پرش به محتوا

حمله یزید به مکه

از ویکی شیعه
حمله یزید به مکه
زمانسال ۶۴ هجری قمری
مکانمکه
علتسرکوب عبدالله بن زبیر
عاملانیزید بن معاویه
مُسلم بن عُقْبَه
حُصَيْن بن نُمَيْر
پیامدهابه آتش کشیده شدن کعبه


حمله یزید به مکه، از رویدادهای سال ۶۴ق بود که با هدف سرکوب عبدالله بن زُبیر به‌علت عدم بیعت او با یزید بن معاویه رخ داد.[۱] در این حمله کعبه به آتش کشیده شده و بخشی از سازه آن تخریب شد.[۲] حمله یزید به مکه و آتش زده کعبه را در کنار واقعه کربلا و واقعه حره، سومین جنایت بزرگ یزد در طول سه سال و هشت ماه حکومتش دانسته‌اند.[۳] در این واقعه که پس از واقعه حره و غارت مدینه رخ داد، سپاه یزید برای سرکوب و مقابله با عبدالله بن زبیر، مکه را محاصره کردند. ابن‌زبیر به مسجد الحرام پناهنده شد و سپاه یزید با حمله به مسجد الحرام، کعبه را آتش‌باران کردند.[۴]

به گزارش تاریخ طبری (تألیف: ۳۰۳ق)، این واقعه تحت فرماندهی حُصَین بن نُمَیر صورت گرفت.[۵] یعقوبی، تاریخ‌نگار قرن سوم هجری، اشاره می‌کند که ابتدا مُسلم بن عُقبه فرماندهی این حمله را بر عهده داشت؛ اما پس از مرگش، حُصَین بن نُمَیر جایگزین او شد.[۶] ابن‌نُمیر با محاصره مکه و استقرار در بلندی‌های اطراف، اقدام به ساخت منجنیق و پرتاب گلوله‌های آتشین به سمت خانه‌های مردم و کعبه کرد.[۷] در حمله سپاه یزید به مکه، مختار بن ابوعبید ثقفی نیز در کنار عبدالله بن زبیر، با سپاه یزید جنگید.[۸]

شیخ عباس قمی (درگذشت: ۱۳۵۹ق) در کتاب وقایع الایام، شروع این حمله را در ۲۷ محرم سال ۶۴ق ذکر کرده است.[۹] به گفته طبری، این حمله در ربیع‌الاول سال ۶۴ق با اعلام مرگ یزید بن معاویه به پایان رسید.[۱۰]

پانویس

  1. قمی، وقایع الأیام، نور مطاف، ص۳۰۶.
  2. بلاذری، أنساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۳۳۸.
  3. رستم‌نژاد و داودی، عاشورا: ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ۱۳۸۴ش، ص۲۱۸-۲۲۲.
  4. رستم‌نژاد و داودی، عاشورا: ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ۱۳۸۴ش، ص۲۲۲.
  5. طبری، تاريخ الطبری، ۱۸۷۹م، ج۴، ص۳۸۳.
  6. یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۵۱.
  7. قمی، وقایع الأیام، نور مطاف، ص۳۰۶.
  8. مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۶، ص۱۵.
  9. قمی، وقایع الأیام، نور مطاف، ص۳۰۶.
  10. طبری، تاريخ الطبری، ۱۸۷۹م، ج۴، ص۳۸۳.

منابع

  • بلاذری، أحمد بن يحيى، جمل من أنساب الأشراف، بيروت، دار الفكر، ۱۴۱۷ق.
  • داودی، سعید و مهدی رستم‌نژاد، عاشورا: ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، زیر نظر ناصر مکارم شیرازی، قم، مدرسه امام علی بن ابی‌طالب(ع)، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
  • طبری، محمد بن جریر بن یزید، تاريخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۸۷۹م.
  • قمی، عباس، وقایع الأیام (فیض العلام فی عمل الشهور و وقایع الایام)، قم، نور مطاف، بی‌تا.
  • مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، بورسعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
  • یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا.