اسد حیدر
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | اَسَدالله حَیدَر بن مُحمّد بن عیسی |
| تاریخ تولد | ۱۳۲۷ق |
| محل زندگی | نجف • کویت |
| تاریخ وفات | ۸ شعبان۱۴۰۵ق |
| محل دفن | نجف |
| شهر وفات | کویت |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سید محسن حکیم • سید ابوالقاسم خویی • محمد حسین کاشف الغطاء • علامه امینی |
| محل تحصیل | نجف |
| تألیفات | الامام الصادق و المذاهب الاربعة • مع الحسین فی نهضته |
شیخ اَسَدالله حَیدَر مشهور به اسد حیدر (۱۳۲۷-۱۴۰۵ق) از پژوهشگران و محققان شیعه در عراق. او در سال ۱۳۲۷ق در نجف به‌دنیا آمد و دروس علمی خود را نزد اساتید حوزه نجف مانند آیت‌الله حکیم و آیت‌الله خویی گذراند. مراوده‌های شیخ اسد با علامه امینی سبب آشنایی او با تاریخ اهل بیت شد، تا آن‌جا که کتاب الامام الصادق و المذاهب الاربعه را نوشت. شیخ اسد در سال ۱۴۰۵ق در کویت درگذشت و در نجف به‌خاک سپرده شد.
زندگی‌نامه
اسد حیدر در سال ۱۳۲۷ق در نجف به‌دنیا آمد. پدرش محمد بن عیسی بن محدعلی حیدر از شاگردان شیخ محمدطه نجف بود.[۱] وی بعدها بر اثر فشار حکومت عراق، آن‌جا را ترک کرد و به کویت رفت و روز جمعه، ۸ شعبان ۱۴۰۵ق در آن کشور درگذشت؛ اما جنازه‌اش را به نجف انتقال دادند و در آن شهر دفن کردند.[۲] [۳]
تحصیلات
شیخ اسد حیدر، دروس مقدمات حوزوی را نزد اساتید حوزه علمیه نجف آموخت و سپس در درس آیت‌الله حکیم و آیت‌الله خویی شرکت کرد. شخصیت علمی او آن‌گاه شکل گرفت که با علامه امینی آشنا شد. ملاقات‌های او با علامه سبب شد تا درباره تاریخ اهل بیت(ع)، تألیفاتی بنگارد و نتیجه آن، زندگانی امام صادق(ع) در چند جلد بود.[۴]
وی در مدرسه کاشف الغطاء، صحن حرم امام علی(ع) و خانه‌اش، حلقه‌های درس داشت و هر روز عصر پس از پایان بحث علمی، عالمانی مانند باقر شریف قرشی، سید علی البکاء و سید دخیل البکاء در منزلش حاضر می‌شدند و از کتابخانه او که مملو از کتب قدیمی بود، استفاده می‌بردند.[۵]
گفته شده که او محضر محمدحسین کاشف‌الغطاء را نیز درک کرده و با اینکه در لباس روحانیت نبود و عقال بر سر می‌نهاد، اما به‌دلیل موقعیت‌اش همواره مورد احترام مردم و علما بود.[۶]
تألیفات
از اسد حیدر، آثاری بر جای مانده است:
- الامام الصادق و المذاهب الاربعة مشهورترین اثر شیخ اسد حیدر که در آن به تحلیلی نو و جامع، درباره ابعاد شخصیت امام صادق(ع) پرداخته است.
- مع الحسین فی نهضته که با عناوین «همگام با حسین(ع)» و «همگام با نهضت حسینی» به فارسی ترجمه شده است.
