بلژیک

بلژیک کشوری در شمال غرب اروپا به مرکزیت بروکسل که حدود سیصدهزار نفر مسلمان در این کشور زندگی می‌کنند. بیشتر شیعیان این کشور اهل عراق و پاکستان هستند و برخی مردم بلژیک نیز در اثر تبلیغ به شیعه گرویده‌اند که شهید عبدالله دهدوه از جمله این افراد است.

بلژیک(Belxiye)

اطلاعات عمومی
جمعیت کل	۱۰٬۵۸۴٬۵۳۴ (۲۰۰۷م)
مساحت	۳۰.۵۲۸ کیلومتر
حکومت	سلطنتی مشروطه
پایتخت	بروکسل ۵۰°۵۱′ شمالی ۴°۲۱′ شرقی
ادیان(درصد)	مسیحیتت (۶۵ درصد)، بی‌دین (۲۰ درصد)، ناخداباور (۷ درصد)، اسلام (۵ درصد)
زبان رسمی	فرانسوی، هلندی
اسلام
جمعیت مسلمانان	۵۰۰ هزار نفر
اطلاعات شیعی
جمعیت	۳۰ هزار نفر
درصد به جمعیت کشور	کمتر از ۱ درصد
درصد به جمعیت مسلمانان	۶ درصد
اقوام	عرب، ترک، پاکستانی
مساجد	مسجد جامع بروکسل

جغرافیا و مساحت

بلژیک کشوری اروپایی است که بین کشورهای: هلند، آلمان، لوکزامبورگ، فرانسه و دریای شمال قرار گرفته و وسعت آن ۳۰،۵۰۷ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۱۰٬۵۸۴٬۵۳۴ نفر است. پایتخت آن بروکسل و شهرهای مهم آن بندر آئورس و لی‌یژ می‌باشند.

مردم شناسی

در حدود ۵۸ درصد از جمعیت کشور هلندی زبان، ۴۱ درصد فرانسه زبان و کمتر از یک درصد آلمانی زبانند. بروکسل، با ۸ درصد از جمعیت کشور، به طور رسمی دوزبانست. (فرانسه-هلندی).

در حدود ۸۶٪ از جمعیت بلژیکی دارای ملیت بلژیکی هستند.۹٪ (بر اساس تعداد) ایتالیایی، مراکشی، فرانسوی، ترکی یا هلندی هستند و ۵٪ یکی از ملیت‌های دیگر را دارا می‌باشند.

ادیان

طبق تحقیق و مطالعات مذهب در سال ۲۰۱۲ میلادی در حدود ۵۸٪ از جمعیت خود را متعلق به کلیسای کاتولیک می‌دانند؛ در حالی که دین اسلام با ۵ ٪ دومین دین بزرگ به شمار می‌رود.

ادیان در بلژیک      مسیحیت کاتولیک (58٪)     سایر فرقه‌های مسیحی (7٪)     اسلام (5٪)     سایر ادیان (2٪)     بی‌دین یا لاادری گرا (20٪)     خداناباور (7٪)     بیان نشده (1٪)

اسلام در بلژیک

براساس قانون سال ۱۹۷۴م/۱۳۵۳ش که متعاقب دستور پادشاه بلژیک تصویب گردید، پس از مسیحیت، اسلام به عنوان دومین دین در این کشور به رسمیت شناخته شده است؛ بعد از اعلان این موضوع، با حمایت و تلاش‌های عربستان سعودی شورای عالی مسلمانان بلژیک تشکیل گردید و قانون اساسی بلژیک تصریح می‌نماید که مذاهب رسمی کشور بایستی مورد حمایت و مساعدت دولت قرارگیرند؛ لذا شورای مذکور با مساعدت دولت در میدان «سنت کانتز» بلژیک، مسجد جامع بروکسل را پایه نهاد. مسجد جامع بروکسل از نظر رسمی مهمترین مسجدی است که در بلژیک جایگاه قانونی دارد و به رسمیت شناخته شده است.

