علی بن هلال کرکی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | علی بن احمد بن محمد بن هلال کرکی عاملی |
| لقب | شیخ علی منشار |
| محل زندگی | لبنان،هند، عراق و ایران |
| تاریخ وفات | ۱۳ ربیع‌الاول سال ۹۸۴ق |
| محل دفن | حرم امام رضا(ع) در مشهد |
| شهر وفات | اصفهان |
| خویشاوندان سرشناس | شیخ بهایی (داماد) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محقق کرکی |
| تألیفات | رسالة فی النکاح، کتاب الطهارة، صیغ العقود و الایقاعات و رسالة فی صلاة الجمعة |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | شیخ الاسلام |
علی بن هلال کَرَکی معروف به شیخ علی مِنشار، شیخ الاسلام عصر صفویان در عصر حکومت شاه طهماسب اول. وی به دعوت استادش، محقق کرکی، از جبل عامل به ایران آمد و علاوه بر منصب شیخ الاسلامی، وکالت در حلالیات را نیز از سوی شاه طهماسب به عهده داشت. از اقدامات وی، معرفی حسین بن عبدالصمد حارثی، پدر شیخ بهایی، به شاه طهماسب برای تصدی‌گری منصب شیخ الاسلامی قزوین بود. وی در سال ۹۸۴ق در اصفهان درگذشت و در دارالسیاده حرم امام رضا(ع) دفن شد.
شخصیت‌شناسی
زین الدّین علی بن احمد بن محمد بن هلال کرکی عاملی معروف به علی بن هلال کرکی اهل جبل عامل بود. به جهت شهرت پدرش، به وی شیخ علی منشار نیز می‌گفته‌اند.[۱] وی مدت‌ها در هند و عراق می‌زیسته است.[۲]
در زمان حکومت شاه طهماسب اول (حکومت ۹۳۰-۹۸۴ق)، برخی از علمای شیعه به دعوت محقق کرکی از جبل عامل به ایران آمدند. علی بن هلال کرکی از جمله شاگردان محقق کرکی بود که به جهت این دعوت به ایران آمد و همراه خود حدود چهار هزار جلد کتاب آورد.[۳]
دختر شیخ علی بن هلال کرکی، همسر شیخ بهایی بود.[۴]
وفات
شیخ علی بن هلال کرکی عاملی، ۱۳ ربیع‌الاول سال ۹۸۴ق در اصفهان درگذشت. پیکرش به مشهد انتقال یافت و در دارالسیاده حرم امام رضا(ع) دفن شد.[۵]
جایگاه علمی، اجتماعی و سیاسی
متن اجازه‌نامه محقق کرکی:
همانا شیخ علی منشار از صالحان و پرهیزگاران و فاضلان
شریف است که توجّه تام به اکتساب فضایل دارد.[۶]
پس از درگذشت محقق کرکی، علی بن هلال کرکی شیخ الاسلام حکومت صفویان شد. همچنین به حکم شاه، وکالت در حلالیات[یادداشت ۱] نیز به علی بن هلال واگذار شد.[۷]
شیخ علی بن هلال کرکی در مسائل شرعی و فتوا صاحب‌نظر بود و نظرش معتبر و موثق به شمار می‌رفت. از اقدامات وی، این بود که پس از آگاه شدن از ورود حسین بن عبدالصمد حارثی، پدر شیخ بهایی به اصفهان، شیخ علی بن هلال کرکی، شاه طهماسب اول را آگاه ساخت و شاه طهماسب حسین بن عبدالصمد را به قزوین پایتخت حکومت خویش فراخواند و منصب شیخ الاسلامی قزوین را به وی عطا کرد.[۸]
الدّر الفرید، رساله در مسائل فقهیه عام البلوی، کتاب طهارت[۹] رسالة فی النکاح، صیغ العقود و الایقاعات[۱۰] و رسالة فی صلاة الجمعة[۱۱] ازجمله کتاب‌هایی است که علی بن هلال کرکی تألیف کرده است.
پانویس
- ↑ آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۸ق، ج۱۵، ص۷۷.
- ↑ «شیخ علی منشار عاملی»، سایت اندیشه قم.
- ↑ مدرس، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۶، ص۱۵.
- ↑ افندی، ریاض العلماء، مطبعة الخیام، ج۴، ص۲۶۷.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۴۶۸.
- ↑ حسون، حیاة المحقق الکرکی، ج۲، ص ۲۵۶، به نقل از «شیخ علی منشار عاملی»
- ↑ افندی، ریاض العلماء، مطبعة الخیام، ج۴، ص۲۶۷.
- ↑ افندی، ریاض العلماء، مطبعة الخیام، ج۲، ص۱۱۹.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۴۶۹.
- ↑ «شیخ علی منشار عاملی»، سایت اندیشه قم.
- ↑ آصفی، «نمازجمعه در عصر صفویه»، ۱۳۸۳ش، ص۱۵
یادداشت
منابع
- آصفی، رضا، «نماز جمعه در عصر صفویه»، مجله کتاب ماه دین، شماره ۸۰، خرداد ۱۳۸۳ش.
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، قم، اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق.
- افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق: احمد حسینی اشکوری و محمود مرعشی، مطبعة الخیام، بی‌تا، برگرفته از پایگاه کتابخانه فقاهت.
- جعفریان، رسول، صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۹ش.
- «شیخ علی منشار عاملی»، پایگاه‌اندیشه قم، تاریخ بازدید: ۳ آذر ۱۳۹۶ش.
- مدرس، محمدعلی، ریحانة الأدب فی تراجم المعروفین بالکنیة أو اللقب، تهران، نشر خیام، ۱۳۶۹ش.
- مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، تصحیح، تحقیق و اضافات غلام‌رضا نصراللهی، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶ش.