کاربر:Naghavi/صفحه تمرین
این صفحه دربارهٔ فهرست فتواهای جهاد است. برای مطالعه بیشتر حکم جهاد را ببینید.
فهرست فتواهای جهاد
فهرست فتواهای جهاد
نمونه‌هایی از مهم‌ترین فتاوایی که از سوی فقیهان و مراجع تقلید شیعه در ادوار مختلف تاریخی درباره وجوب جهاد صادر شده بدین شرح است:
.jpg)
- با هجوم روسیه در سال‌های ۱۲۴۱ تا ۱۲۴۳ق، به کشور ایران و تصرف مناطقی از آن، برخی عالمان شیعه همچون جعفر کاشف‌الغطاء، سیدعلی طباطبایی، میرزای قمی، ملا احمد نراقی و سیدمحمد مجاهد در راستای حمایت از حکومت قاجار در دفاع از مردم مسلمان ایران، فتوای جهاد برای مقابله و دفاع در برابر هجوم نیروهای روسیه صادر کردند.[۱] این فتواها، به‌همراه رساله‌هایی در احکام جهاد، به‌دستور عباس‌میرزا، فرزند و ولیعهد فتحعلی‌شاه، و توسط میرزا عیسی قائم‌مقام فراهانی، در مجموعه‌ای با عنوان احکام الجهاد و اسباب الرشاد، گردآوری شده است.[۲] محمدتقی شیرازی نیز در سال ۱۳۲۹ق پس از حمله نیروهای روس به شمال ایران و کشتار آزادی‌خواهان، فتوایی در لزوم مقابله با آنان صادر کرد.[۳]
- فتوای جهاد محمدتقی شیرازی از فتواهای اثرگذار بود که در برابر سلطه و نفوذ انگلیس در عراق، در ۲۰ ربیع الاول ۱۳۳۷ق، صادر شد.[۴] متن فتوا بدین قرار است: «مطالبه حقوق بر عراقیان واجب است و بر آنان واجب است در ضمن درخواست‌های خویش، رعایت آرامش و امنیت را بنمایند و در صورتی که انگلستان از پذیرش درخواست‌هایشان خودداری ورزد، جایز است به قوه دفاعی متوسل شوند.»[۵] سیدمحمدکاظم یزدی و شیخ‌الشریعه اصفهانی نیز همراه شیرازی اِعلان جهاد کردند.[۶]
- مهدی خالصی در جنگ جهانی اول (۱۹۱۴ـ۱۹۱۸م) همگام با میرزا محمدتقی شیرازی (متوفی ۱۳۳۸)، و شماری دیگر از علما برضد انگلیسی‌ها فتوای جهاد صادر کرد.[۷]
- فتوای جهاد علیه ایتالیا در حمله به لیبی؛ آخوند خراسانی به همراه سید اسماعیل صدر و شیخ عبدالله مازندرانی و شیخ الشریعه اصفهانی بیانیه صادر کردند و از مسلمین خواستند که به دفاع از ممالک اسلامی برخیزند.[۸] در متن حکم آمده است: «هجوم روس به ایران و ایتالیا به طرابلس موجب ذهاب اسلام و اضمحلال شریعت و قرآن است. بر عموم اسلامیان واجب است اجتماع نموده و از دولت متبوعه خود رفع تعدیات غیرقانونی روس و ایتالیا را جداً بخواهند. و تا رفع این غائله عظمی نشود آسایش و استقرار را بر خود حرام و این حرکت اسلام‌پرورانه را جهاد فی سبیل الله مثل مجاهدین بدر و حنین شناسند.» محمد کاظم خراسانی، اسماعیل بن صدرالدین عاملی، عبدالله مازندرانی، شیخ الشریعه اصفهانی[۹]
- در جنگ جهانی اول سید عبدالحسین موسوی لاری دستوراتی برای سردار عشایر قشقایی، صولت الدوله صادر نموده و بر جهاد علیه انگلیسی‌ها تاکید کرد. در پیامی از او آمده است: «من که مجتهد و جانشین پیغمبر اسلام هستم، به این وسیله فتوا می‌دهم که جهاد با این کفار حربی، انگلیسی‌ها واجب است.»[۱۰]
- پس از آن‌که در سال ۲۰۱۴م، داعش بر برخی از مناطق غربی و شمالی عراق سیطره یافته بود و به‌سوی سایر مناطق پیشروی می‌کرد، سیدعلی سیستانی برای مقابله با پیشروی‌های داعش، فتوای جهاد صادر نمود.[۱۱] مطابق این فتوا، بر شهروندان عراقی که توانایی حمل سلاح و مبارزه با تروریست‌ها را داشتند، واجب کفایی بود تا به دفاع از کشور، ملت و مقدسات بپردازند و به نیروهای امنیتی بپیوندند.[۱۲]
- فتوای جهاد برای مقابله با حمله وهابی‌ها به عتبات: فتوای شیخ جعفر کاشف‌الغطاء در حمله وهابی‌ها به نجف و کربلا در سال ۱۲۱۷ق، وی به‌همراه دویست نفر از فقها و مجاهدان توانست وهابی‌ها را دور کند.[۱۳]
