فهرست اسامی قیامت در قرآن

این مقاله دربارهٔ فهرست اسامی قیامت در قرآن است. برای آشنایی با روز قیامت، مدخل قیامت را ببینید. برای آشنایی با سوره‌ای با همین نام سوره قیامت را ببینید.

فهرست اسامی قیامت در قرآن مجموعه اسم‌ها یا صفات یادشده در قرآن برای نامگذاری و وصف قیامت است. هر کدام از این اسامی اطلاعاتی درباره یکی از ابعاد قیامت عرضه می‌کند. تعداد اسامی قیامت در قرآن فراوان است. آیت‌الله جوادی آملی صد نام، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی هفتاد نام و آیت‌الله جعفر سبحانی نیز چهل اسم ذکر کرده‌اند.

مفهوم‌شناسی

منظور از «فهرست اسامی قیامت در قرآن» مجموعه صفات یا اسم‌هایی است که به‌روشنی در قرآن برای نام‌گذاری و بیان ویژگی‌های قیامت آمده است. هر کدام از این اسامی و صفات، یکی از ویژگی‌های قیامت را بیان می‌کند. به نوشته فیض کاشانی و جوادی آملی، هر یک از نام‌های قیامت، رازی دارد که باید برای کشف آن کوشید. آیت‌الله جوادی آملی در کتاب معاد در قرآن صد نام و آیت‌الله مکارم شیرازی در تفسیر پیام قرآن تعداد هفتاد اسم از نام‌های قیامت را ذکر کرده و توضیح داده‌اند. آیت‌الله سبحانی نیز در الإلهیات، تعداد ۴۰ نام از این اسامی را نام برده است. بنابر گزارش آیت‌الله مکارم شیرازی، اسامی و صفاتی که فیض کاشانی آورده، تعداد ۱۰۰ مورد است؛ ولی همه این ۱۰۰ مورد در قرآن نیامده و بخشی از آن در احادیث، ذکر شده و بعضی دیگر استنباطی است و در هیچ یک از قرآن و روایات نیامده است.

فهرست الفبایی

ردیف	نام	معنا	آیه
۱	الْآخِرَةَ(یوم الآخِر)	جهان دیگر؛ سرای دیگر که بعد از دنیا قرار دارد.	وَ مَنْ أَرادَ الْآخِرَةَ وَ سَعی لَها سَعْیها وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِک کانَ سَعْیهُمْ مَشْکوراً. سوره اسراء،‌ آیه ۱۹.
۲	الْحَاقَّةُ	روز تحقق یابنده	الْحَاقَّةُ مَا الْحَاقَّةُ وَمَا أَدْرَاک مَا الْحَاقَّةُ. سوره حاقه آیه ۱- ۳.
۳	السَّاعَةِ	زمان رستاخیز	یسْأَلُونَک عَنِ السَّاعَةِ أَیانَ مُرْسَاهَا. سوره اعراف، آیه ۱۸۷.
۴	الصَّاخَّةُ	بانگ هولناک	فَإِذَا جَاءتِ الصَّاخَّةُ سوره عبس آیه ۳۳.
۵	الطَّامَّةُ الْكُبْرى	حادثه بزرگتر	فَإِذا جاءَتِ الطَّامَّةُ الْکبْری سوره نازعات آیه ۳۴.
۶	الْغَاشِيَةِ	روز پوشاننده	هَلْ أَتَاک حَدِیثُ الْغَاشِیةِ سوره غاشیه آیه ۱.
۷	الْقَارِعَةُ	کوبنده	الْقَارِعَةُ مَا الْقَارِعَةُ وَمَا أَدْرَاک مَا الْقَارِعَةُ. سوره قارعه آیه ۱- ۳.
۸	واقعه	واقع شدنی	إِذا وَقَعَتِ الْواقِعَة(سوره واقعه، آیه ۱)
۹	الْيَوْمَ الْآخِرَ	روز بازپسین	وَإِلَی مَدْینَ أَخَاهُمْ شُعَیبًا فَقَالَ یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَارْجُوا الْیوْمَ الْآخِرَ وَلَا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ. سوره عنکبوت آیه ۳۶.
۱۰	الْيَوْمُ الْمَوْعُودُ	روز وعده داده شده	وَالْیوْمِ الْمَوْعُودِ. سوره بروج آیه ۲.
۱۱	يَوْمٌ أَلِيمٌ	روزی دردناک	أَن لاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ اللّهَ إِنِّی أَخَافُ عَلَیکمْ عَذَابَ یوْمٍ أَلِیمٍ. سوره هود آیه ۲۶.
۱۲	یوْمَ الْآزِفَةِ	روز نزدیک و نزدیک‌شونده	وَأَنذِرْهُمْ یوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَی الْحَنَاجِرِ کاظِمِینَ مَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَلَا شَفِیعٍ یطَاعُ. سوره غافر آیه ۱۸.
۱۳	یوْمُ الْبَعْثِ	روز رستاخیز	وَقَالَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَالْإِیمَانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِی کتَابِ اللَّهِ إِلَی یوْمِ الْبَعْثِ فَهَذَا یوْمُ الْبَعْثِ وَلَکنَّکمْ کنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ. سوره روم آیه ۵۶.
۱۴	یوْمُ التَّغَابُنِ	روز آشکار شدن زیانکاری در معامله زندگی	یوْمَ یجْمَعُکمْ لِیوْمِ الْجَمْعِ ذَلِک یوْمُ التَّغَابُنِ. سوره تغابن آیه ۹.
۱۵	یوْمَ التَّلَاق	روز دیدار	رَفِیعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ یلْقِی الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلی مَن یشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ لِینذِرَ یوْمَ التَّلَاق. سوره غافر،‌ آیه ۱۵.
۱۶	یوْمَ التَّنَادِ	روز فریاد.	وَیا قَوْمِ إِنِّی أَخَافُ عَلَیکمْ یوْمَ التَّنَادِ. سوره غافر آیه ۳۲.
۱۷	یوْمَ الْجَمْعِ	روز جمع شدن	وَکذَلِک أَوْحَینَا إِلَیک قُرْآنًا عَرَبِیا لِّتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَی وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنذِرَ یوْمَ الْجَمْعِ لَا رَیبَ فِیهِ فَرِیقٌ فِی الْجَنَّةِ وَفَرِیقٌ فِی السَّعِیرِ. سوره شوری آیه ۷.
۱۸	یوْمِ الْحِسَابِ	روز محاسبه	هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِیوْمِ الْحِسَابِ. سوره صآیه ۵۳.
۱۹	یوْمَ الْحَسْرَةِ	روز حسرت و افسوس	وَأَنذِرْهُمْ یوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِی الْأَمْرُ وَهُمْ فِی غَفْلَةٍ وَهُمْ لَا یؤْمِنُونَ. سوره مریم آیه ۳۹.
۲۰	الْیوْمُ الْحَقُّ	روز حقّ	ذَلِک الْیوْمُ الْحَقُّ فَمَن شَاء اتَّخَذَ إِلَی رَبِّهِ مَآباً. سوره نبأ آیه ۳۹.
۲۱	یوْمُ الْخُرُوجِ	روز خروج	یوْمَ یسْمَعُونَ الصَّیحَةَ بِالْحَقِّ ذَلِک یوْمُ الْخُرُوجِ. سورهق آیه ۴۲.
۲۲	یوْمُ الْخُلُودِ	روز جاودانگی	ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ ذَلِک یوْمُ الْخُلُودِ. سورهق آیه ۳۴.
۲۳	یوْمُ الدِّینِ	روز جزا	مالِكِ يَوْمِ الدِّين‏ (سوره حمد، آیه ۴)/ وَقَالُوا یا وَیلَنَا هَذَا یوْمُ الدِّینِ. سوره صافات آیه ۲۰.
