دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیة (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | دائرةالمعارف اسلامی شیعه |
| نویسنده | سید حسن امین |
| موضوع | اسلام • شیعه |
| سبک | دائرةالمعارف |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۲۶ جلد |
| ترجمه به دیگر زبان‌ها | انگلیسی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | دار التعارف للمطبوعات |
| محل نشر | بیروت |
| نسخه الکترونیکی | دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیة |
دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیة (دائرةالمعارف اسلامی شیعه) مجموعه‌ای چندجلدی به زبان عربی نوشته سید حسن امین (درگذشت ۲۰۰۲م) که مقالاتی در حوزه اسلام و تشیع را در آن جمع‌آوری کرده است. امین در گردآوری مقالات از برخی چهره‌های شناخته‌شده بهره برده است. انتشارات دارالتعارف در بیروت، این دائرة المعارف را ابتدا در مجموعه‌های ۱۱ جلدی و بعدها در ۲۶ جلد منتشر کرده است.
نویسنده
نویسنده دائرة المعارف، سید حسن امین عاملی (۱۹۰۸–۲۰۰۲م) نویسنده و مورخ لبنانی فرزند عالم شیعه، سید محسن امین، است. سیدحسن دارای آثاری است، که مشهورترین آن‌ها دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیة و مستدرک اعیان الشیعه است که در تکمیل اعیان الشیعه اثر پدرش نگاشت.[۱]
انگیزه تألیف
انگیزه سید حسن امین از نگارش دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیة وجود خطاهای علمی در دائرة‌المعارفی بوده که توسط خاورشناسان غربی منتشر شده و از سوی مصری‌ها به زبان عربی ترجمه شده بود. مترجمان خطاهای مربوط به آرای اهل سنت را اصلاح کرده و آرای شیعه را با همان خطاهای موجود، به عربی منتشر کرده بودند.[۲]
امین معتقد بود این مجموعه که چهل سال از عمرش را صرف آن کرده، مهم‌ترین تلاش علمی او به‌شمار می‌رود.[۳]
ساختار و محتوا
دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیة در ۱۱ جلد تنظیم شده و در آن به مطالبی درباره اسلام و تشیع پرداخته شده است. سید حسن امین در نوشتن و تدوین آن، با بسیاری از عالمان جهان اسلام مانند سید محمدباقر صدر و سید محمدتقی حکیم همکاری داشته است.[۴]
نویسنده در این دائرة المعارف به اَعلام و شرح‌حال بزرگان نپرداخته؛ چرا که در دو کتاب اعیان الشیعه و مستدرکات اعیان الشیعه، به این موضوعات پرداخته شده است.[۵]
نقدها
دائرةالمعارف تشیع در معرفی مدخل دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیة، این اثر را نخستین و جدی‌ترین دائرةالمعارف در میان آثار شیعی معرفی کرده که اصول دائرةالمعارف‌نویسی در آن رعایت شده و به دلیل محققانه‌بودنِ مقالات آن، ماندنی شده است.[۶]
البته برخی پژوهشگران معاصر معتقدند موضوعات و مدخل‌هایی که در این دائرةالمعارف آمده است، به حوزه اسلام و تشیع مربوط نیست یا دست‌کم ارتباط اندکی دارد. غیرروش‌مندبودن، دور بودن از رویکرد دائرةالمعارف‌نویسی، بی‌نظمی و تداخل در مدخل‌ها، شتاب‌زدگی در تدوین و انتشار، تفصیل و اجمال‌های ناموزون، فقدان منابع در پایان مقاله، سازگار نبودن محتوای برخی مقالات با عنوان مدخل‌ها و نبود مدخل‌های مرتبط با قرآن، از جمله نقدهایی است که به این مجموعه وارد شده است.[۷] [۸]
انتشار
دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیة در ۱۱ جلد تنظیم شده و طی سال‌های مختلف توسط دار التعارف للمطبوعات در بیروت منتشر شد. بخش‌هایی از این مجموعه به زبان انگلیسی ترجمه شده است.[۹] نشر دار التعارف للمطبوعات این دائرة المعارف را در سال ۲۰۰۱م در ۲۶ جلد منتشر کرده است.[۱۰]
پانویس
- ↑ امین، نگاهی گذرا به زندگی و آثار علمی سید حسن الامین، ۱۳۸۱ش، ص۷.
- ↑ امین، نگاهی گذرا به زندگی و آثار علمی سید حسن الامین، ۱۳۸۱ش، ص۷.
- ↑ امین، نگاهی گذرا به زندگی و آثار علمی سید حسن الامین، ۱۳۸۱ش، ص۷.
- ↑ دائرةالمعارف تشیع، ۱۳۸۰ش، ج۷، ص۴۴۷.
- ↑ دائرةالمعارف تشیع، ۱۳۸۰ش، ج۷، ص۴۴۷.
- ↑ دائرةالمعارف تشیع، ۱۳۸۰ش، ج۷، ص۴۴۷.
- ↑ بهاردوست، «مدخل‌های قرآنی دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیه»، ص۳۵و۳۶.
- ↑ قاسم‌پور، «سیری در دایرةالمعارف اسلامی»، ص۲۸-۳۲.
- ↑ دائرةالمعارف تشیع، ۱۳۸۰ش، ج۷، ص۴۴۷.
- ↑ دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیة، بنیاد محقق طباطبایی.
منابع
- امین، سید مهدی، نگاهی گذرا به زندگی و آثار علمی سید حسن الامین، کتاب ماه دین، اسفند ۱۳۸۱ - شماره ۶۵.
- بهاردوست، علیرضا، «مدخل‌های قرآنی دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیه»، در کتاب ماه دین، ۱۳۸۱ش، شماره ۶۵.
- جمعی از نویسندگان، دائرةالمعارف تشیع، تهران، نشر سعید محبی، ۱۳۸۰ش.
- قاسم‌پور، محسن، «سیری در دایرةالمعارف اسلامی»، کتاب ماه دین اسفند ۱۳۸۱ش، شماره ۶۵.
- دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیة، بنیاد محقق طباطبایی، تاریخ بازدید: ۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ش.