دلیل ما، ج۷، ص۱۸۹.
  17. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۸۵.
  18. ابن تغری بردی، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۵۴.
  19. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۲۷۳.
  20. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۹، ص۱۵۱.
  21. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۶، ص۲۷۷.

منابع

  • ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، تخقیق جمال‌ادلین شیال و دیگران، قاهره، وزارة الثقافة و الإرشاد القومی. المؤسسة المصریة العامة، ۱۳۹۲ش.
  • ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون، ۱۴۱۰ق.
  • ابن کثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق.
  • امین، محسن، اعیان الشیعه، بیروت، دار التعارف، بی‌تا.
  • باسورث، کلیفورد ادموند، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، ۱۳۸۱ش.
  • «تبدیل تاریخ»، باحساب.
  • حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، ترجمه تقویم التواریخ (سالشمار وقایع مهم جهان از آغاز آفرینش تا سال ۱۰۸۵ق)، تصحیح هاشم محدث، مترجم ناشناخته، تهران، احیاء کتاب، ۱۳۷۶ش.
  • طبرسی، فضل بن الحسن، اعلام الوری باعلام الهدی، قم، مؤسسة آل البیت لأحیاء التراث، ۱۳۷۶ش.
  • حسینی خاتون‌آبادی، وقایع السنین و الاعوام یا گزارش‌های سالیانه از ابتدای خلقت تا سال ۱۱۹۵ هجری، تصحیح محمدباقر بهبودی، مقدمه ابوالحسن شعرانی و شهاب‌الدین مرعشی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۵۲ش.
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، دار التراث، بیروت، بی‌تا.
  • عزیزی، حسین و دیگران، راویان مشترک، قم، مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان، کتاب الکترونیکی، ۱۳۸۷ش.
  • غلامعلی‌زاده، جواد، «تحلیلی نو بر گرایش مذهبی و سیاسی حسن بن هانی (ابونواس)»، در مجله زبان و ادبیات عربی (مجله ادبیات وعلوم انسانی سابق)، شماره ۵، پاییز و زمستان ۱۳۹۰ش.
  • لسترنج، گی، جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی: بین‌النهرین، ایران و آسیای مرکزی از زمان فتوحات مسلمین تا ایام تیمور، ترجمه محمود عرفان، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۷ش.