۲۴	یوْمَ الْفَصْلِ	روز جدایی	إِنَّ یوْمَ الْفَصْلِ کانَ مِیقَاتاً. سوره نبأ آیه ۱۷.
۲۵	یوْمُ الْقِیامَةِ	روز قیامت و برخاستن	یسْأَلُ أَیانَ یوْمُ الْقِیامَةِ. سوره قیامت آیه ۶.
۲۶	یوْمُ الْوَعِیدِ	روز وعید	وَنُفِخَ فِی الصُّورِ ذَلِک یوْمُ الْوَعِیدِ. سورهق آیه ۲۰.
۲۷	یَوْمٍ تَشْخَصُ فِیهِ الأَبْصَارُ	روزی که چشمها در آن بخاطر ترس و وحشت از حرکت باز میایستد.	وَلاَ تَحْسَبَنَّ اللّهَ غَافِلًا عَمَّا یعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّمَا یؤَخِّرُهُمْ لِیوْمٍ تَشْخَصُ فِیهِ الأَبْصَارُ. سوره ابراهیم آیه ۴۲.
۲۸	یوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِیراً	روز عبوس و سخت	إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا یوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِیراً. سوره انسان آیه ۱۰.
۲۹	یوْمٌ عَسِرٌ	روزی دشوار	یقُولُ الْکافِرُونَ هَذَا یوْمٌ عَسِرٌ. سوره قمر آیه ۸.
۳۰	یوْمٌ عَسِیرٌ	روزی سخت	فَذَلِک یوْمَئِذٍ یوْمٌ عَسِیرٌ. سوره مدثر آیه ۹.
۳۱	یوْمٍ عَظِیمٍ	روزی بزرگ	إِنِّی أَخَافُ عَلَیکمْ عَذَابَ یوْمٍ عَظِیمٍ. سوره شعراء آیه ۱۳۵.
۳۲	یوْمٍ عَقِیمٍ	روز بی‌فردا	وَلَا یزَالُ الَّذِینَ کفَرُوا فِی مِرْیةٍ مِّنْهُ حَتَّی تَأْتِیهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً أَوْ یأْتِیهُمْ عَذَابُ یوْمٍ عَقِیمٍ. سوره حجّ آیه ۵۵.
۳۳	یوْماً عَلَی الْکافِرینَ عَسیراً	روزی که بر کافران دشوار است.	الْمُلْک یوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمنِ وَ کانَ یوْماً عَلَی الْکافِرینَ عَسیراً. سوره فرقان آیه ۲۶.
۳۴	یَومُ عَلَی الْکافِرِینَ غَیرُ یسِیرٍ	روزی که بر کافران آسان نیست.	عَلَی الْکافِرِینَ غَیرُ یسِیرٍ. سوره مدثر آیه ۱۰.
۳۵	یوْمٍ کبِیرٍ	روز بزرگ	وَأَنِ اسْتَغْفِرُواْ رَبَّکمْ ثُمَّ تُوبُواْ إِلَیهِ یمَتِّعْکم مَّتَاعًا حَسَنًا إِلَی أَجَلٍ مُّسَمًّی وَیؤْتِ کلَّ ذِی فَضْلٍ فَضْلَهُ وَإِن تَوَلَّوْاْ فَإِنِّی أَخَافُ عَلَیکمْ عَذَابَ یوْمٍ کبِیرٍ. سوره هود آیه ۳.
۳۶	یوْمٌ لاَّ بَیعٌ فِیهِ وَلاَ خُلَّةٌ وَلاَ شَفَاعَةٌ	روزی که در آن خرید و فروش و دوستی و شفاعت نیست.	یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاکم مِّن قَبْلِ أَن یأْتِی یوْمٌ لاَّ بَیعٌ فِیهِ وَلاَ خُلَّةٌ وَلاَ شَفَاعَةٌ وَالْکافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ. سوره بقره ۲۵۴.
۳۷	یوْمًا لَّا یجْزِی وَالِدٌ عَن وَلَدِهِ	روزی که هیچ پدری نمی‌تواند مجازات فرزندش را دفع کند.	یا أَیهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکمْ وَاخْشَوْا یوْمًا لَّا یجْزِی وَالِدٌ عَن وَلَدِهِ وَلَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَن وَالِدِهِ شَیئًا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّکمُ الْحَیاةُ الدُّنْیا وَلَا یغُرَّنَّکم بِاللَّهِ الْغَرُورُ. سوره آیه ۳۳.
۳۸	یوْمٌ مَّجْمُوعٌ لَّهُ النَّاسُ	روزی که مردم در آن جمع آوری میشوند.	إِنَّ فِی ذَلِک لآیةً لِّمَنْ خَافَ عَذَابَ الآخِرَةِ ذَلِک یوْمٌ مَّجْمُوعٌ لَّهُ النَّاسُ وَذَلِک یوْمٌ مَّشْهُودٌ. سوره هود آیه ۱۰۳.
۳۹	یَوْمٍ مُّحِیطٍ	روز فراگیر	وَإِنِّی أَخَافُ عَلَیکمْ عَذَابَ یوْمٍ مُّحِیطٍ. سوره هود آیه ۸۴.
۴۰	یوْمٌ مَّشْهُودٌ	روز مشهود	إِنَّ فِی ذَلِک لآیةً لِّمَنْ خَافَ عَذَابَ الآخِرَةِ ذَلِک یوْمٌ مَّجْمُوعٌ لَّهُ النَّاسُ وَذَلِک یوْمٌ مَّشْهُودٌ. سوره هود آیه ۱۰۳.
۴۱	یوْماً یجْعَلُ الْوِلْدانَ شیباً	روزی که کودکان را پیر می‌کند.	فَکیفَ تَتَّقُونَ إِنْ کفَرْتُمْ یوْماً یجْعَلُ الْوِلْدانَ شیباً. سوره مزّمّل آیه ۱۷.
۴۲	يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ	روزى كه در «صور» دميده شود.	يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجًا سوره نبأ آیه ۱۸
۴۳	يَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ	آن روز که رازها فاش شود.	يَوْمَ تُبْلَى السَّرائِر (سوره طارق،‌ آیه ۹)
۴۴	یوم الوقت المعلوم	روز مشخص و معلوم	يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُوم‏ (سوره حجر، آیه ۳۸)

