جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع (کتاب)

جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع

اطلاعات کتاب
نویسنده	سید بن طاووس
موضوع	دعا
سبک	روایی
زبان	عربی
اطلاعات نشر
تاریخ نشر	۱۳۳۰ق

جَمالُ الأُسْبوع بِکَمالِ العَمَلِ الْمَْشروع تألیف سید علی بن طاووس حلی، متوفای ۶۶۴ هجری در موضوع ادعیه و اعمال مأثوره در هر هفته است. این کتاب، بجز فصل اول که موضوعش نماز هدیه به ارواح چهارده معصوم(ع) است، بقیۀ ابواب اختصاص به ایام هفته دارد. سید در هر روز، فضیلت آن روز را بیان نموده و سپس اعمال، نمازها و ادعیه مختص آن روز یا ساعات آن روز را ذکر می‌کند.

کتاب جمال الأسبوع، چهارمین عنوان از کتاب «المهمات و التتمات» است که سید ابن طاووس در ابتدای کتاب «فلاح السائل» شمرده است.

درباره مؤلف

مقالهٔ اصلی: سید بن طاووس

سید رضی الدین، علی بن موسی بن جعفر بن طاووس مشهور به سید بن طاووس، (۵۸۹-۶۶۴ق) از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) و امام سجاد(ع) از بزرگترین عالمان شیعه و نویسنده کتاب‌های بسیاری است. وی استاد بزرگانی همچون علامه حلی و پدر او (شیخ یوسف سدیدالدین) است. او به سبب سجایای اخلاقی بسیار، تقوا و مراقبه فراوان، حالات عرفانی و کراماتش به جمال العارفین معروف و مشهور است.

انگیزه نگارش

سید، در ابتدای«فلاح السائل» می‌گوید:

«چون دیدم کتاب «مصباح المتهجد» جدم شیخ طوسی مجمل و مختصر است، بر آن شدم تا تتمه‌ای بر آن بنویسم و آن را ۱۰ جلد قرار دادم و برای هر کدام از آنها نامی برگزیدم. موضوع همۀ آنها هم پیرامون ادعیه و صلوات وارده است.»

اسامی کتاب‌ها

• ۱ و ۲- فلاح السائل در اعمال شبانه روز در ۲ جلد‌
• ۳- زهرة الربیع در ادعیۀ هفتگی‌
• ۴- جمال الأسبوع بکمال العمل المشروع
• ۵- الدروع الواقیة، در اعمالی که هر ماه تکرار می‌شود‌.
• ۶- المضمار للسباق و اللحاق بصوم شهر إطلاق الأرزاق و عتاق الأعناق، شامل اعمال ماه رمضان
• ۷- السالک المحتاج إلی معرفة مناسک الحجّاج
• ۸ و ۹- الإقبال بالأعمال الحسنة، در اعمالی که هر سال یک بار انجام می‌شود. این کتاب شامل اعمال سال، غیر از ماه رمضان است که در المضمار ذکر شده.
• ۱۰- السعادات بالعبادات، در اعمالی که وقت مشخصی برای آنها ذکر نشده است.

ابواب کتاب

ابن طاووس، جمال الأسبوع را در ۴۹ فصل مرتب کرده و در ابتدای کتاب، فهرست مفصلی از ابواب کتاب را آورده است. سید در مقدمۀ کتاب علت فصل بندی کتاب را این طور توضیح می‌دهد: معانی و معارف بلند این مطالب مانند لؤلؤ و یاقوتی است که درون صدف هستند و وقتی مطالب فراوانی در یک فصل گنجانده شود کشف آنها و اطلاع پیدا کردن از درون آنها مشکل است و وقت فراوانی می‌طلبد. همچنین فصل بندی آنها، در حقیقت ادای حق آن مطالب است و مراد الهی را در هدایت بوسیله آن مطالب دست یافتنی‌تر می‌کند.

در این کتاب، بجز فصل اول که موضوعش نماز هدیه به ارواح چهارده معصوم(ع) است، بقیۀ ابواب اختصاص به ایام هفته دارد. سید در هر روز، فضیلت آن روز را بیان نموده، سپس اعمال و نمازها و ادعیۀ مختصۀ آن روز یا ساعات آن روز را ذکر می‌کند.

به جهت اهمیتی که شریعت نبوی(ص) به شب و روز جمعه داده است. سید از فصل دهم تا پایان کتاب را اختصاص به این روز داده است.

ترجمه

جمال الأسبوع، توسط شیخ عباس قمی ترجمه گردیده است. این ترجمه- که ترجمۀ متن کتاب است و ادعیه و اوراد آن ترجمه نشده است- در حاشیۀ کتاب به چاپ رسیده است.

ملحقات

در پایان کتاب نیز، شرح دعای سمات شیخ محمد ابراهیم سبزواری آمده و به عنوان ملحقات کتاب، دعای کمیل و ندبه را که سید ذکر نکرده است، اضافه نموده‌اند.

علی بن طاووس در پایان جمال الأسبوع، موعظه‌های گرانبهایی برای تسریع در عمل به این اعمال و آماده شدن برای روز حساب بیان نموده و به همگان هشدار می‌دهد که: نفس انسان پس از شنیدن وصف این اعمال و اوراد، یا شروع به انکار می‌کند و یا دعوت به تأخیر، تا آنجا که انسان در غفلت محض فرو می‌رود و ناگهان صدای ناقوس مرگ را می‌شنود.

چاپ

جمال الأسبوع یک بار در سال ۱۳۰۲ هجری به چاپ رسید.

چاپ بعدی کتاب در سال ۱۳۳۰ هجری توسط شیخ احمد شیرازی، در تهران انجام گرفت. در این چاپ ترجمۀ کتاب به قلم شیخ عباس قمی در حاشیۀ کتاب آمده است.

منابع

• ابن طاووس، علی بن موسی، فلاح السائل.
• تهرانی، آقابزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء.
• ابن طاووس حلی، علی بن موسی، جمال الاسبوع، مؤسسة الآفاق، ۱۳۷۱ ش.