در حالی که آمار تعداد مساجد ثبت‌نشدۀ بلژیک را بین ۲۴۰ تا ۴۰۰ باب ذکر می‌نمایند. تا سال ۱۹۹۳ تعداد ۳۱ باب مسجد به مراکز اسلامی بلژیک اضافه شده است (از ۲۰۹ باب در سال ۱۹۹۰ به ۲۴۰ باب در سال ۱۹۹۳ رسیده است).

شیعیان

جمعیت کل	جمعیت مسلمانان	جمعیت شیعیان	درصد شیعیان	منبع	سال
۱۰.۴۱۹.۰۰۰		۳۰.۰۰۰	۰.۳ درصد	مجمع جهانی اهلبیت(ع)	۲۰۰۸
۱۰.۵۸۴.۵۳۴	۲۸۱.۰۰۰	کمتر از ۲.۸۰۰	کمتر از ۱ درصد	انجمن دین و زندگی اجتماعی «مؤسسه PEW»	۲۰۰۹

وضعیت شیعیان در بلژیک و چگونگی برگزاری مراسم عاشورا و فرهنگ آن دسته از شیعیانی که در بلژیک دارای تشکیلات مذهبی شناخته شده هستند، اجمالاً به شرح زیر است:

1. شیعیان عرب که عمدتاً مراکشی، الجزایری، تونسی هستند و غالباً در زیر سایبان مسجد الرضا(ع) که جایگاه قانونی ثبت شده‌ای ندارد، گرد می‌آیند.
2. شیعیان ترک دارای یک مسجد هستند؛ ولی به مرور زمان اهل تسنن و نیز شیعیان اسمی، گردانندگی آن را به دست گرفته‌اند.
3. پاکستانی‌ها نیز در مناسبت‌های خاص از جمله ایام محرم با اجاره نمودن محلی و اعلام آن به عنوان «حسینیه پاکستانی‌ها»، دور هم جمع می‌شوند و عزاداری می‌کنند.
4. شیعیان عراقی در آئورس در یک منزل شخصی گردهم می‌آیند و آداب و رسوم مذهبی را برپا می‌دارند.» مراسم عاشورا در بین شیعیان بلژیک به صورت کاملا طبیعی و بدون خرافه برگزار می‌شود. شیعیان مسجد الرضا به دعوت نمایندگی، در مراسم سفارت شرکت می‌کنند و تاکنون از خودشان مراسم خاصی نداشته‌اند؛ ولی فرهنگ سینه‌زنی و نوحه خوانی ندارند و در جمع ایرانیان حضور می‌یابند. جمع این عده حدود سیصد نفر است. شیعیان ترک هیچ گونه تعزیت و یا عزاداری خاصی در ایام عاشورا ندارند؛ ولی جمع آنها به حدود هزار نفر می‌رسد.
5. پاکستانی‌ها که حدود سیصد الی چهارصد نفر هستند، مراسم عزاداری، سینه زنی و نوحه خوانی خاصی دارند که هر ساله برگزار می‌گردد و خرافات یا شیوه‌های غیر متداول عزاداری و سینه‌زنی دارند و آنها نیز به صورتی کاملاً عادی مراسم عاشورا را عزیز می‌دارند.

به طور کلی فرهنگ عاشورا و گرامیداشت آن، در بین شیعیان روح تازه‌ای دمیده و خصوصاً شیعیان عرب، اخیراً از نوحه‌سرایی و عزاداری ایرانی الگو می‌گیرند و ابیات و اشعار عزاداری آنها به سبک عزاداری اعراب ایرانی‌الاصل است.

مراسم عاشورا در بین شیعیان بلژیک به صورت کاملا طبیعی و بدون خرافه اجرا می‌شود. بعضی از آن‌ها در «مسجد الرضا» و برخی با اجارۀ مکان‌هایی مختلف -تحت عنوان حسینیه- و شیعیان عراقی در شهر آئورس در یک منزل شخصی گردهم می‌آیند و به سینه‌زنی و نوحه خوانی می‌پردازند. به طور کلی فرهنگ عاشورا و گرامی‌داشت آن، در بین شیعیان روح تازه‌ای دمیده و خصوصاً در سال‌های اخیر، عزاداری آن‌ها به سبک عزاداری و نوحه‌سرایی اعراب ایرانی‌الاصل است.