- عائشة و التشریع الاسلامی
- الشیعه فی قفص الاتهام
- تاریخ الکوفة
- أنا و الحیاة
- احسن الطب
- محتارات من کتاب تاریخ بغداد
- المذهب الجعفری
- الصحابة فی نظر الشیعه الامامیه
- دیوان شعر
- مقالات متفرقه در مجلات البیان و الاضواء.[۷][۸]
در بیان دیگران
سید جعفر مرتضی درباره او می‌گوید:
- «از زمره دانشمندان و علمای اسلام، علامه جلیل‌القدر جناب شیخ اسد حیدر است که تلاشی ارجمند در پاسخ به شبهه پراکنی ابن خلدون نمود... علامه فرزانه ما این پندار باطل را با استدلال‌های محکم و روشن به خوبی رد کرد و حاصل این تلاش عالمانه و پرثمر، کتابی به نام «الامام الصادق و المذاهب الاربعة» مشهور اهل معرفت گردید.»[۹]
مترجم کتاب الامام الصادق و المذاهب الاربعه می‌نویسد:
- «بی‌گمان اسد حیدر یکی از معدود عالمانی است که در نیم قرن اخیر در حوزه معارف شیعی، کاری محققانه و در خور استناد و قابل مقایسه با آثار محققان گذشته ارائه داده است.»[۱۰]
آیت‌الله سبحانی نیز در مراسم رونمایی از ترجمه کتاب الامام الصادق و المذاهب الاربعه شخصیت علمی او را ستود.[۱۱]
توانایی در شعر و خطابه
اسد حیدر در شعر و ادبیات نیز دستی داشت و عضو جمعیت ادبی نجف اشرف بود و در مجالس و کنگره‌های علمی و ادبی شرکت می‌کرد. سروده‌های حماسی او در اعیاد و عزاداری‌ها خوانده می‌شد. یکی از اشعار مشهور او قصیده‌ای است که در سوگ سید ابوالحسن اصفهانی سروده است.[۱۲] او در خطابه نیز توانایی خاصی داشت.[۱۳]
پانویس
- ↑ آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۱۹۹.
- ↑ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۷ش، ص۲۲۰.
- ↑ مجله درسهایی از مکتب اسلام، ۱۳۹۱ش، ص۲۸.
- ↑ مجله درسهایی از مکتب اسلام، ۱۳۹۱ش، ص۲۸.
- ↑ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۷ش، ص۲۱۹.
- ↑ درباره مجموعه هشت جلدی امام صادق علیه‌السلام مذاهب، ۱۳۹۱ش.
- ↑ مجله درسهایی از مکتب اسلام، ۱۳۹۱ش، ص۲۸.
- ↑ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۷ش، ص۲۲۰و۲۲۱.
- ↑ حیدر، امام صادق و مذاهب چهارگانه، ۱۳۶۹ش، ص۱۶.
- ↑ حیدر، امام صادق و مذاهب چهارگانه، ۱۳۶۹ش، ص۱۹.
- ↑ با حضور آیت‌الله‌العظمی سبحانی؛ کتاب «امام صادق(ع) و مذاهب اهل سنت» رونمایی شد، خبرگزاری رسمی حوزه.
- ↑ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۷ش، ص۲۲۰.
- ↑ مجله درسهایی از مکتب اسلام، ۱۳۹۱ش، ص۲۸.
منابع
- آل محبوبه، جعفر شیخ باقر، ماضی النجف و حاضرها، درالاضواء، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م
- اسد حیدر، امام صادق و مذاهب چهارگانه، ترجمه حسن یوسفی اشکوری، تهران، شرکت سهامی انتشار، ۱۳۶۹ش.
- شیخ اسد حیدر مرد قلم و بیان، درسهایی از مکتب اسلام، اسفند ۱۳۶۴، سال ۲۵ - شماره ۱۲.
- درباره مجموعه هشت جلدی «امام صادق علیه‌السلام مذاهب چهارگانه»، کتاب ماه دین، اردیبهشت ۱۳۹۱ - شماره ۱۷۵.
- حکیم، حسن عیسی، المفصل فی تاریخ النجف الاشرف، قم، المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۷ش.
- با حضور آیت‌الله‌العظمی سبحانی؛ کتاب «امام صادق(ع) و مذاهب اهل سنت» رونمایی شد، خبرگزاری رسمی حوزه، تاریخ بازدید: ۲۵ خرداد ۱۳۹۱ش.