جستارهای وابسته

• آخرت
• قیامت
• سوره قیامت
• قیامت صغری

تک‌نگاری

• قاسمی، علی‌محمد، «قرآن و جهان آخرت نام‌ها و یادها»، قم انتشارات مؤسّسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۹۶ش، ۳۸۸ص.

منابع

• جوادی آملی، عبدالله، معاد در قرآن ۱ (تفسیر موضوعی قرآن کریم ج۴)، قم، مرکز نشر اسراء، چاپ یازدهم، ۱۳۹۵ش.
• سبحانی، جعفر، الإلهیات علی هدی الکتاب والسُّنة والعقل، بقلم: شیخ حسن محمّد مکی عاملی، قم المرکز العالمی للدراسات الإسلامیة، چاپ سوم، ۱۴۱۲ق.
• شعرانی، ابوالحسن، نثر طوبی؛ لغتنامه قرآن کریم، تحقیق سیدمحمدرضا غیاثی کرمانی، قم، بنیاد فرهنگی مهدی موعود، چاپ اول، ۱۳۸۹ش
• فیض کاشانی، ملامحسن، المحجة البیضاء، قم، دفتر نشر اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ چهارم، ۱۴۱۷ق.
• مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران دارالکتب الاسلامیه، چاپ نهم، ‌۱۳۸۶ش.

پیوند به بیرون

• «نام‌های قیامت در قرآن و سرِّ نامگذاری آنها».