مراکز شیعی

در بلژیک چندین مرکز متعلق به شیعیان هست که عبارتند از:

• مرکز مهدیه بروکسل: این مرکز در زمینه مذهبی، آموزشی مهارتی، کارگاهی و اجتماعی فعالیت دارد.
• مسجد الرضا متعلق به شیعیان لبنانی مراکشی. داعش در سال ۱۳۹۰ش. به این مسجد حمله کرد. در این حمله، عبدالله دهدوه امام جماعت این مسجد به شهادت رسید.
• مسجد الرحمن بروکسل: این مسجد سابقه بیشتری نسبت به دیگر مراکز دارد و در دوران دفاع مقدس زمانی که جانبازان شیمیایی نیاز به درمان داشتند و به اروپا برای درمان می‌رفتند یکی از معدود مراکزی که آنان را می‌پذیرفت، همین مسجد بود. البته آن موقع، شیخ ادریسی، امام جماعت این مرکز از اهل سنت بود. بعدها وی شیعه شد و به تبعیت از وی، تعداد زیادی نیز شیعه شدند. امروزه امام و اکثر مأمومین مسجد الرحمن شیعه مستبصر هستند ولی همچنان اهل سنت هم در این مسجد مشارکت دارند.
• مرکز امام حسن(ع) متعلق به عراقی‌های مقیم بروکسل
• مرکز اهل البیت متعلق به ترک‌زبان‌ها در بروکسل
• مرکز الغری در شهر «انتورپنت» بلژیک متعلق به عرب‌ها و افغانستانی‌ها
• مسجد پاکستانی‌ها در بروکسل
• مرکز اسلامی و فرهنگی مشکات در بروکسل

شخصیت‌های شیعه

شهید عبدالله دهدوه

• عبدالله دهدوه مبلغ و عالم مغربی‌الاصل بلژیکی، سال ۱۹۶۶ میلادی (۱۳۴۴ شمسی) در کشور بلژیک به دنیا آمد.در بود که در سال ۱۳۹۰ شمسی به شهادت رسید. وی در ابتدای دوره جوانی، شیعه شد و در سال ۱۳۵۹ شمسی برای تحصیل علوم حوزوی وارد حوزه علمیه قم شد.

عبدالله دهدوه جوان پس از طی یک مرحله تحصیل و کسب نخستین مبانی و معارف اسلامی، جهت تبلیغ مسائل اسلامی به کشورش بلژیک بازگشت و پس از مدتی، برای تکمیل دوره فقه و معارف اسلامی در جامعة المصطفی(ص) العالمیة به ایران بازگشت و بعد از فارغ التحصیلی به بلژیک برگشت و فعالیت‌های تبلیغی خود را با راه‌اندازی "مرکز و مسجد امام رضا(ع)" در شهر بروکسل ادامه داد. وی در آن مسجد، مراسم عبادی و مذهبی برگزار می‌کرد. دهدوه در کنار فعالیت در مسجد، چندین جلد کتاب (مانند کتاب الحریة من وجهة نظر الاسلام و الغرب) تألیف کرد و بیش از دویست شاگرد تربیت کرد.

عبدالله دهدوه در ۲۲ اسفند ۱۳۹۰ شمسی مقارن اذان مغرب و در حالی که برای نماز آماده می‌شد، در پی هجوم تروریست‌ها به مسجد الرضا، به شهادت رسید.

منابع

• آیین‌های محرم در عرصه‌ بین الملل، گردآوری و تنظیم مرکز بین المللی تبلیغ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مهر ۱۳۹۰ شمسی

پیوند به بیرون

• مقاله مسلمانان بلژیک در دانشنامه جهان اسلام