- فتوای جهاد با اسرائیل: فقیهانی نظیر محمدحسین کاشف‌الغطاء،[۱۴] آیت‌الله بروجردی[۱۵] و امام خمینی[۱۶] به وجوب دفاع از مردم فلسطین فتوا داده‌اند. عبدالکریم زنجانی، از فقیهان شیعه قرن چهاردهم قمری، پس از اعلام موجودیت دولت اسرائیل و جنگ اسرائیل با اعراب در ۱۹۴۸م/۱۳۲۷ش، فتوای جهاد علیه اسرائیل صادر کرد.[۱۷]
تقویت روابط اجتماعی
برخی تفاسیر اجازه و تشویق آیه ۶۱ سوره نور به هم‌سفره‌شدن مومنان با هم را مقدمه‌ای بر تقویت روابط اجتماعی آنان دانسته‌اند. به گفته محمدجواد مغنیه بسیاری از همکاری‌های اجتماعی و حتی جهش در عمل به این رسالت‌ها در کنار یک وعده غذا و گفتگوی بی‌پرده و حضوری مومنان شکل می‌گیرد. رنج‌ها و مشکلات و تبادل‌نظر افراد بیان شده و انگیزه لازم برای حل آن‌ها ایجاد می‌شود. وی دورهمی خانوادگی درست در اسلام را پایه مقاومت و فداکاری در جامعه اسلامی توصیف می‌کند.[۱۸] محمدحسین فضل‌الله احتمال داده سخن آیه درباره غذا‌خوردن از خانه یکدیگر[یادداشت ۱] به دیدگاه اسلام در اتحاد جامعه اسلامی اشاره کند، چراکه انسان در آن تفاوتی میان خانه خود و خانه دیگر مومنان نمی‌بیند.[۱۹] به باور او تعبیر آیه با لفظ سلام بر خودتان[یادداشت ۲] به جای سلام بر دیگران، ناشی از پیکر واحد بودن جامعه اسلامی است که سلام بر مومن در آن به منزله سلام بر خود فرد است.[۲۰]
پانویس
- ↑ زرگری‌نژاد، «بررسی احکام الجهاد و اسباب الرشاد (نخستین اثر در ادبیات تکوین ادبیات جهادی تاریخ معاصر ایران)»، ص۳۸۳.
- ↑ زرگری‌نژاد، «بررسی احکام الجهاد و اسباب الرشاد (نخستین اثر در ادبیات تکوین ادبیات جهادی تاریخ معاصر ایران)»، ص۳۸۲-۳۸۳.
- ↑ رهیمی، تاریخ جنبش اسلامی در عراق، ص۱۲۶.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة و هو نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۶۳.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة و هو نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۶۳.
- ↑ ابوالحسنی، فراتر از روش «آزمون‌وخطا»، ۱۳۸۹ش، ص۶۲۷.
- ↑ یاسری، ص۹؛ ج۱۰، ص۱۵۷
- ↑ ترکمان، اسنادی درباره هجوم انگلیس و روس به ایران، ۴۸۶.
- ↑ ترکمان، اسنادی درباره هجوم انگلیس و روس به ایران، ۴۸۶.
- ↑ رنجبر، «سیری در زندگی، فعالیت‌ها و اندیشه سیاسی سید عبدالحسین موسوی لاری»، ص۲۰۷.
- ↑ حطاب، «توظیف الحشد الشعبی فی المدرک السیاسی العراقی»، ص۱۰۷-۱۰۸.
- ↑ حطاب، «توظیف الحشد الشعبی فی المدرک السیاسی العراقی»، ص۱۰۷-۱۰۸.
- ↑ آل‌محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۳۲۶.
- ↑ «المرجعیة الشیعیة و قضایا العالم الإسلامی من فتاوی و مواقف الإمام الشیخ محمد الحسین آل کاشف الغطاء عن فلسطین»، مجله الموسم، ص۱۹۱.
- ↑ اباذری، آیت‌الله بروجردی آیت اخلاص، ۱۳۸۳ش، ص۱۱۷.
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۱۹۹.
- ↑ سرحدی، «علمایی که نسبت به مسئله فلسطین واکنش نشان دادند»، پژوهشکده تاریخ معاصر.
- ↑ مغنیه، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۸، ص۳۶۲ ـ ۳۶۳.
- ↑ فضل‌الله، من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ص۳۶۴.
- ↑ فضل‌الله، من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ص۳۶۵.
یادداشت
منابع
- ابوالحسنی، علی، فراتر از روش «آزمون‌وخطا»؛ زمانه و کارنامه آیت‌الله العظمی آقا سید محمدکاظم طباطبایی یزدی، «صاحبْ‌عروه»، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، ۱۳۸۹ش.