عبدالله بن عقبه غنوی
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | عبدالله بن عُقبه غَنَوی |
| نسب/قبیله | غنوی |
| نقش در واقعه کربلا | |
| اقدامات | به شهادت رساندن ابوبکر بن حسن |
عبدالله بن عُقبه غَنَوی، از سپاهیان عمر بن سعد در واقعه کربلا که ابوبکر بن حسن(ع) را به شهادت رساند. وی از خوارجی بود که پیش از واقعه کربلا در شورش مستورد بن عُلَّفه حضور داشت.
خوارج
او در جوانی در اردوی خوارج بود و در سال ۴۳ قمری در شورش مستورد بن عُلَّفه خارجی علیه مغیرة بن شعبه حاکم کوفه از سوی معاویه شرکت کرد.[۱] پس از سرکوب شورش و کشته شدن مستورد، به درخواست شریک بن نمله محاربی، مغیره به او امان داد.[۲]
واقعه کربلا
عبدالله بن عقبه در واقعه کربلا در لشکر عمر سعد بود که در روز عاشورا با تیری ابوبکر بن حسن را به شهادت رساند[۳] و در زیارت ناحیه مقدسه به عنوان قاتل ایشان لعن شده است.[۴] ابن سعد شهادت جعفر بن حسین را نیز به او نسبت داده است.[۵]
اشعار سلیمان بن قته در مرثیه شهدای کربلا، به شهادت یکی از یاران امام حسین (ع) به دست فردی از طایفه غنوی اشاره دارد که احتمالا مرادش عبدالله بن عقبه است. یک بیت آن چنین است:
درگذشت
زمانی‌که مختار انتقام قاتلان امام حسین(ع) را می‌گرفت، عبدالله بن عقبه به جزیره فرار کرد، مختار خانه‌اش را ویران کرد.[۷] گفته شده او به دست نیروهای مختار کشته شد یا از تشنگی درگذشت.[۸]
پانویس
- ↑ طبری، تاریخ، ج۵، ص۱۹۰.
- ↑ طبری، تاریخ، ج۵، ص۲۰۶.
- ↑ دینوری، اخبارالطوال، ص۲۵۷؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۲۰۱؛ طبری تاریخ، ج۵، ص۴۶۸؛ مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۰۸؛ طبرسی، اعلام‌الوری، ص۲۴۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۶؛ در برخی منابع وی قاتل ابوبکر بن حسین (ع) معرفی شده است. که به احتمال زیاد تصحیفی رخ داده است. اصفهانی، مقاتل‌الطالبیین، ص۹۲؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۷۵؛ ابن‌سعد، الطبقات، (طبقه خامسه)، ج۱، ص۴۷۶، ۴۷۰؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۴۸.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۶۵، ج۹۸، ص۲۶۹؛ سید بن طاووس، اقبال، ص۵۷۴.
- ↑ ابن‌سعد، الطبقات، (طبقه خامسه، ج۱، ص۴۷۶.
- ↑ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۲۲۰؛ ابن‌سعد، الطبقات، ج۱، ص۵۱۱
- ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۶۵؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۷۴.
- ↑ بلاذری، أنساب‌الأشراف، ج۶، ص۴۱۰.
یادداشت
- ↑ در طایفه غنی، قطره‌ای از خون ما وجود دارد و روزی مناسب از آنان انتقام می‌گیریم
منابع
- ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، دارصادر، بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
- ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری(طبقه خامسه ج۱)، تحقیق: محمد بن صامل السلمی، مکتبة الصدیق، الطائف، ۱۴۱۴ق/۱۹۹۳م.
- اصفهانی، ابوالفرج علی بن الحسین، مقاتل‌الطالبیین ، تحقیق: سید احمد صقر، دارالمعرفة، بیروت، بی‌تا.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب‌الأشراف(ج۳)، تحقیق: محمد باقر المحمودی، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۹۷۷ق/۱۳۹۷م.
- بلاذری، احمد بن یحیی، کتاب جمل من انساب‌الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
- دینوری، احمد بن داود، الأخبارالطوال، تحقیق: عبدالمنعم عامر مراجعه جمال‌الدین شیال، منشورات الرضی، قم، ۱۳۶۸ش.
- سید بن طاووس، علی بن موسی، اقبال‌الاعمال، دارالکتب الإسلامیة، تهران، ۱۳۶۷ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری،دار الکتب الإسلامیة، تهران.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراهیم، دارالتراث، بیروت، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
- مجلسی، بحارالأنوار، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.
- مفید، الإرشاد، انتشارات کنگره جهانی شیخ مفید، قم، ۱۴۱۳ق.